Kocaeli ili Körfez ilçesi Kuzey Marmara Otoyolu çevresi kırsal yerleşimlerinde geleneksel mimari ve sürdürülebilirlik sorunu
Traditional architectural and sustainability problems in the rural areas of Kocaeli province Korfez district the North Marmara Motorway surrounding
- Tez No: 512684
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP ERES ÖZDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 536
Özet
Günümüzde Körfez ilçesi sınırları içerisindeki kırsal yerleşimlerde bulunan geleneksel mimari, tarım ve hayvancılığa dayalı yaşam kültürüne bağlı olarak gelişmiştir. Körfez ilçesinin 1960'lı yıllardan itibaren hızla sanayileşmesi ile birlikte tarım ve hayvancılığa bağlı ekonomik faaliyetler azalmıştır. Bu değişim konut kültürünü de etkilemiş, yapı geleneği zamanla terk edilmiştir. Bölgede günümüze özgün haliyle ulaşmış çok az sayıda geleneksel yapı vardır. Geleneksel konutlara uygun olmayan onarımların yanı sıra, kırsal yerleşim dokusunu bozan niteliksiz yapı sayısı hızla artmıştır. Kırsal yerleşimde yaşamaya devam edip sanayide çalışan nüfusuna rağmen 1960'lı yıllardan bu yana devam eden dış göç nedeniyle köylerin nüfusu iyice azalmıştır. Geleneksel yapıların kullanılmaması, bakımsızlık nedeniyle haraplaşma ve yıkılma sürecini başlatmıştır. Kırsal yerleşimler tarım ve hayvancılık üretimine dayalı ekonomiye sahip, kentsel alanların uzağında kurulmuş yerleşimlerdir. Bu yerleşimlerdeki kültürel değerlerin hızla kaybediliyor olmasına rağmen, ülkemizde bu yerleşimlerin korunmasına yönelik çalışmalar kentsel korumaya yönelik çalışmalara göre çok az sayıdadır. Alanda bulunan geleneksel konutların incelenmeye değer bulunması, yerleşimlerin tarihi Eski İstanbul yolu üzerinde ve yakınında konumlanması, kırsal yerleşimlerin bulunduğu bölgede doğu-batı doğrultusunda yapımı devam eden Kuzey Marmara Otoyolu Projesi'nin yerleşimlerin karakteri için tehdit oluşturması, kültür varlıklarının kayıplarının hızlanması ve bu çalışmaya kadar koruma alanında akademik bir çalışmanın yapılmamış olması nedenleri ile Kocaeli ili Körfez ilçesi Kuzey Marmara Otoyolu çevresindeki kırsal yerleşimler bu çalışmaya konu olarak seçilmiştir. Bu çalışmada, Kocaeli'de bulunan geleneksel“kırsal mimarlık mirasının”korunmasına katkı sağlamak için günümüze ulaşan örnekleri belgeleyerek“miras”değerini tanımlama amaçlanmıştır. Çalışmaya konu olan bölgede ileride yapılması olası koruma çalışmalarına veri derlemek amacıyla yapıların mimari karakteri, plan biçimlenişi, yapı malzemesi, yapım teknikleri vb. özellikleri ayrıntılı bir şekilde belgelenmiş ve koruma sorunları irdelenmiştir. Çalışma, yapımı devam eden Kuzey Marmara Otoyolu'nun Kocaeli ili Körfez ilçesi sınırları içerisinde bulunan bölümünün çevresindeki kırsal yerleşimleri konu edinmektedir. İlçenin yaklaşık orta kesiminden doğu-batı yönünde geçen otoyola komşu, kuzey ve güney yönlerinde Kıyırlı, Çongollu, Karaahmetli, Sevindikli, Karayakuplu, Delimahmutlar, Oruçlar, Muratlar, Şemsettin, Naipköy, Demirciler, Sipahiler, Kadıköy, Hacıköy ve Korucu kırsal yerleşimleri vardır. Bu köylerde ilk aşamada gözlem ve fotoğraflarla belgeleme çalışmaları yapılmıştır. Alan araştırması sonrası göreli olarak daha çok sayıda geleneksel yapının korunduğu Sipahiler ve Sevindikli köylerinde ayrıntılı 1/200, 1/100, 1/50, 1/20, 1/10, 1/5 ve 1/1 ölçekli rölöve ve fotoğrafla belgeleme çalışması yapılmıştır. Araştırma konusunu oluşturan köylerin mimari özelliklerini daha iyi değerlendirebilmek için Körfez ilçesinin coğrafi ve iklimsel özellikleri, tarihi gelişimi, yerleşim dokusu, sosyo-kültürel ve ekonomik yapısı açıklanmıştır. Sipahiler ve Sevindikli köylerinin geleneksel kırsal mimarlık örneklerinin, korunmuşluk değeri yüksek olanlarında belgeleme çalışmaları yapılmıştır. Kuzey Marmara Otoyulu çevresindeki on beş kırsal yerleşim için TÜBA'nın kırsal mimarlık yerleşim envanter fişi (EK N), çalışılan yedi konut için yapı envanteri fişi (EK O) doldurulmuştur. Sipahiler köyünde beş, Sevindikli köyünde iki toplam yedi konut için hazırlanan restitüsyon çalışması ile yapıların mimari biçimlenişi analiz edilmiş, tipoloji çalışması (EK I) ile yapıların tasarımında tipolojik veriler sınanmış, mekân analizi ile konut mekanlarının dağılımı (EK J), yapım tekniği analizi ile konutların yapım tekniği benzerlikleri (EK K) irdelenmiştir. Çalışma alanındaki en özgün durumda olan üç konut için üretilen 1/50 ölçekli rölöve çizimleri (EK D, E, ve H) ile geleneksel konutların mevcut durumu tespit edilmiştir. Üretilen 1/20 ölçekli sistem kesitleri (EK L) ve yapıların 1/10, 1/5 ve 1/1 ölçekli mimari detayları (EK M) çizimleri ile geleneksel yapım teknikleri ve malzeme kullanımı irdelenmiştir. Çalışılan alanda koruma sorunları bölge, yerleşim ve yapı ölçeğinde tespit edilmiş ve yine aynı ölçeklerde sürdürülebilir koruma önerilerinde bulunulmuştur. Sonuç bölümünde kültürel mirasın, insanoğlunun, toplumların ve toplumu oluşturan kültür gruplarının varlığının, kimliğinin ve sürekliliğinin simgesi ve kanıtı olduğuna dikkat çekilerek tez çalışmasının önemi vurgulanmıştır. Bölgede bulunan yerel malzeme kaynaklarının sürdürülebilirliği, ustalık bilgisinin devamlılığı sağlanmalı, köy dokusuna uygun çağdaş tasarımlar, sosyolojik araştırmalar ve bölgedeki kırsal mimarlık mirasını korumaya yönelik uygulamalar yapılmalıdır.
Özet (Çeviri)
Today, traditional architecture in rural settlements within the boundaries of the Körfez district has developed due to cultures based on agriculture and animal husbandry. Rapid industrialization of the Korfez district since the 1960s has reduced the economic activities of agriculture and livestock. This change has also affected the housing culture and the building tradition has been abandoned over time. There are very few traditional buildings that have reached the region in its original form. In traditional dwellings there are unsuitable repairs; in additions, the number of unqualified buildings increase in the rural settlement rapidly. Despite the population working in the industry and living in rural settlements, the population of the villagers decreased considerably due to the external migration that has continued since the 1960s. Thus, the lack of use of traditional structures initiated the process of destruction and destruction due to lack of care. Rural settlements have economies based on agriculture and livestock production. These villages are located far away from urban areas. Despite the rapid loss of cultural values in these settlements, studies on the protection of these settlements in our country are few in number compared to studies on urban protection. The rural settlements around the North Marmara Highway of the Korfez district of Kocaeli province were selected as subjects for this study, because of The traditional residences in the area are worthy of examination, the location of the settlements on and near the old Istanbul road, the North Marmara Motorway Project, which is under construction in the east-west direction in the region where the rural settlements are located, poses a threat to the residents' and the acceleration of the losses of cultural assets and the lack of academic work in the field of protection until this work. This study was prepared with the aim of contributing to the preservation of traditional rural architectural heritage in Kocaeli, documenting the samples that have been left untouched to prevent the complete destruction of this heritage, providing data for possible future conservation work in the area being studied, and examining conservation problems. The study covers the rural settlements around the North Marmara Motorway, which is under construction, within the boundaries of the Körfez district of Kocaeli province. These settlements; Kıyırlı, Çongollu, Karaahmetli, Sevindikli, Karayakuplu, Delimahmutlar, Oruçlar, Muratlar, Şemsettin, Naipköy, Demirciler, Sipahiler, Kadıköy, Hacıköy and Korucu are the rural settlements. In these villages, observations and documentation were made with photographs. Numerous original and traditional works have been done in Sipahiler and Sevindikli villages where detailed surveying and photographs have been documented. In addition to these fifteen settlements, the geographical and climatic characteristics, historical development, settlement texture, socio-cultural and economic structure of the Körfez district are explained. Sipahiler and Sevindikli villages have been documented according to the originality of traditional rural architectural examples. The architectural form of the structures was analyzed with the restitution study prepared for seven houses. In the typology study, relations between structures were determined. The distribution of residential spaces by means of spatial analysis has been examined. Construction technique analysis and residential construction technique similarities were investigated. The current situation of traditional houses has been determined with the drawings of the surveys produced for three houses in the most original situation in the study area. Drawings of the system and architectural details of the structures and the use of traditional construction techniques and materials have been examined. For the fifteen rural settlements around the North Marmara Motorway and the seven houses, the TÜBA's inventory files was filled out. Conservation problems in the study area were determined in the region, settlement and structure scale. Sustainable conservation suggestions were made at the same scales. In the conclusion section, the importance of studying the thesis was emphasized, noting that cultural heritage is the symbol and proof of the existence, identity and continuity of the existence of human beings, societies and cultural groups forming society. Sustainability of local material resources in the region, continuity of mastery knowledge, contemporary designs suitable for village texture, sociological researches and applications to protect the heritage of rural architecture in the region should be done.
Benzer Tezler
- Deprem sonrasında uydu verileri ve yersel veri entegrasyonu ile arazi örtüsü/arazi kullanımı analizi
Land cover/land use analysis after an earthquake through integration of satellite and ground data
CİHANGİR AYDÖNER
Doktora
Türkçe
2005
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. DERYA MAKTAV
- Kocaeli ili Körfez ilçesinde hava kirletici kaynaklarının ve hava kalitesi seviyesinin belirlenmesi
Determination of air quality and air pollutant sources in Korfez district in Kocaeli
KAZIM ONUR DEMİRARSLAN
Doktora
Türkçe
2012
Çevre MühendisliğiKocaeli ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞENAY ÇETİN DOĞRUPARMAK
- Körfez ilçesi Sevindikli Göleti için yüzer güneş enerji santrali uygulanabilirliğinin araştırılması
Investigation of the applicability of floating solar power plant for Sevindikli Pond in Körfez district
KÜRŞAT BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiKocaeli ÜniversitesiElektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN ABUT
- İlkokul öğrencilerinin sosyalleşmesinde öğretmen etkisinin veli görüşlerine göre incelenmesi (Kocaeli ili Körfez ilçesi örneği)
Examination of teacher effect according to parents' opinions in socialization of primary school students (Example of Koaceli province Körfez district)
MURAT TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KEMAL ŞAN