Fikir Hareketleri Dergisinin 'Matbuat hayatı' sütununda edebî eleştiri
Literary criticism in 'Matbuat hayatı' column of Fikir Hareketleri journal
- Tez No: 512915
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH UÇMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
Bu tezde Servet-i Fünûn döneminden itibaren en sert edebî ve fikri tartışmaların içinde görülen Hüseyin Cahid'in, Cumhuriyet dönemi eleştirisindeki yerini ve önemini belirlemeyi amaçladık. Bunu gerçekleştirebilmek için 1933-1940 yılları arasında sekiz yıl boyunca aralıksız olarak çıkardığı, döneminin edebî ve fikri konularıyla tartışmalarına ışık tutan Fikir Hareketleri dergisinin“Matbuat Hayatı”köşesinde ele aldığı edebî eserler hakkında yazdığı eleştiri makaleleri üzerinde çalıştık. Ancak bu konuda sağlıklı ve doğru sonuçlara ulaşabilmek için makaleler üzerine çalışmamızın öncesinde Cumhuriyet dönemi eleştiri ortamı hakkında bir çalışma yaptık. Hüseyin Cahid, 346 sayı çıkardığı Fikir Hareketleri dergisinin“Matbuat Hayatı”köşesinde roman, hikâye, şiir ve tiyatro türlerinde verilmiş eserler hakkında kendi tenkit anlayışını ortaya koyan özgün değerlendirmeler yaptığı yaklaşık 100 yazı kaleme almıştır. Çalışmamızda bu yazıları şiir, roman, tiyatro ve hikâye olmak üzere sınıflandırarak dört başlık altında tek tek ele aldık.“Matbuat Hayatı”köşesinde en çok şiir, sonra sırasıyla roman, tiyatro ve hikâye türünde eserlere yer verdiğini gördük. Şiir eleştirilerde daha çok dönemin genç şairlerinin eserlerini ele alan Hüseyin Cahid bazen alaycı tavrı ön plana çıkmakla birlikte, onları genellikle yol gösterici bir tavırla eleştirmiştir. Bu eleştirilerinde Cumhuriyet dönemi şiirinin yeni bir ses, düşünce ve hareket getirmediği sonucuna varır. Roman türünde toplam on dört sayı ayırdığı Yakup Kadri, en çok üzerinde durduğu yazardır. Altı romanını derginin on sayısını ayırarak ayrıntılı bir şekilde eleştirmesinin yanında, Erenlerin Bağından, Okun Ucundanadlımensur şiirleri, Bir Serencam adlı hikâyesi ve genel bir değerlendirme yaptığı yazı yer alır. Hüseyin Cahid, eleştirilerinde yeni Türk romanının varlığını kabul etmek için Peyami Safa ve Falih Rıfkı gibi isimlerin yeterli olduğu kanaatindedir. Tiyatro üzerine yazdığı yazılarda özellikle tiyatro geleneğimizin olmamasına değinir. Eleştirilerinde vardığı sonuç, tiyatromuzun ilk zamanlardaki atılımı devam ettiremediği için yeterli gelişmeyi gösteremediği şeklindedir. En az eleştiri yaptı hikâye türünde eserler üzerine yapmıştır. Halid Ziya'nın hikâyelerine yer verdiği üç eleştiride, sadeleşme hareketi sürecinde dilini yenileyen yazarın, bu hikâyeleriyle Cumhuriyet döneminin en önde gelen hikâyecisi olduğunu ispatlama çabası içinde görülür.“Matbuat Hayatı”köşesinde, Servet-i Fünûn dönemiyle Cumhuriyet dönemi arasında bir bağ kurabildiği her fırsatta, bir karşılaştırma yapması veya Servet-i Fünûn'u savunan bir tavır takınması ayrıca dikkati çeker. Kendi intibalarını anlatmak için yazdığını belirttiği eleştirilerini, yeni edebiyatı anlamak için yaptığı bir gezi olarak nitelendirir. Ele aldığı eserlerde, edebî bir üslup aradığını vurgular. Bir tezi savunmak için eser verilmesine karşıdır. Tez kaygısıyla eser veren yazarlara yönelik eleştirilerinde alaycı üslubu ön plana çıkar, hatta tez kaygısıyla yazıldığına kanaat getirdiği eserler hakkında yazarken edebî eleştirinin sınırlarını aşan bir üslup kullandığı görülür. Ele aldığı eserlerin hem olumlu hem olumsuz özelliklerini birlikte verir. Eserlerde olumsuz olarak eleştirdiği noktalara dikkati çekmek için ısrarlı bir şekilde üst üste örnekler vererek görüşlerini ispatlama çabası belirgin bir şekilde göze çarpar. Bu çalışmada Hüseyin Cahid'in“Matbuat Hayatı”köşesinde yaptığı eleştirilerde Servet-i Fünûn dönemindeki edebî zevk ve eleştiri anlayışını devam ettirdiğini gördük. Bu eleştiriler, Cumhuriyet Dönemi izlenimci eleştiri anlayışının bir örneği olarak da değerlendirilebilir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, we amied to explain the importance and the position of Hüseyin Cahid, who is seen in the most serious literal and intellectual discussions since the period of Servet-i Fünûn, among the criticism of the Rupublic period. In order to fullfill this target, we worked on the“Matbuat Hayatı”of the Fikir Hareketleri magazine that shed light on the literal and intellectual discussions of the period and also he continvenly published for eight years, between the years 1933-1940. However, we carried out a study that is concerning the critical position of the Republic period before studying on the articles so as to reach the healthy and accurate result. Hüseyin Cahid possesses about 90 writing in which he conducted modern evaluations showing his own understanding of critisim about works of novel, story, poetry and theatre in the column of“Matbuat Hayatı”of the Fikir Hareketleri magazine which he published 346 issues. We analized these writings by classifying them into four groups called poetry, novel, theatre and story meticulously. We realized that he dealt with poetry most in this column at“Matbuat Hayatı”and than the genre of novel, theatre and story respectively. Hüseyin Cahid, who adressed the works of young poets of the period more than the in his poetry critism, criticized them with a manner of guilding in spite of the fact that his satiritical attitude became prominent at times. In these critics, he concluded that poetry during the Republic period didn't contribute to a new voise, thought and movement. Yakup Kadri for whom he seperated totaly 14 issues the genre of novel is the writer with whom he dealt most. In addition to his critizing about six novels, within 10 issues journel, there are mansur poems called Erenlerin Bağından, Okun Ucundan and his story called Bir Serencam as well as a writing in which he performed an assessment. Hüseyin Cahid considers that Peyami Sefa and Falih Rıfkı are the names which are sufficient in an attempt to accept the existence of the new Turkish novel in his ciritism. In the writing in which he wrote about theatre, he particularly emphszes that we do not have a theatre culture. The results he reached in his critism is that theatre hasn't shown sufficient improvement because it didn't keep the breakthrough in the each days story is the genre that he wrote the least reviews. In three reviews in which there are the period the absolute stories of Halid Ziya, he attempted to establish that the writer who renewed his language during was the leading story writer of the Republic period with his stories. It also attracts attention that he tended to advocate the Servet-i Fünûn and Republic period in his column of“Matbuat Hayatı”. He describes the critics in which he says that he wrote so that he could perceive the new literature. He emphasized that he tried to find a literary style in his works. He is opposed to the fact that giving a work in order to advocate a thesis. His satirical style into prominence as to his critics about the writer producing works with the apprehension of thesis. He gives both the positive and negative aspects of the works he deals with. In an effort to prove his views by giving examples superimposed in an insistent manner to draw attention to the points that he negatively criticized in works. In this study, we have that at the column named“Matbuat Hayatı”Hüseyin Cahid had carried on literary pleasure and critical understanding of Servet-i Fünûn period on his critical rewiews. These critisizms can be also evaluated as an examole of the impressionistic critisizm in republic period.
Benzer Tezler
- Azerbaycan matbuatında Füyûzat dergisi
Füyûzat' magazine in Azerbaijani press
ZEMİNE ZİYAVEYA
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN UYGUR
- Bir dönem tartışmalarının seyri: 1932-1935 yıllarında Matbuat tartışmaları bağlamında Kadro, Kooperatif ve Fikir Hareketleri dergileri
The progress of the debates of a process: The Kadro, Kooperatif and Fikir Hareketleri periodicals in the context of the press debates between 1932-1935
ALİ HAYDAR FIRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
GazetecilikAnkara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KORKMAZ ALEMDAR
- Takvîm-i Vekāyi‛'den Genç Kalemler'e haber dili
News language from Takvîm-i Vekāyi‛ to Genç Kalemler
EMİNE SIRMALI KAYACAN
- Tanin'deki yazıları çerçevesinde Babanzâde İsmail Hakkı'nın Meşrutiyet düşüncesi
Babanzâde İsmai̇l Hakkı's Consti̇tuti̇onali̇zm i̇dea i̇n the vi̇ew of hi̇s wri̇ti̇ngs i̇n Tani̇n
HÜSEYİN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL ÇELİK
- Bir kültür tarihi çalışması; Kadro dergisi ve kadrocular
Kadro journal and kadroists, As a cultural study
SABRİ YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiErciyes ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KORAY DEĞİRMENCİ