Bilişsel davranışçı temelli siber zorbalık önleme programının etkisi
The effect of the cognitive behavioral based cyberbullying prevention program
- Tez No: 513471
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÇEKİÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bilişsel davranışçı, akran zorbalığı, siber zorbalık, önleme programı, cognitive behavioral, peer victimization, cyber bullying, prevention program
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
ÖZET Bu araştırmanın amacı araştırmacı tarafından geliştirilen bilişsel davranışçı temelli siber zorbalık önleme programının ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin zorba veya mağdur olma açısından siber zorbalık ve akran zorbalığı deneyimlerine etkisini incelemektir. Açıklayıcı karma yöntemle yapılan bu araştırma iki bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde uygulanan siber zorbalık önleme programının etkisi, ikinci bölümde ise uygulanan siber zorbalık önleme programı hakkındaki katılımcı görüşleri incelenmiştir. Araştırmanın ilk bölümü 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Gaziantep İlinin Şahinbey ilçesine bağlı birbirine benzer özellik gösteren iki ortaokul öğrencileriyle yürütülmüştür. Deney grubunda 78, kontrol grubunda ise 80 katılımcı yer almaktadır. Katılımcılara Yenilenmiş Siber Zorbalık Envanteri, Çocuklar İçin Zorbalıkla İlgili Bilişler Ölçeği, Okul Yaşamı Zorbalık Ölçeği ve kişisel bilgi formunun yer aldığı bir anket uygulanarak ön-test verileri toplanmıştır. Daha sonra, 10 oturumdan oluşan“Bilişsel Davranışçı Temelli Siber Zorbalık Önleme Programı”sadece deney grubuna uygulanmıştır. Kontrol grubuna herhangi bir işlem yapılmamıştır. Program uygulandıktan sonra deney ve kontrol grubuna aynı ölçekler tekrar uygulanarak son test verileri toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde normallik varsayımı sağlandıktan sonra deney ve kontrol grubunun ön-testleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığına ve deney ve kontrol gruplarının son testleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığına bağımsız örneklemler t-testi (Independent Samples t-Test) kullanılarak bakılmıştır. Deney ve kontrol grupları arasında işlem öncesi anlamlı bir fark çıkmamasına rağmen istatistiksel gücü artırmak için deney ve kontrol gruplarının ön-testleri sabit tutularak son testler üzerinde tek yönlü kovaryans analizi (ANCOVA) yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre bilişsel davranışçı siber zorbalık önleme programının katılımcıların akran zorbalığına maruz kalma düzeyleri hariç siber zorbalık yapma, siber zorbalığa maruz kalma, akran zorbalığı yapma ve zorbalık bilişleri üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. İkinci bölümde bilişsel davranışçı temelli siber zorbalık önleme programı ile ilgili katılımcı görüşlerini incelemek için deney grubunda yer alan 6 erkek ve 6 kız öğrenci ile odak grup görüşmesi yapılmıştır. Konu, süre, içerik, yöntem, etkinlikler olmak üzere beş tane değerlendirme kriteri belirlenmiş ve bunlardan hareketle sorular oluşturulmuştur. Katılımcılara 14 açık uçlu soru yöneltilmiştir. Odak grup görüşmesi sonucunda elde edilen nitel veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre odak grup görüşmesine katılan katılımcılar bilişsel davranışçı temelli siber zorbalık önleme programının amacına ulaştığını (n=12), içeriğinin yeterli olduğunu (n=12) belirtmişlerdir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The purpose of this research is analyzing the effect of cognitive behavioral cyber bullying prevention program developed within the thesis in view of 7th grade students who are sufferers or bullies on cyber bullying and peer victimization experiences. This research processed by explanatory combined techniques contains two parts. In the first part the effect of cyber bullying prevention program has been analyzed. In the second part, the reviews of the participants about this program have been analyzed. In 2016-2017 the first part of the program has been carried out with students of two similar secondary schools in Şahinbey (Subprovince), Gaziantep (Province). There are 78 participants in experimental group and 80 partipicants in control group. Pre-test data has been collected by applying participants the Revised Cyber Bullying Inventory, Cognition Scale about Bullying for Children, School Life Bullying Scale and the questionnaire containing personal information form. Later on, cognitive behavioral based cyber bullying prevention program containing 10 sessions has been applied only on experimental group. Nothing has been applied on control group. After applying this program, final test data has been collected by applying same scales on experimental and control groups. After the normality hypothesis was ensured in quantitative data analysis, by using independent samples t-test it has been checked if there is a significant difference between experimental and control groups' pretests and if there is a significant difference between experimental and control groups' final tests. Although there was not a significant difference between experimental and control groups before the process, to increase the statistical strength, Covariance analysis (ANCOVA) has beenapplied on final tests by stabilizing pre-tests of experimental and control groups. According to the results of analysis, it has been reached that participants of cognitive behavioral based cyber bullying program have had a positive effect on doing cyber bullying, suffering from cyber bullying, doing victimization and bullying cognitions except for their levels of suffering from peer victimization. In second part, to analyze the reviews of cognitive behavioral based cyber bullying program participants, focus group discussion has been carried out with 6 boys and 6 girls from experimental group. 5 evaluation criterias containing subject, time, content, method and activities have been identified and questions based on these have been asked. Participants have been asked 14 open-ended questions the qualitative data gathered from focus group discussion has been analyzed by using descriptive analysis method. According to analysis results, participants of focus group discussion has stated that cognitive behavioral based cyber bullying prevention program has reached its aim (n=12) and the content has been sufficient (n=12).
Benzer Tezler
- Bilişsel davranışçı terapi temelli psikoeğitim programının özel öğrenme güçlüğü olan ergenlerin duygusal zeka ve sosyal kaygı düzeylerine etkisi
The effect of cognitive behavioral therapy-based psychoeducation program on emotional intelligence and social anxiety levels of adolescents with special learning disabilities
CANAN KILIÇKAYA
Doktora
Türkçe
2024
HemşirelikAtatürk ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL ASİ KARAKAŞ
- Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı müdahale programının ergenlerin sosyal görünüş kaygı düzeylerine etkisi
The Effect of a Cognitive Behavioral Approach-Based Intervention Program on Adolescents' Social Appearance Anxiety Levels
SİBEL EYÜBOĞLU YILMAZ
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ALTUN KOBUL
- Saldırı tespit sistemleri için makine öğrenme yöntemlerinin performans karşılaştırması
Performance comparison of machine learning methods for attack detection systems
CİHAT GÜRMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolHarran ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM BERKAN AYDİLEK
- A hybrıd approach for ransomware detectıon based on behavıoral and structural features
Davranışsal ve yapısal özelliklere dayalı hibrit bir fidye yazılımı tespit yaklaşımı
BÜŞRA ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜL HALİM ZAİM
- Synthesis and characterization of graphene oxide-based self-healable nanocomposite hydrogels
Grafen oksit esaslı kendini onaran nanokompozit hidrojellerin sentezi ve karakterizasyonu
EZGİ BERFİN ÇEPER
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Polimer Bilim ve Teknolojisiİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN GÜNEY