Yönetim-bağlama kuramı temelinde eski Uygur Türçesinde niteleme işlevli yancümleler üzerine bir çözümleme
An analysis on subordinate clause with attributive functions in old Uyghur Turkish, based on the government and binding theory
- Tez No: 906474
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 475
Özet
Eski Türkçenin Köktürkçeden sonra ikinci devresi olarak kabul edilen Eski Uygur Türkçesi gerek din değişiklikleri gerek sosyal hayatta meydana gelen diğer değişmeler neticesinde farklı bir kültür ve buna bağlı olarak farklı bir edebiyat meydana getirmiştir. Yerleşik hayata geçiş, göçler, Manihaizm, Budizm ve Hristiyanlık gibi dinler ile yoğunluğu farklılaşan etkileşimler vb. sebeplerle Eski Türkçe içerisinde ayrı bir görünüm arz eden Eski Uygur Türkçesinin söz varlığı ve söz dizimi yine bahsi geçen sebeplerle diğer dönemlerden ayrılır. Bu dönemde Uygurlar başta dinî içerikli olan eserleri o dinin inanç sistemlerini anlamak maksadıyla tercüme etmişler ve bunu yaparken eserlerdeki cümle yapılarını karşılayabilmek adına Türkçede bulunmayan kavram ve yapıları bazen bu dillerden doğrudan alarak bazen benzer kavram ve yapılar üreterek bazen de kendi dillerindeki kavram ve yapılarla birleştirerek ifade etme yoluna başvurmuşlardır. Bu sebeple bu çalışmada Eski Uygur Türkçesinin söz dizimi konu edilmiştir. Bahsi geçen söz dizimi incelemesinde yöntem olarak Yönetim-Bağlama Kuramı esas alınmıştır. Çalışmamız Giriş ve Sonuç bölümleri de dahil olmak üzere toplamda dört bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında konu, amaç, sınırlılıklar, araştırmanın veri alanı, Uygur tarihçesi, Uygur edebiyatı ile ilgili konulara değinildikten sonra cümle, yancümle ve ilişkili kavramlar üzerine tartışmalar, bu kavramlar hakkında alan yazınında ileri sürülen fikirlere yer verilmiştir. Birinci Bölümde öncelikle Eski Uygur Türkçesinin temas dillerindeki yancümle yapılarından bahsedilmiştir. Ardından Yönetim-Bağlama Kuramına değinilmiştir. İkinci Bölüm inceleme kısmını kapsamaktadır. Bu bölümde Türkçe tipi yancümle kuruluşlarından biri olan sıfat-fiilli yapılar ile niteleme işlevli diğer yancümle yapıları ele alınmıştır. Sonuç kısmında incelemelerimizin neticesinde Eski Uygur Türkçesinde cümle yapısı ile ilgili tespit edilen ve bu devreyi farklı kılan özellikler maddeler halinde listelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Old Uyghur Turkish, which is accepted as the second period of Old Turkish after Kokturk language, has created a different culture and literature as a result of both religious changes and other changes in social life. The vocabulary and syntax of Old Uyghur Turkish, which has a distinct appearance within Old Turkish due to the adopt a settled life, migrations, intensely differentiated interactions with religions such as Manichaeism, Buddhism and Christianity, etc., differs from other periods for the reasons mentioned above. During this period, the Uyghurs translated works, especially religious ones, in order to understand the belief systems of that religion. In doing so, in order to express the sentence structures in the works, they have resorted to the method of expressing concepts and structures that are not found in Turkish, sometimes by taking them directly from these languages, sometimes by producing similar concepts and structures, and sometimes by combining them with concepts and structures in their own languages. For this reason, this study focuses on the syntax of Old Uyghur Turkish. In the aforementioned syntax analysis, Goverment and Binding Theory was taken as the basis as the method. The study consists of four sections in total, including the Introduction and Conclusion sections. The Introduction section provides information on the topic, aim of the study, limitations, data area of the research, Uyghur history and Uyghur literature. This is followed by a discussion of the sentence, subordinate clause and related concepts, as well as ideas put forward in the literature about these concepts. In the Section One of the study, firstly the subordinate clause structures in the contact languages of Old Uyghur Turkish are mentioned. Then, Goverment and Binding Theory was mentioned. Section Two covers the analysis part. In this section, Turkic type relative clause and other subordinate clause structures with a qualification function are discussed. In Conclusion section, the features that are determined related to Old Uyghur Turkic clauses and make the period particular as a result of our analysis have been specified as items.
Benzer Tezler
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Yönetim bağlama kuramı temelinde çağdaş Türk lehçelerinde hal eki yükleme kuramı
Case theory in contemporary Turkic dialects on the basic of government and binding theory
TUBA ARI ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2020
DilbilimManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT
- Turkish ınfinitival complements
Türkçede eylemlik yapılar
ÖZGE YÜCEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
İngiliz Dili ve EdebiyatıMersin Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA AKSAN
- Türkiye'de planlama politikası ve yönetimi: Planlamanın siyasal iktisadı ve yönetsel kuruluşu
Planning policy and its administration in turkey: The political economy and the administrative constitution of planning
ASLI YILMAZ