Geri Dön

Ermeni harfli Kıpçak Türkçesinde fiil

Verbs in Kipchak Turkish with Armenian letters

  1. Tez No: 367788
  2. Yazar: LÜTFİYE GÜVENÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi, fiil, tarihî Türk lehçeleri, fiilde yapı, fiil çekimi, sözlük, Kipchak Turkish with Armenian Letters, verbs, ancient Turkish dialects, verb structures, verb conjugation, glossary
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 729

Özet

Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesinde Fiil başlıklı bu tezde Karadeniz'in kuzeyindeki sahada 1521-1699 yılları arasında, Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi ile meydana getirilmiş olan eserlerden Aleksandr Garkavets tarafından yayımlanmış olan metinler esas tutulmuştur. Bu tez altı ana bölümden oluşmaktadır. Bu bölümler: 1. Basit Fiiller, 2. Türemiş Fiiller, 3. Birleşik Fiiller, 4. Fiil Çekimi, 5. Fiilimsiler, 6. Sözlük şeklindedir. Tezin bütününde Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi metinlerinden elde edilen fiillere ilişkin dil malzemesi Köktürk, Uygur, Karahanlı, Harezm ve tarihî Kıpçak Türkçesi metinlerindeki fiillerle karşılaştırılmak suretiyle art ve eş zamanlı biçimde incelenmiştir. Basit fiiller, ses düzenlerine göre sınıflandırılmış ve Eski Türkçeden başlayarak tarihî Türkçenin etimolojik verilerine göre ele alınmıştır. Türemiş fiiller değerlendirilirken isimden fiil ve fiilden fiil türeten ekler alfabetik olarak sıralanmış ve her ek Köktürk, Uygur, Karahanlı, Harezm ve tarihî Kıpçak Türkçesi metinlerinden elde edilen eklerle karşılaştırılmıştır. Ekler incelenirken, özellikle Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi sahasındaki işlev çeşitlenmeleri temel alınmıştır. Birleşik fiillerin incelendiği bölümde birleşik fiiller yapıları bakımından sınıflandırılarak metinlerdeki biçimleri üzerinden karşılaştırma yapılmıştır. Burada özellikle Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi metinlerindeki farklı yapılar da ortaya konulmuştur. Fiil çekiminin ele alındığı bölümde fiiller bildirme ve tasarlama kipleri çerçevesinde girdikleri çekime göre incelenmiş; bu çekim içerisinde tarihî yapı ile mukayese edilmiş ve Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi metinlerindeki işlevlerinin boyut ve uygunluklarının seyri ortaya konulmuştur. Fiilimsiler bölümünde ise, temel malzemeden elde edilen isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiiller yine tarihî karşılaştırmalı olarak ve alfabetik sıralama yapılmak suretiyle değerlendirilmiştir. Son bölüm olan sözlükte ise, tezde geçen Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi fiilleri, metin bağlamındaki anlam çeşitlenmeleri esas tutularak cümle örnekleriyle verilmiştir.

Özet (Çeviri)

The texts written by Aleksandr Garkavets, among the ones which were created in Kipchak alphabet with the Armenian letters in the north of Black Sea between the years 1521-1699, has been based on in this thesis, titled 'Verbs in Kipchak Turkish With Armenian Letters'. This thesis consists of 6 main chapters. These chapters are: 1. Simple Verbs, 2. Derivated Verbs, 3. Compound Verbs, 4. Conjugation, 5. Gerunds and Infinitives, 6. Dictionary (Glossary). In the context of this thesis, the linguistic materials about verbs obtained from Kipchak alphabet with Armenian letters texts are simultaneously examined and compared with the verbs from Kokturk, Uygur, Karahanli, Harezm and ancient Kipchak Turkish texts. Simple verbs are classified according to their sound forms and discussed according to ethimologic data of ancient Turkish. While evaluating derived verbs, derivational affixes are listed alphabetically and each affix are compared to the other affixes gained from Kokturk, Uygur, Karahanli, Harezm, and ancient Kipchak Turkish texts. The function diversities are based especially in the field of Kipchak Turkish with Armenian Letters while examining the affixes. In the chapter 'Compound Verbs', these compound verbs are classified according to their structures and compared through their forms in the texts. In this part, different structures have been brought up in the texts written in Kipchak Turkish with Armenian Letters. In the verb-conjugation chapter, verbs are examined according to their information and designing mode and in these modes; they have been compared to their historical structures. And their course of extent and convenience has been introducedin the texts written in Kipchak Turkish with Armenian Letters. And in the chapter 'Gerunds and Infinitives (Verbals)' all these gained verbal-nouns, adjective nouns and adverbial nouns are evaluated alphabetically and chronologically. In the last chapter,“Glossary”verbs in Kipchak Turkish with Armenian Letters are exemplified based on their meaning diversities in the texts.

Benzer Tezler

  1. Codex Cumanicus ve Ermeni harfli Kıpçak Türkçesinde fiil yapımı

    Verb formation in Codex Cumanicus and Kipchak Turkic in Armenian script

    MUSA SALAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DilbilimGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL

  2. Karay Türkçesinin tarihî ve Çağdaş Kıpçak Türkçesiyle karşılaştırmalı söz varlığı - fiil

    The comperative vocabulary with the historic and Modern Kipchak Turkish of Karaim Turkish - verb

    ABDULKADİR ÖZTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Türk Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEVZAT ÖZKAN

  3. Ermeni harfli Kıpçakça Zebur'da fiil - tamlayıcı ilişkisi

    The relation of verb – complement in Armenian Qypchaq Psalter

    GÜLDEREN TOKMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İ. GÜLSEL SEV

  4. Codex Cumanicus ve Ermeni harfli Kıpçakçada ekleme yoluyla isim yapımı

    Noun formation by means of addition in Codex umanicus and Kipchak Turkic in Armenian script

    FATMA ŞENYÜZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL

  5. Ermeni harfli Kıpçak Türkçesinde isimlerin kavram alanları

    Conceptual fields of the nouns in Kipchak Turkish with Armenian letters

    ZELİHA TUĞUZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimErciyes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH