The role of moral disengagement on the relationship between affective commitment and unethical proorganizational behavior
Ahlaki davranışlardan uzaklaşmanın duygusal bağlılık ile etik olmayan örgüt yararına davranışlar arasındaki rolü
- Tez No: 516302
- Danışmanlar: Prof. Dr. EMİNE SERRA YURTKORU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Toplumda kabul gören ahlak kurallarına aykırı davranışlar olarak tanımlanan işyerinde etik olmayan davranışlar son zamanlarda bilim insanların oldukça ilgisini çekmektedir. Akademisyenler özellikle bu tür davranışlara neyin yol açtığı sorusuyla ilgilenmektedirler. Bu konuyu ele almak için yapılan araştırmalar çalışanların neden etik olmayan davranışlarda bulunduğunu anlamada yardımcı olacak bireysel, kişilerarası ve organizasyon düzeyinde unsurlar ortaya koymuşlardır. Ne var ki, bu araştırmaların çoğunluğu, kendine yarar sağlamak için yapılan davranışlar ve eylemler üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu düşünce tarzı ve bu araştırma yaklaşımı, etik olmayan davranışların temelde kişisel çıkarlar tarafından yönlendirildiğini ifade etmektedir. Aynı zamanda, bu araştırma yaklaşımı genellikle sosyal yanlısı davranışların etik olduğunu ve diğer insanlara yardımcı olmak için özgecil nedenlerle yapıldığını varsaymaktadır. Bununla birlikte bazı çalışmalar çalışanların kendilerine hizmet için değil de organizasyonlarının yararına olduğu için etik olmayan davranışlarda bulundukları gösteren vakaları ortaya koyarak bu yaklaşımı sorgulamaya başlamıştır. Bu örnek vakalar arasında organizasyonun itibarını korumak adına insanlara yanlış bilgi vermek ya da hem işverenler hem de toplum için ahlaki açıdan tehlikeli durumları ortaya çıkaracak ihbar bilgilerinin yok edilmesi gibi davranışlar yer almaktadır. Bu tür davranışlara etik olmayan örgüt yanlısı davranışlar denir ve giderek artan sayıda araştırmacı bu fenomeni araştırmaya ve kuramsallaştırmaya başlamıştır. Şu anda, geleneksel olarak yardımsever ve sosyal yanlısı olarak kabul edilen değerlerin, inançların ve davranışların ahlaki çelişkileriyle ilgilenen bir iş etiği araştırma alanı gelişmektedir. Bu yeni araştırma alanı etik olmayan davranışlara yol açan unsurları tespit ederek ve bu tür davranışları anlamak için kullanılan teorik bakış açısını genişleterek iş etiği konusundaki mevcut araştırmalara katkı sağlamaktadır. Etik olmayan örgüt yanlısı davranışlar üzerinde hazırlanan birkaç çalışmadan biri olarak, bu çalışma, duygusal bağlılığın etik olmayan örgüt yanlısı davranışları ahlaki davranışlardan uzaklaşmanın aracı değişken etkisi yoluyla açıkladığını öne sürmektedir. Etik liderliğin bu ilişkiyi şartlı etkilediği de önerilmektedir. İstanbul'da bulunan farklı şirketlerde çalışan 416 kişi, (184 erkek ve 232 kadın) bu çalışmanın örneğini oluşturmaktadır. Çalışmada kullanılan değişkenleri ölçmek için çok boyutlu bir anket uygulanmıştır. Aracılık etkisinin analizleri sonucunda, duygusal bağlılığı daha ii yüksek olan kişilerin daha fazla etik olmayan örgüt yanlısı davranış sergilediğini ve ilişkiye ahlaki davranışlardan uzaklaşmanın aracılık ettiği ortaya konmuştur. Ayrıca şartlı aracılık analizi de çalışanların organizasyondaki etik liderliği daha düşük düzeyde algıladığında aracılık ilişkisinin daha güçlü olduğunu göstermiştir. Duygusal bağlılığın, etik olmayan örgüt yanlısı davranışları, ahlaki davranışlardan uzaklaşma ile birlikte teşvik ettiğini ortaya konmuştur. Ayrıca, etik liderliğin düşük algılanması bu etkiyi daha da güçlendirmektedir. Sonuçlarımız, etik liderliğin önemini vurgulayarak etik olmayan örgüt yanlısı davranışlar üzerine olan bilgiyi genişletmekte ve sosyal yanlısı güdülerin, tutumların ve davranışların etik davranışlar üzerinde etkisi üzerinde yeni araştırma yolları açmaktadır. Yapısal Eşitlik Modelleme ve Doğrulayıcı Faktör Analizi kullanılarak, bu çalışma, ilgili faktörlerin ve yapıların daha iyi bir resmini sunmaya ve geleneksel yöntemlere göre bu yöntemlerin getirebileceği yararlara ışık tutmaya çalışmaktadır. Daha detaylı teorik ve pratik çıkarımlar tezde tartışılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Unethical behaviors in the workplace, which have been defined as conducts contrary to the accepted morals of the society have received a lot of attention from scholars recently. Scholars are especially interested in the question of what leads to such behavior. Some research studies have been conducted to address this issue and these studies have determined individual, interpersonal, and organization level factors that help understand why employees perform unethically. However, the majority of these research studies have concentrated on behaviors and actions that are performed to benefit the self. This way of thinking and this line of research imply that unethical conducts are fundamentally driven by self-interest. At the same time, this line of research generally assumes that pro-social behaviors are ethical and are driven by altruistic reasons to help other people. However, some studies have already begun to question this idea by reporting many cases in which employees commonly engage in unethical behaviors not to serve the self but to benefit their organization. Behaviors such as destroying denouncing information to save one's organization's standing, giving wrong information to people, or engendering morally hazardous situations for both the employers and for society as a whole are among these cases. This kind of behavior has been called unethical proorganizational behavior (UPB) and a growing number of researchers have begun to explore and theorize about this phenomenon. Currently, there is a rising field of business ethics research that mainly deals with the moral challenges of values, beliefs and behaviors that were traditionally regarded as benevolent and pro-social. This emergent field of inquiry broadens the extant research on business ethics by both detecting factors leading to unethical behavior and expanding our theoretical perspectives for understanding such behavior. As one of the few studies on UPB, this study hypothesizes that affective commitment predicts UPB through the mediation of moral disengagement. It was also proposed that ethical leadership affects the hypothesized relationship. 416 employees (184 males and 232 females) from different companies located in Istanbul, Turkey formed the sample of this study. A multidimensional questionnaire with sevenpoint interval scale was applied to measure all substantive variables used in this study. The results of mediation analysis revealed that people with higher affective commitment engaged in more UPB, and that this effect was mediated by moral disengagement. In iv addition, the results of moderated mediation analysis showed that the mediation relationship was stronger when employees perceived a lower level of ethical leadership in the organization. We found that affective commitment encourages UPB through the mechanism of moral disengagement. Besides, this effect is stronger when the ethical leadership is perceived to be low as opposed to being high. Our results extend knowledge of UPB by highlighting the importance of ethical leadership, and open up new avenues of research on the ethical challenges of pro-social motives, attitudes, and behaviors. In addition to its contribution to the extant research on UPB and moral disinterment, this study is also unique in its data analysis approaches. Through the use of Structural Equation Modeling and Confirmatory Factor Analysis, this study tries to present a better picture of the involving factors and constructs and sheds light on the merits these methods can bring about compared to traditional approaches. Further theoretical and practical implications are discussed.
Benzer Tezler
- Sportif faalitlere katılan ve katılmayan mahkumların ahlaki uzaklaşma eğilimleri ile psikolojik sağlamlıklarının incelenmesi
Investigation of moral distraction tendencies and psychological resilience of prisoners who participate and do not participate in sports activities
FERİT BOLATKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporMersin ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF NİLAY ADA
- İşyeri nezaketsizliğinin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde psikolojik sözleşme ihlali ve ahlaki çözülmenin aracılık rolü
The mediating role of psychological contract violation and moral disengagement on the effect of workplace incivility on organizational citizenship behavior
FATMA GÜL KARAÇELEBİ
Doktora
Türkçe
2023
İşletmeNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELEN DOĞAN
- Sporcularda sportmenlik yönelimi: Hedef bağlılığı ve sporda ahlaktan uzaklaşmanın rolü
Sportsmanship orientation in athletes: Goal commitment and the role of morality in sport
MEVLÜT YILDIZ
Doktora
Türkçe
2019
PsikolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖNÜL BABAYİĞİT İREZ
- Etik liderlik ve işyeri sapkın davranışları ilişkisinde ahlaki uzaklaşma ve güç mesafesi oryantasyonunun rolü
The role of moral disengagement and power distance orientation in the relationship between ethical leadership and workplace deviance behaviors
EMRE BURAK EKMEKÇİOĞLU
- Etik iklimin örgüt yanlısı etik olmayan davranışlar üzerindeki etkisinde ahlaki çözülmenin rolü
The role of moral disengagement in the effect of ethical climate on unethical pro-organizational behaviors
SÜLEYMAN YARAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TurizmBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT YEŞİLTAŞ