Geri Dön

Mimari tasarımın şiddeti ve karşı stratejiler

Violence of architectural design and counter strategies

PDF İndir

  1. Tez No: 518137
  2. Yazar: TUĞÇE ALKAŞ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 121

Özet

Şiddetin mimarlık alanındaki tanımlarının oldukça kaygan bir zeminde durduğu söylenebilir. Bu kavram, güç, iktidar, kontrol, norm gibi kavramlarla yan yana gelmektedir. Bu nedenle bazen sosyal enstitüler bağlamında, bazen mimarın rolü ile, bazen ideolojik nedenlerle vb. gibi ayrımlar yapmak mümkün olmamaktadır. Şeyler arasındaki ilişkiler, şiddet bağlamında da epeyce girift bir ağa karşılık gelirler. Bu nedenle bu tez çalışması, mimari tasarımın, tasarım aracılığıyla şiddeti nasıl ürettiğini ve bu şiddete karşı nasıl karşı stratejiler geliştirdiğini araştırırken ölçekler arası geçişleri önemli bulmuştur. Önemli bir nokta olarak, çalışmanın şiddet tanımının sözlük anlamıyla“bedensel ve zihinsel bütünlüğü bozan güç”anlamına gelmediğini belirtmek gerekir. Şiddetin tanımı her bir konu için ayrı olarak yapılmış, daha örtük olduğu durumlarda mimarın ve mekânın konumu araştırılmıştır. Amaç, tüm üst ilişkilerde mimari tasarımın nerede durduğundan çok, kendine özgü gereçleri ve kavramları aracılığıyla şiddeti nasıl ürettiğini çözümlemektir. Örneğin, çalışma kapsamında mimari programın birtakım üst iktidar ilişkilerinde şiddet üretimine nasıl aracı olduğu araştırılmamıştır. Ancak, mimari programın kendi içinde kullanıcı üzerinde kurduğu kontrolün okunması hedeflenmiştir. Dikkat çekilecek diğer bir konu, çalışmanın amacının şiddet içerir ya da içermez gibi ikili bir duruma varmak olmadığıdır. Çalışma boyunca tespit edilen her bir şiddet tanımın karşısına yerleştirilen“karşı stratejiler”bilinçli ya da bilinçsiz eleştirel üretimlere denk gelir. Ancak çalışmanın bu karşı stratejilerin“şiddetsiz”üretimlere denk geldiğini belirtmek gibi kesin bir yargısı ve iddiası bulunmamaktadır. Mimarlık alanı içerisinden seçilen bu eleştirel üretimlerin ya da kavramların çalışma genelinde değerlendirildiğinde ya da farklı şiddet tanımları türetildiğinde birtakım şiddet mekânizmaları içinde yer alıyor olabileceği de ihtimal dahilindedir. Burada esas nokta, karşısına oturtulan şiddet tanımıyla paralel okunması gerektiğidir. Çalışmada her bir alt başlıkta farklı şiddet tanımları yapılarak bu şiddet tariflerinin üretim mekânizmaları beden, eylem, nesne ve program üzerinden tartışılmıştır. Beden, tasarlanan bedenler üzerinden okunmuştur. Neufert, Le Corbusier ve Henry Dreyfus tarafından üretilen normatif bedenlerin, farklı sistemlerin ürünü olduklarından her bedenin kendi içinde yaptığı standart tanımının farklılaştığı görülür. Kuramsal alanın bahsedilen standart bedenlerle ilgili söylemleri bedensel çeşitliliği göz ardı ettiği ve indirgediği çerçeve etrafında şekillenir. Ancak tekil olarak irdelendiğinde yaptıkları standart tanımların farklılaştığı görülmüştür. Neufert tarafından üretilen normatif bedenin, bedeni geometrileri indirgediği ve verimlilik odaklı aklın ürünü olarak görülürken, Le Corbusier tarafından üretilen Modulor oransal kaygılar taşımaktadır. Henry Dreyfus'un normatif bedenleri ise, bedenin ölçülendirilme yoluyla tüm uzuvlarına kadar parçalandığı bir beden tanımı olarak karşımıza çıkar. Bedenin ölçülendirme ve oransal olarak tasarlanmasını konu olan standart bedenleri eylem konusu takip eder. Eylemin sosyolojik, bireysel, toplumsal cinsiyet rolleri gibi faktörlerin de etkisiyle çok katmanlı olmasının organik eyleme işaret ettiği söylenebilir. Bu uzantısı olarak mimari tasarımın eylem temsillerinin eylemleri eksiltmesi şiddet olarak tanımlanmıştır. Bir diğer şiddet tanımı ise, eylemin mekanik bir şekilde ele alınması ve eylem sekanslarının katı tariflerle tasarlanması durumudur. Bu tanım, bir verimlilik sahnesi olarak ele alınan mutfak mekânı, kadının mutfakta ve evdeki rolüne dikkat çekmektedir. Bölümün diğer başlığını ise nesneler oluşturur. Yapısalcı yaklaşımın getirileri olarak nesnelerin“işlevsel olasılık”üzerinden değerlendirilmesi ve nesnelerin mimari programda işaret ettiği kullanım paralel bir okuma halindedir. Şiddet bağlamında mimari program, eylemleri kentte ve mekânsal ölçekte“belirli”şekillerde biriktirmesi ve spontane davranışları kontrol altına alması nedeniyle, bir tarifler seti olarak ele alınır. Semiyolojinin açtığı aralıkta, mimari programda nesnelerin ilk ve yan anlamları dolayısıyla etkin bir rol aldığı tartışılmıştır. Bernard Tschumi tarafından tanımlanan dönüşümsel, mekânsal, programatik sekans kavramları, Jeremy Till ve Tatjana Schneider tarafından esnekliğin iki farklı tanımı olarak yumuşak ve sert kullanım ve Jonathan Hill'in yaratıcı kullanıcı tanımları üretilen mekânlar üzerinden triyalektik bir okumayla nesnelerin programdaki kullanım durumlarının açılması hedeflenmiştir. Nesnelerin ilk anlamları kadar yan anlamlarının da programa ve gündelik yaşantıya etkileri önemli bulunmuştur. Bu temsili değerler, stratejik olarak mimarlık alanının programda kullandığı bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle, nesnelerin programda temsil ettikleri değer Le Corbusier tasarımı olan Villa Savoye'u okuyan farklı yaklaşımlarla açılmıştır.

Özet (Çeviri)

In the field of architecture, the definitions of violence are on a very volatile basis. This notion brings up some other strong notions such as power, control and norm. However, components of these notions sometimes exhibit an unstable attitude when they are evaluated in the historical framework. Therefore, to understand its production and systems properly we cannot make clear distinctions such as violence produced in the context of social institutions or role of the architect or ideological aspects. Relations between things correspond to a considerable intricate network in the context of violence as well. Its definition changes direction and meaning in every field, scale and different viewpoints. Likewise, the correspondence of these notions does not only change with the circumstances but also with the criteria we evaluate according to the instincts, spatial and social reflexes we have developed while living in a city, society and space. For this reason, this study considered transitions between scales were significant when researching how architectural design produced violence through design and how it developed strategies against this violence. The definition of violence has been made separately for each topic and the position of the architect and the space has been researched in cases where it's more implicit. The main aim is to analyze how architectural design produced violence through its own tools and notions rather than where it stands in some power related structures. For instance, the role of architectural program has not been researched to disclose how it mediates production of violence in the context of social institutions. However, the aim was to reveal the control which the architectural program built on the user. Another situation that needs to be taken into consideration is that, the aim of the study is not to reach a dual situation decoding spaces with or without violence. And there is no assertion that the“counter strategies”defined by the study correspond to“non-violent”spaces. Each counter strategy is positioned in the exact opposite position of the violence defined in related section. However, it is also possible that selected critical productions or notions may be involved in some other violence mechanisms when different definitions of violence are derived. In addition, there are no chronological links between the counter-strategies and they vary in the historical context. In the second section of the study, different violence definitions were identified and the production mechanisms of these violence descriptions were discussed through body, action, object and program. The body has been read through the“designed”bodies. Body representations which are produced by Neufert, Le Corbusier and Henry Dreyfus, should be evaluated in their own contexts. The discourse of the theoretical field about these standard bodies is shaped around the frame which the bodily diversity is ignored and limited. However, when considered individually, standard definitions of these body representations have significant differences. The standard body representations produced are defined as geometric, absent and fragmented bodies. The body described by Neufert was interpreted as a productive mind-set succession after the Industrial Revolution, resulting in the reduction of the body's geometric prisms. In this era, all spatial representations and therefore practices are designed not according to bodily diversity but as extensions of these geometric forms. As opposed to Neufert's body representation, Modulor emerges as a contemplated proportional body. The complexity of the metric system has created a requirement for a universal proportional system among architects and site management. The motivation of this grid system is based on the body and golden ratio. The standard body produced by Henry Dreyfus is based on the design of industrial products and described by fragmented body. For this reason, when considering the bodily diversities that are ignored, it constitutes a stricter norm than the other normative bodies mentioned. The next section focuses on the design of“action”through architectural design. For this reason, it is argued that the action is multi-layered by factors such as sociological, individual and gender roles. It can be said that when the action samples are examined, they are only shaped around individual habits and a unique body. On the contrary, habit is defined as a collective phenomenon. Therefore, violence defined as the action representations of architectural design subtract the actions. Another definition of violence is overdesign of the action. This definition was opened by focusing on the kitchen space, the role of the woman in the kitchen and at home, which ise considered as an efficiency stage. In this context, approaches have been developed for women to complete their work with minimum labor force and time. For this reason, this situation is treated as a situation which articulates action. In the following section, the structure of the debate is proceed through two parallel notions. The first one of these notions is architectural program. On the urban and spatial scale, the program is defined as a set of description which accumulates actions in certain ways and controls spontaneous behaviors. Later, the evaluation of objects as“functional probabilities”as the introduction of the structuralist approach has been discussed through areas such as archeology and architecture. Contrary to the structuralist approaches, the post-structuralist approaches points out multifunctional meaning and contextual relations. This chapter explores how objects build the program and where they stand in programmatic flexibility approaches which is developed in theoretical field. The discussion proceed in the frame of a triple reading which are the transformational, spatial, and programmatic sequence concepts described by Bernard Tschumi, soft-hard use programmatic flexibility approaches developed by Jeremy Till and Tatjana Schneider and Jonathan Hill's creative user definitions. As far as the initial meanings of objects are concerned, the implications of their connotations are also important for the architectural program and everyday life. This situation, discussed under the representational objects. The representative object is based on the connotation which the signifier is concerned. Objects often reveal many things beyond their functions as a product of a collective memory. Different meanings can occur in global scale, with localities and cultural differences. Sometimes it can coincide with the influence of popular culture and as an extension of the function of the object in its historical context. Spatial responses of these representational objects and their significance in the program have been opened by different approaches that focus on Villa Savoye. In this sense, the main aim was to disclose strategic positions of objects that represent modernism in construction of the architectural program. In conclusion, it is necessary to re-emphasize that study is not focused only to violence which is produced by architectural design. As well as the diversity of the spatial practice that produces violence, counter strategies are also important and dominant in architecture theory. These thresholds are often regarded as systems that have not been produced“directly”against the defined violence. However, the study also contains productions that are intended to produce a discourse of direct opposition to violence. For this reason, the creative domain of these counter approaches can be traced through production of violence. Therefore, not only spatial violence but also counter productions and their critical mechanics play an important role in the study.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    847173

    Fake news classification using machine learning and deep learning approaches

    Makine öğrenimi ve derin öğrenme yaklaşımlarını kullanarak sahte haber sınıflandırması

    SAJA ABDULHALEEM MAHMOOD AL-OBAIDI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA ÇAĞLIKANTAR

  2. Tez No

    541853

    Canavar bedenler, canavar mekanlar

    Monster bodies, monster spaces

    BUSE ÖZÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL

  3. Tez No

    787930

    Yapay zeka ve gökdelen tasarımı

    Artificial intelligence and skyscraper design

    ŞELALE ELÇİN SUNGUR DÖLGEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÜMİT TURGAY ARPACIOĞLU

  4. Tez No

    606424

    Adaptive symbol glossary for pattern based cognitive communication system

    Örüntü tabanlı bilişsel haberleşme sistemi için uyarlamalı sembol sözlüğü

    HUSAM Y. I ALZAQ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    Assoc. Prof. Dr. BURAK BERK ÜSTÜNDAĞ

  5. Tez No

    213893

    Deprem bölgesi konutları için iç mekanların güvenlik analizi ve çözüm önerileri

    Safety analysis and suggestions of solution in interior spacies for earthquake region housing

    ÇİĞDEM DEMİRBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    İç Mimari ve DekorasyonKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. FİGEN KARS

Geri Dön