Engelli çocuğa sahip anne ve babaların kişilik özellikleri ile stres, empati ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between personality traits of parents who have a disabled child and stress, empathy and depression levels
- Tez No: 518347
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NEVİN KILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Bu araştırmanın amacı, engelli çocuğa sahip anne ve babaların kişilik özellikleri ile stres, empati ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini, İstanbul ili Beyoğlu ilçesinde bulunan Mehmet Oyal Özel Eğitim Uygulama Okulu, Halıcıoğlu İşitme Engelliler Okulu ve İstanbul ilinde bulunan diğer özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çocukları eğitim alan 320 anne-baba oluşturmaktadır. Katılımcılara demografik bilgi formu, Beş Faktör Kişilik Envanteri, CES Depresyon Ölçeği, Stres ve Empati Ölçekleri uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS (Statistical Package For Social Sciences) 22.0 istatistik programı kullanılarak analiz edilmiş, verilerin analizinde, Cronbach Alpha ve Gutman Güvenilirlik Analizleri, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Analizi, Regresyon, t-testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, engelli çocuğa sahip anne ve babaların kişilik boyutlarından özdenetim/sorumluluk ile yumuşak başlılık değişkenleri arasında olumlu yönde anlamlı ilişki vardır. Engelli çocuğa sahip bireylerin kişilik özelliklerinin depresyon, stres ve empati düzeylerini yordadığı görülmüştür. Duygusal tutarsızlık boyutunda cinsiyetler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Buna göre kadınlar duygusal tutarsızlık boyutunda erkeklerden daha yüksek puan almışlardır. Katılımcıların medeni durumlarına göre yapılan karşılaştırmalarda evli ve dul/boşanmış katılımcıların 'öz-denetim/sorumluluk' boyutunda farklılaştığı, evli katılımcıların özdenetim düzeylerinin dul ya da boşanmış olan katılımcıların özdenetim düzeylerinden anlamlı olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur. Katılımcıların depresyon ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda annelerin babalara göre depresyon ortalamaları daha yüksek bulunmuştur. Katılımcıların stres ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda babaların annelere göre stres ortalamaları daha yüksek bulunmuştur. Eğitim düzeyleri açısından katılımcıların dışadönüklük boyutunda farklılık gösterdiği bulunmuştur. Buna göre ortaokul, lise ve üniversite mezunu olanlar ilkokul mezunu olanlardan daha yüksek düzeyde dışadönük bulunmuştur. Öte yandan, lise mezunu olanların ilkokul mezunlarına göre, üniversite mezunlarının da ortaokul ve lise mezunlarına göre gelişime daha açık oldukları bulunmuştur. Ek olarak, eğitim düzeyine göre katılımcıların depresyon puanlarında anlamlı düzeyde farklılaşma olduğu, lise mezunlarının ortaokul, ilkokul ve üniversite mezunlarından anlamlı düzeyde daha yüksek depresyon puanı aldıkları görülmüştür. Engelli çocuğa sahip bireylerin ekonomik durumları ile ilgili karşılaştırmalar yapıldığında orta ve iyi ekonomik duruma sahip ebeveynlerin düşük ekonomik durumda olanlardan daha dışadönük oldukları görülmüştür. Bu bulgular ışığında engelli çocuğa sahip anne-babaların kişilik özelliklerinin yanında demografik özelliklerinin de depresyon, empati ve stres faktörleri ile ilişkili olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to examine the relationships between personality traits of parents who have children with disabilities and their stress, empathy and depression levels. The sample of the research consists of 320 parents from Mehmet Oyal Special Education School in Beyoğlu, Halıcıoğlu Hearing Impairment School and other special education and rehabilitation centers in İstanbul, which their children trained in. Paricipants completed demographic information form, Five Factor Personality Inventory, CES Depression Scale, Stress and Empathy Scales. Cronbach Alpha and Gutman Reliability Analyzes, Pearson Moments Multiplication Correlation Coefficient Analysis, Regression, t-Test and One-way ANOVA were used in the analysis of data. The data were analyzed using SPSS (Statistical Package For Social Sciences). According to the results, there is a positive relationship between the agreeableness and the conscientiousness dimensions of the parents personality. It has been seen that the personality traits of individuals with disabilities have predicted depression, stress and empathy. A statistically significant difference was found between the sexes in terms of neurotism. According to this, women havea higher score on the level of neurotism than men. Comparisons of participants' marital status found that married and self-divorced participants differed in the dimension of conscientiousness, and that the levels conscientiousness married participants were significantly higher than those of widowed or divorced participants. The t-test was conducted to determine whether the participants have a significant difference in depression averages compared to the gender variable. The result of the t-test shows that the stress averages of the fathers were higher than those of the mothers in order to determine whether the stress averages of the participants showed a meaningful difference according to the gender variable. In terms of educational levels, it has been found that there is a difference in the extroversion dimension of the participants. According to this, those who graduated from junior high school, high school and college were found to be more extrovert than those who graduated from primary school. On the other hand, according to the primary school graduates of the high school graduates, the university graduates were found to have opennness to experience than the secondary and high school graduates. In addition, participants showed significant differences in depression scores according to level of education, and high school graduates have significantly higher scores on depression than junior high school, primary school, and college graduates. Comparisons of economic status of individuals with disabilities show that parents with moderate and good economic status are more extrovert than those with low economic status. It is seen that these findings are related to depression, empathy and stress factors in the demographic characteristics of parents with handicapped children as well as their personality characteristics.
Benzer Tezler
- Zihinsel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin demografik ve psiko-sosyal özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi
The demographic and the psychosocial characteristics of the parents who have a handicapped child examined in terms of some variables
SELMAN ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
PsikolojiFırat ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAHADIR KÖKSALAN
- Bilim ve sanat merkezine devam eden üstün yetenekli öğrencilerin anne ve babalarının karşılaştıkları sorunların incelenmesi (Bitlis ili örneği)
A research of the difficulties that parents of the gifted children attending science and art center encounter (Bitlis example)
HAMİT AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiEngelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YAVUZ
- Zihinsel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin iletişim düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
The investigation of the communication level with regard to multiple variables in the parents who have children with mental disabilities
METEHAN HATUNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÇağ ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE AVCI
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHADIR KÖKSALAN
- Zihinsel engelli çocuğa sahip anne ve babaların algıladıkları sosyal destek düzeyleri ile tükenmişlik ve kaygı düzeylerinin incelenmesi
The examination of the anxiety and burnout levels with social supportlevels perceived by mothers and fathers having mentally handicapped children
NURDAN ARMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KÖK
- Zihinsel engelli çocuklara sahip anne babaların yaşam doyumlarının ve aleksitimik düzeylerinin incelenmesi
The investigation of level alexithymia and life satisfaction of mothers and fathers who have mentally handicapped children
HULİSİ GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiGaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP KOÇAK