Sağ ve solun günümüz Türkiyesi'ndeki anlamı üzerine bir araştırma: Farklı sosyo-ekonomik grupların sağ ve sol algısı
A study on the meaning of the right and left of the comtenporary Turkey: Right and left sensation of different socio-economi̇c groups
- Tez No: 518728
- Danışmanlar: PROF. DR. KAYHAN DELİBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bilindiği gibi sağ ve sol kavramlarının kökeni burjuva demokratik devrimler dönemine dayanır. 1789 Fransız Devrimi sürecinde parlamentoda ortaya çıkan oturma biçimiyle birlikte sağ ve sol kavramları tarih sahnesindeki yerini almıştır. Mutlak monarşinin, feodal düzenin devam etmesinden yana olan aristokratların başını çektiği grup parlamentonun sağında, ayrıcalıklara dayalı feodal düzenin yıkılıp, cumhuriyetin ilan edilmesini talep eden burjuvazinin başını çektiği grup ise parlamentonun solunda yer almıştır. Buradan yola çıkarak sağ ve sol kavramlarını birbirinden ayıran temel ölçütün 'değişim' karşısında alınan tutum olduğu söylenebilir. Değişimden yana olan partileri, grupları solcu; mevcut düzenin devamından yana olan partileri ve grupları ise sağcı olarak tanımlayabiliriz. İzleyen yüzyıl boyunca Sanayi devriminin ortaya çıkmasıyla birlikte toplumsal yapıda birçok değişim ortaya çıkmıştır. Bu değişimlerden en önemlisi İşçi sınıfının ortaya çıkmasıdır. Böylelikle sağ çeşitli versiyonları olmakla birlikte sermaye sahiplerinin, yani burjuvazinin ideolojisi olarak varlığını sürdürmüş sol ideoloji ise güçlü, ilerici bir sınıfsal tabana yayılma imkanı bulduğu proleterya ideolojisi olarak tanımlanmıştır. Ondokuzuncu yüzyılın ortalarından itibaren iyice netleşmeye başlayan sağ ve sol ideolojiler sınıfsal çıkarlar, çatışmalar ve mücadeleler etrafında tanımlanarak yoluna devam etmiştir. Ancak yirminci yüzyılın kapanmasına yakın bu alanda önemli değişimler ortaya çıktığını söylemek mümkündür. Özellikle 1990'larla birlikte ideolojilerin dönüşüm yaşamaya başladığını görüyoruz. Tarihsel olarak, Türkiye'deki bazı farklılıklar ile birlikte sağ ve sol ideolojilerin geliştirilmesi ilerlemiştir. Ancak, 1950'lerle birlikte büyüyen sanayileşme ve Türk işçi sınıfının genişlemesi ile sol-sağ ideolojiler daha net bir şekilde tanımlanmıştır. Türkiyede sağın ve solun sınıfsal/ekonomik temelli olmadan daha ziyade kültürel/kimlik eksenli olduğu yolunda yaygın bir tartışma mevcuttur. Ancak bu tartışmanın bir diğer boyutu ise 1990'lardan itibaren ideolojilerin önemiini yitirdiği yolunda olageldi. Bu çalışmada iç içe geçmiş tüm bu tartışmaların göz önünde bulundurularak daha ziyade objektif bir şekilde şu sorulara yanıt aradık: i) Teknolojik, siyasal ve sosyal değişimlerin yaşandığı bir dönemde sağ ve sol kavram çifti ne anlamak gelmektedir? Bu iki kavramın günümüz Türkiye'sinde bir geçerliliği/karşılığı bulunmakta mıdır? ii) Türkiye'de sağ ve sol ayrımını içeriği nasıl doldurulmaktadır? Bu iki kavram sosyo-ekonomik bir ayrışmaya mı karşılık gelmektedir, yoksa sosyo-kültürel bir ayrışmaya mı? Bu sorulararı yanıtlamak üzere yaptığımız saha çalışmasında önemli bulgulara ulaştığımızı söylemek yanlış olmaz. Yaptığımız alan araştırmasında katılımcıların neredeyse yarısı sağ ve sol ideolojilerin geride kaldığı yönünde fikir bildirirlerken önemli sayılacak diğer bir grup için ise bunun pek böyle olmadığı, ideolojilin tanımlanmasında farklılık olsa da anlamlarını, karşılıklarını yitirmediğini dile getirmişlerdir. Özellikle 20'li yaşlarında olan, genç kategorisinde tanımlayabileceğimiz gençler kendilerini solcu ya da sağcı olarak tanımlamamakta, sağ ve sol kavramlarının geçmişte kaldığını iddia etmektedir. Ayrıca neo-liberal küreselleşme sürecine daha eşitlikçi tepkiler verenlerin sayısı da günden güne artmaktadır. Bu nedenle sağ ve sol kavramlarının bittiğini söylemenin doğru olmadığını söylememiz gerekir. 2008 'den beri tüm dünyayı etkisi altına alan neoliberal krizin derinleşmesi sağ ve sol ideoloji çiftinin yeniden gözden geçirilmesini beraberinde getirmiştir.
Özet (Çeviri)
As it is known, the roots of right and left concepts are based on the period of bourgeois democratic revolutions. The concepts of right and left, had entered to the stage of history along with the way of sitting in parliament during the French Revolution of 1789. The group that the aristocrats, who favoured the absolute monarchy, continued the feudal order, sat at the right of the parliament while the other group which was led by the bourgeoisie, which demanded that the feudal order based on privileges be demolished and declared a republic, sat on the left of the parliament. From this, it can be said that the basic measure that separates right and left concepts from each other is the attitude taken against 'change'. We can define the leftist party those who favors the change and the rightist party as the party that is in favor of the current order. With the emergence of the Industrial revolution for the following century, many changes occurred in the social structure. The most important of these changes that was brought about by the industrialization was the emergence of the Working Class on the stage of history. Thus, with its various versions on the right, which continued to exist as the ideology of the capitalists, the bourgeoisie classes, the left ideology has come to be defined as the ideology of the proletariat, which has the potential to spread to a powerful, progressive class. From the middle of the nineteenth century the right and left ideologies, which began to become clearer, continued to be defined around class interests, conflicts and struggles. However, major changes have emerged in this area, close to the closing of the twentieth century: we see that ideology has begun to transform itself in the 1990s. Historically speaking, development of right and left-wing ideologies as advanced with some differences in Turkey. But, with the growing industrialization with the 1950s and expansion of Turkish working class the left-right ideologies has become much more clearly defined. In Turkey, when the right and left ideologies questioned the one of the common argument is that this distinction is not only economical and class based factors but it is based on the cultural like religion and identity. Yet another dimension of this debate has been that since the 1990s ideologies have lost importance. Taking into consideration all these discussions in this study, we have tried to answer these questions in a more or less objective way: i) What is the meaning of the right and left concept pair at a time when technological, political and social changes are experienced? Have these two concepts got any representation or meaning in contemporary Turkey? ii) How these concepts being represented, understood and perceived? Do these two concepts correspond to a socio-economic decomposition or a socio-cultural decomposition? It is not a mistake to say that we have reached important findings in the field work we have prepared to seek answers to these questions. Almost half of the respondents in our field survey reported that the right and left ideologies were behind, while for another important group it was not so much that they expressed their meanings and responses even though they differed in defining the ideology. Especially young people who are 20 years old and can define in the young category do not define themselves as leftist or rightist and claim that right and left concepts are the thing of the past. In addition, the number of more equitable respondents to the neoliberal globalization process is increasing day by day. For this reason, it is not right to say that the right and left concepts are over. The deepening of the neoliberal crisis, which has affected the whole world since 2008, is a situation in which a pair of right and left ideologies can be re-glanced.
Benzer Tezler
- Sağ ve sol karşısında Cemil Meriç
Right and left evaluated by Cemil Meriç
GÖKSAL ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Siyasal BilimlerGazi ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KADİR CANGIZBAY
- Televizyon söylemlerinde siyasal düşünce ve eylem biçimi olarak Türkiye solu'nun temsili : 2009 yerel seçim haberleri
Representations of Turkish left as a politic thougt and movement on television discourse: News of 2009 local elections
GÜLTEN UÇAN
Doktora
Türkçe
2012
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİMET ÖNÜR
- Çevre sorunlarının geleceği ve sorunların çözümünde izlenebilecek dünya ve Türkiye ölçekli politikalar
The future of the environmental problems and the policies that can be followed on global and Turkey scale for the solution of problems
İSMAİL GÖKDAYI
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Siyasal BilimlerSüleyman Demirel ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. SERDAR ATAY
- Antalya merkez ilçeleri seçim coğrafyası (1980-2015)
The election geography of the central disricts of Antalya province (1980-2015)
MEHMET IŞIK
- Türkiye'de uç sağ ve Kürtler, 1945-1980: Güvenlik, kimlik ve kalkınma
Far right and the kurds, 1945-1980 in Turkey: Security, identity and development
BAYRAM KOCA
Doktora
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERRİN KOYUNCU LORASDAĞI