Türkiye'nin kayaç (litolojik) özelliklerinin mekânsal farklılaşması
Turkey rock (lithologic) characteristics of spatial differentiation
- Tez No: 525510
- Danışmanlar: PROF. DR. TELAT KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Türkiye'de doğal ve sosyal kaynakların sürdürülebilir kullanımı için fiziki coğrafya özellikleri ayrıntılı araştırılması gereken konulardan birisidir. Fiziki coğrafya özelliklerinin bilinmesinde öncelikli konularından birisi de kayaç özellikleridir. Türkiye'de kayaçların dağılışı ile ilgili olarak basılıve sayısal haritalama çalışmaları tamamlanmıştır. Bununla birlikte kayaçların Türkiye geneli başta olmak üzere farklı coğrafi birimlere göre dağılışını ele alan bir çalışma bulunmamaktadır. Bu araştırmada Türkiye'de kayaçların coğrafi birimlere dağılışının bilinmemesi temel problem olarak tanımlanmıştır. Bu nedenle araştırmada kayaçların değişik özelliklerine göre; Türkiye geneli, coğrafi bölgeler, yükselti basamakları, ve tektonik birliklere göre dağılış özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Türkiye gibi fiziki özelliklerin yatay ve dikey doğrultuda kısa mesafelerde değiştiği bir ortamda kayaçların dağılışı ile ilgili verilerin güvenilir olması öncelikli konudur. Araştırmada Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü tarafından hazırlanan 1/500 000 ölçekli sayısal jeoloji haritaları kullanılmıştır. Uluslararası veri merkezinden proje kapsamında satın alınan veriler Coğrafi Bilgi Sistemleri ortamında analiz için hazırlanmıştır. Türkiye'de kayaçların mekansal farklılaşması analizleri ülke geneli, coğrafi bölgeler, yükselti basamakları ve tektonik birliklere göre farklılaşmaları belirlenmeye çalışılmıştır. Mekansan farklılaşma ile ilgili analiz öncelikle kayaçları oluşum zamanı ve oluşum şekline göre devamında ise mekansal farklılaşmaya göre planlanmıştır. Buna ek olarak Tersiyer ve Kuvaterner de jeolojik dönem ve kayaç özelliklerinde arıntılı analizlere geçilmiştir. Türkiye genelinde ister kayaçların oluşum dönemi ister oluşum şekillerine göre olsun ilk dikkat çeken özellik çeşitliliğin fazla olmasıdır. Türkiye geneli için belirlenen kayaç çeşitlenmesi coğrafi birimlerde daha da belirginleşmektedir. Kayaçların oluşum şekillerine göre Türkiye geneline dağılışı; volkanik 111 291 km2, %14.3; plütonik 17,690 km2, %2.3; sedimanter km2, 512,750 km2, %65.8; ofiyolitik 37,661 km2, %4.8; metamorfik 86,134 km2, %11.1; bilinmeyen 23 km2, %0.0 ve göller 13,725 km2, %1.8 olarak şekillenmiştir. Türkiye'de kayaçların oluşum zamanlarına göre dağılışı ise; Prekambriyen: 15 304 km2, %2.0; Paleozoyik: 47 227 km2, %6.1; Mesozoyik: 187 284 km2, %24.0; Tersiyer: 384 683 km2, %49.4; Kuvaterner 130 644 km2, %16.8; Bilinmeyen: 407 km2, %0.1; Göller: 13 725 km2, %1.8 şeklinde belirlenmiştir. Türkiye'de kayaçların genel dağılışı ile ilgili durum çalışılan coğrafi birimlere göre de belirgin farklılıklar göstermektedir. Türkiye'de kayaçların hem genel hem de coğrafi birimlere göre dağılışını şekillendiren temel etmenlerin; paleocoğrafik evrimde konum, tektonik süreçlerin etkisi, dış kuvvetlerden hangisinin belirleyici olduğu gibi üç ana etmene göre şekillendiği düşünülmektedir. Türkiye geneli ve coğrafi birimlere göre gerçekleştirilen çalışmanın ülkenin fiziki coğrafya altyapısının tanınmasına katkıda bulunacağı düşülmektedir. Araştırmada oluşturulan temelden hareketle daha büyük ölçekli verilerden hareketle yerel ölçekli gerçekleştirilecek çalışmalar sürdürülebilir arazi kullanımı planlamalarına katkıda bulunacaktır.
Özet (Çeviri)
Physical Geography is one of the necessary topics that needs to be researched in detail for the usage of natural and social resources in Turkey. One of the priority topics with knowing the Physical Geography is the rock characteristics. Printed and numeric works about the distribution of rocks in turkey have completed. With that mainly the turkey in general there is no work that addresses rocks dispersing according to different geographic units.Lack of knowledge of the spreading of rocks to geographic units is presented as the primary problem in this research. For this reason, according to the different characteristics of the rocks; Turkey in general, geographical regions, elevation steps, and aimed to determine characteristics of the distribution according to the tectonic units. Have reliable data about the distribution of rocks in an environment where change over short distances in horizontal and vertical direction of the physical properties such as Turkey's priority. In the research, 1/500 000 scale digital geological maps prepared by Mineral Research and Exploration Institute were used. Data obtained from the international data center under the project were prepared for analysis in the Geographic Information Systems environment. The differentiation of rocks in Turkey spatial analysis throughout the country, geographic regions, has tried to determine variations according to altitude levels and tectonic units. The analysis related to the spatial differentiation is primarily planned according to the time of formation and the spatial differentiation in the continuation according to the formation pattern. In addition, the Tertiary and Quaternary have been subjected to detailed analyzes of geological and rock properties. Turkey should be based on whether the formations formative period of rocks wants more diversity in general is the first feature that attracts attention. Diversification rocks set for Turkey in general are more distinct in geographical units. Turkey according to the general distribution of rock formations manner; volcanic 111 291 km2, 14.3%; plutonic 17,690 km2, 2.3%; sedimentary km2, 512,750 km2, 65.8%; ophiolitic 37,661 km2, 4.8%; metamorphic 86,134 km2, 11.1%; the unknown 23 km2, 0.0% and the lakes 13,725 km2, 1.8%. The distribution according to the time of the rock formation in Turkey; Precambrian: 15 304 km2, 2.0%; Paleozoic: 47 227 km2, 6.1%; Mesozoic: 187 284 km2, 24.0%; Tertiary: 384 683 km2, 49.4%; Quaternary 130 644 km2, 16.8%; Unknown: 407 km2, 0.1%; Lakes: 13 725 km2, determined as 1.8%. According to the case study related to the overall geographic distribution of rock units in Turkey also shows marked differences. In Turkey, the main factor shaping the distribution of rocks, both general and by the geographical unit; the position in paleogeographic evolution, the effect of tectonic processes, and which external forces are determinative. Turkey is deducted will contribute to the recognition of general and physical geography of the country's infrastructure studies carried out by the geographical unit. Moving from a baseline to a larger scale, local scale studies will contribute to sustainable land use planning.
Benzer Tezler
- Morphotectonic analysis of the East Anatolian fault zone (E. Turkey) using remote sensing techniques
Uzaktan algılama teknikleri kullanarak Doğu Anadolu fay zonunun (Türkiye'nin doğusu) morfotektonik analizi
ABDELRAHMAN KHALIFA
Doktora
İngilizce
2018
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYADİN ÇAKIR
PROF. DR. ŞİNASİ KAYA
- Estimation of optimum borehole points using software solutions
Yazılım çözümlerini kullanarak optimum sondaj noktalarının belirlenmesi
FARİZ NAHMATOV
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ TUMAÇ
- Bucak (Burdur) yöresinin coğrafi bilgi sistemleri ve uzaktan algılama yöntemleri ile destekli jeolojisi
Geology of Bucak (Burdur) district based on geographic information system and remote sensing methods
AYŞE KONU ESKİTOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENİS KEMAL SAGULAR
- Bozdoğan (Aydın, Türkiye) kömürlerinin kimyasal ve petrografik özellikleri
Chemical and petrographic properties of bozdogan (Aydın, Türkiye) coals
BAŞAK KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN KARAYİĞİT
- Sedimentology of mio-pliocene age sediments in the vicinity of Cerkezkoy, Thrace basin: Findings related to Messinian salinity crisis
Trakya havzası Çerkezköy ve civarında miyosen pliyosen yaşlı çökellerin sedimantolojisi: Messiniyen krizine ait bulgular
NURLAN ALIYEV
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAD KADİR ERİŞ