Kömür madenciliği sektöründe iş kazası meslek hastalığı geçirenlerin depresyon, işe yabancılaşma ve gelecek beklentileri: Bir kömür işletmesi örneği
Depression, job alienation and future expectations of occupational injury and diseases sufferes: A coal mine business case
- Tez No: 526240
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜR TOPKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Kömür Madenciliği, İş kazası, Meslek Hastalığı, Depresyon, Yabancılaşma, Coal Mining, Work Injury, Occupational Disease, Depression, Job Alienation
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu iş kazasını;“İş yerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hale getiren olay”olarak tanımlamıştır. Meslek hastalığı ise;“Çalışanın yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple ya da işin yürütme şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık bedensel ya da ruhsal özürlülük halleridir.”İş kazalarının niceliği belirli kriterlere göre takip edilirken, meslek hastalıkları çalışanların işte bulundukları sırada ilk anda ortaya çıkmamaları sebebiyle daha geç sürelerle kayıtlara geçmektedir. İSG'nin amacı yapılan işler sırasında veya işler nedeniyle iş kazası yaşanma ihtimalini en aza indirmek, çalışma ortamı nedeniyle oluşabilecek sağlık sorunlarını önlemek ve meslek hastalığı oluşturabilecek işlerde önlemler almaktır. Bir diğer deyişle, kişilerin bir işe başlamadan önceki ve bitirdikten sonraki sağlık durumunun aynı olmasını sağlamaktır. İş kazası ve meslek hastalıkları kişilerin çalışma hayatını etkilediği kadar sosyal hayatını ve aile bireylerini de etkilemektedir. İş kazaları ve meslek hastalıkları alınacak önlemler ve periyodik olarak yapılacak kontrol ve eğitimler sayesinde en aza indirgenebilir. Bu araştırmanın problemi, literatürde kömür madenciliği ile ilgili mevcut çalışmalarda tespit edilen iş kazası ve meslek hastalıklarının ortaya konması, ve bir alan araştırması ile Çanakkale ili Çan İlçesindeki kömür madeninde çalışanların iş kazaları geçirip geçirmediği ve meslek hastalıklarına yakalanıp yakalanmadığı, iş kazası ve meslek hastalığı geçirmiş olan çalışanların depresyon durumları, gelecekten beklentileri, işe yabancılaşma durumları incelenmeye çalışılacaktır. Bu alanda literatüre katkı sağlayan bir çalışmanın hazırlanması tezin önemini ortaya koymaktadır. Maden çalışanlarının işe dayalı depresyon düzeylerinin işe yabancılaşmaya ve gelecek kaygısına etkisinin incelendiği araştırma toplam 207 katılımcı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışanların mod yaş aralığı % 34,3 ile 40-49 arasında gerçekleşmiştir. Mod sınıftan sonra en çok gözlenen yaş aralığı %33,3 ile 30-39 yaş aralığı belirlenmiştir. Araştırmada maden çalışanlarının Beck depresyon ölçeğine göre sınıflaması elde edilmiş ve çalışanların %45,9'unda depresyon gözükmez iken % 15,5'inde ciddi derecede depresyon olduğunu göstermektedir. 207 katılımcıdan 43 kişi iş kazasına maruz kalırken 163 kişi iş kazası geçirmemiş, 61 kişi meslek hastalığına yakalanırken 146 kişide meslek hastalığına rastlanmamıştır. Maden çalışanların işe yabancılaşmasını ve gelecek kaygılarını belirlemek üzere sekiz maddeden oluşan yeni bir ölçek oluşturulmuştur. Çalışmanın anket kısmında elde edilen verilerin istatistiksel olarak analizi araştırmanın iki hipotezini desteklemiştir. Bunlardan ilki; çalışanların depresyon durumlarında gerçekleşen bir birimlik artış işe yabancılaşmalarında 0,58 birimlik bir artış sağlamaktadır. Aynı şekilde depresyon durumlarında meydana gelen bir birimlik artış, gelecek kaygılarında 0,41 birimlik bir artış sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Occupational safety and health law defines work injury as an incident that cause death or partial demolition of body or the soul of the worker which occur due the operation of work activities in the workplace. Occupational disease is defined as bodily or spiritual disability of the worker due to a temporary or permanent illness that was caused by severe conditions in the workplace or due to the nature of the work conducted. While quantitative statistics about work injuries are monitored based on certain criteria, occupational diseases are recorded after a certain period of time since these illnesses do not appear immediately at the workplace. The purpose of occupational safety and health practice is to decrease and eliminate the risk of work injuries, prevent health problems that may occur due to workplace conditions and take necessary caution that bear risk with respect to occupational disease. In other words, it aims to provide an environment which maintains physical and mental condition of worker stable before, during and after work. Work injuries and occupational diseases not only affect worklife of individuals but they also affect their social life and their families as well. These problems can be decreased to a minimum level by taking cautions, establishing periodical check lists and trainings. Coal mining industry is among the top industries that work injuries and occupational diseases are seen. Development of this industry dates back to the times of Ottoman Empire in Turkey. Zonguldak Coal Mine started production activities in 1848. Several studies in the literature discusses various diseases and work injuries specific to coal mining industry. This study aims to put forward work injuries and occupational diseases literature about the coal mining industry and then investigate them by a field research in the coal mining region of Çanakkale, Çan Town by conducting surveys with workers. The study also attempts to seek possible relationship among occupational disease, work injuries, depression levels and worker's future economic well-being perception and work alienation. The research part of the study investigated the relationship among depression, job alienation and future expectations of coal mine workers among 207 participants. Median age of workers was 40-49 (34,3%). Mostly observed age frequency was 30-39 (33,3%). Results of the study also classified depression levels of mine workers. The study found that 45,9% respondents did not have depression problem while 15,5% had severe depression problem. A new questionnaire form that targeted assessing job alienation and future expectations of works was also designed for the research. The data obtained in the research part of the study supported two hypothesis of the study following the statistical analysis. First was one unit increase in the depression levels of coal mine workers caused 0,58 unit of increase in their job alienation levels. Secondly, one unit increase in their depression levels caused 0,41 unit of increase in their future expectations.
Benzer Tezler
- Madencilik sektöründe meydana gelen iş kazalarının ve meslek hastalıklarının istatistiksel analizi
Analysis of occupational accidents and occupational diseases occuring in the mining sector
ONUR DEMİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeoloji MühendisliğiHasan Kalyoncu Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM YURTSEVER
- Risk assessment by fault tree analysis of methane explosions in Turkish Hard coal enterprises underground mines
Türkiye Taşkömürü Kurumu yeraltı madenlerinde metan patlamalarinin hata ağaci analizi yöntemiyle risk değerlendirmesi
RIDVAN MEVSİM
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Maden Mühendisliği ve MadencilikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAY DEMİREL
- Kömür madenciliği sektöründe çalışanların karşılaşabilecekleri iş kazaları ve meslek hastalıklarının araştırılması
Investigation of occupational accidents and occupational diseases faced by coal mining sector employees
NUMAN TELLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mühendislik BilimleriTarsus Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERDAN ÖZKURT
- Türkiye Taşkömürü Kurumu ocaklarında meydana gelen iş kazalarının incelenmesi
Investigation of work accident occured in Turkish Hardcoal Enterprises
EVREN ALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH FİŞNE
- Yeraltı maden ocaklarında iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları ve örnek risk analizi çalışması
Occupational health and safety applications and sample risk analysis study in underground mineries
HALİM USTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Maden Mühendisliği ve MadencilikAvrasya Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA FANDAKLI