Tuva ve Hakas Türkçelerinde fiil
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 52682
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LEYLA KARAHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Bu çalışma, Güney Sibirya'da birbirine komşu iki Türk topluluğu tarafından konuşulan Tuva ve Hakas lehçelerinin fiil yapılarını incelemeye yöneliktir. İki lehçenin sözlüklerine göre 244 fiil kökünden 118'i ortak, 64'ü Tuva Türkçesine, 62'si ise Hakas Tükçesine aittir. 43 Fiil yapım ekinden 35 'ü her iki lehçede ortaktır. 5 ek sadece Tuva Türkçesinde, 3 ek sadece Hakas Türkçesinde bulunur. Basit kipler toplam 16 adettir. Bunlardan 13'ü ortaktır. Kalan 3 kipten 2'si sadece Hakas, l'i sadece Tuva Türkçesinde bulunur. Birleşik kipler her iki lehçede kurallı ve muntazam değildir. Sıfat-fiil ve zarf-fıil ekleri her iki lehçede işlek olarak kullanılır. İki komşu Türk topluluğunun konuştuğu bu İki lehçe yapı ve köken olarak pek çok yönden ortaklık gösterse de ses yapısı açısından farklılıklar oldukça fazladır.
Özet (Çeviri)
This study is aimed at examining the language structures of Tuva and Hakas dialects that are used by two neihbouring Turkish communities. According to the dictionaries of the two dialects, 118 of the 244 verb roots are common, 64 belong to Tuva Turkish and 62 belong to Hakas Turkish. 35 of 43 verb morphemes are common in both dialects. 5 morphemes take place only in Tuva Turkish and 3 morphemes belong to Hakas Turkish. Simple moods are 16 in total. 13 of these are common. 2 of the remaining 3 moods found only in Hakas Turkish and 1 belongs to Tuva Turkish. Participle and gerindium affixes are frequently used in both dialects. Even though there are many common points in terms of structure and origin in both dialects that are used by two neighbouring Turkish communities, there are many differences in phonetic structure.
Benzer Tezler
- Sibirya sahası Türk destanlarında Şamanizm'in izleri
Traces of Shamanism in Turkish epics of Siberia
HASAN KIZILDAĞ
Doktora
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHİN KÖKTÜRK
- Türk dili üzerine ses bilimsel bir inceleme
A phonological review on the Turkish language
GAMZE YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI İBRAHİM DELİCE
- Kuzeydoğu Türk lehçelerinin karşılaştırmalı ses bilgisi
The Comparative phonetic of north-east Turkish dialects
GÜLSÜN KİLLİ
- Altay, Tuva ve Hakas Destanlarında ölüp dirilme motifi
The motif of resurrection in Altai, Tuva and Hakas Epics
KEZBAN ÖRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Kırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHADDİN BEKKİ
- Altay, Tuva ve Hakas destanlarında tabiat kültleri
Natural cults in Altay (Altai), Tuva (Tyva) and Khakass epics
HAVVA YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALAHADDİN BEKKİ