Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının seçilmiş makro ekonomik göstergeler üzerindeki etkisi: Türkiye örneği
Effect of direct foreign capital investments on some selected macro-economic variables: Turkey case
- Tez No: 526894
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURCU KILINÇ SAVRUL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmasında yoğun olarak yaşadıkları sorunların başında sermaye yetersizliği gelmektedir. Ülkeler ekonomik kalkınmada etkili işlevi bulunan üretim ve istihdamın artışında doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını çekebilmek için yoğun çabalar harcamaktadır. Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının, ülkelerin sabit sermaye birikimine katkıda bulunduğu, ekonomik gelişmeyi ve kalkınmayı hızlandırdığı yapılan araştırmalarca kanıtlanmıştır. Dünyada teknolojinin hızla gelişmesiyle en fazla dolaşım hızına sahip üretim faktörlerinden birisi sermayedir. Günümüzde sermaye akımları kolaylaşarak hız kazanmıştır. Ekonomide gelişmiş ülkeler sermaye ihraç etmeye başlamış, gelişmekte olan ülkeler uluslararası sermayeden faydalanarak kalkınma çabası içine girmişlerdir. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları, gelişmekte olan ülkelerin birçok ekonomi faktörünü etkileyerek, GSYİH ve kalkınmasına önemli derecede olumlu etki yaratmaktadır. Buradan hareketle, Türkiye'de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının seçilmiş makro ekonomik göstergeler üzerindeki etkileri bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada, doğrudan yabancı yatırımların seçilmiş bazı ekonomik göstergeler ile uzun ve kısa dönemli ilişkileri, Gauss kodları ve Eviews 10.0 sürümü yardımıyla yapılmıştır. Çalışmada serilerin durağanlıkları Kapetanios (2005) çoklu yapısal kırılmalı birim kök testiyle, seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin varlığı Maki (2012) çoklu yapısal kırılmalı yöntemiyle incelenmiş, uzun ve kısa dönem analizleri Tam Değiştirilmiş En Küçük Kareler Yöntemi (Fully Modified Ordinary Least Square: FMOLS) ile 1998-2018 olarak çeyrek dönemlik ele alınarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada uygulanan yapısal kırılmalı birim kök testi neticesinde, serilerin düzeyde durağan olmayıp, birinci farkı alındığında durağan hale geldikleri, gerçekleştirilen çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi sonucunda, seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin var olduğu görülmektedir. Seriler arasındaki uzun dönem eşbütünleşme katsayıları FMOLS (Full Modified OLS) yöntemiyle incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, ele alınan değişkenler üzerinde doğrudan yabancı yatırım değişkeni istatistiksel olarak anlamlı ve önemli olduğu tespit edilmektedir. Buna göre Türkiye'ye giren doğrudan yabancı yatırımın; yurt içi yatırımlar üzerinde negatif yönde, büyüme, işsizlik, cari açık üzerinde pozitif yönde bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Pozitif ilişki literatürde yapılan çalışmalarla uyum göstermektedir. Analizde büyüme, işsizlik, cari açık konusunda ortaya çıkan sonuçların teorik olarak da beklentilerle uyumlu olduğu görülmektedir. Granger Nedensellik Testi sonuçlarına göre ise doğrudan yabancı sermaye yatırımından yatırıma doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının % 1 anlamlılık düzeyinde yatırım oranının nedeni olduğu, yatırım oranı da doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının nedeni olduğu belirlenmiştir. Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile büyüme, cari açık, yurtiçi tasarruf ve işsizlik arasında uzun dönemli bir ilişki olmasına rağmen nedensellik analizinde doğrudan bir nedensellik ilişkisi söz konusu değildir. Yatırım ve yurtiçi yatırım dışındaki diğer değişkenler arasında kısa dönemde bir nedensellik ilişkisinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Insufficient capital can be given as the first of all problems that developing countries encounter in their economic development experience. Countries attempt to attract foreign direct capital investments which function effectively in increasing production and employment for economic development. Several research studies prove foreign direct investment's contribution to national capital savings, gave pace to economic development and restructuring. Moreover capital can be given as the fastest transferrable production factor due to the technological progresses around the world. Today it is even faster to construct flows of capital. Developed nations export capital and developing countries try to enter phase of economic development by using the mentioned capital. Direct foreign capital investments positively affect GDP and development rates of many countries by influencing several economic factors. Thus, the study aims to investigate the effects of direct foreign capital investments in Turkey on some selected economic variables. The data used in the study was analyzed by Gauss codes and Eviews 10.0 to reveal the long and short term relationship of direct foreign investment with some selected economic indicators. The study also included several tests namely, Kapetanios (2005) multiple structural breakdown unit root test to investigate the series' stationary status, Maki (2012) multiple structural breakdown test to investigate cointegration relationship among the series, Fully modified ordinary least square: FMOLS test to investigate long and short terms analysis for quarter periods between the dates of 1998 to 2018. Structural breakdown unit root test used in the study demonstrated that the series included in the study were stationary when the first difference is taken into consideration and following the multiple structural breakdown cointegration test the relationship among the series existed. Long term cointegration coefficients were analyzed by using FMOLS (Full Modified OLS) method. According to the obtained results direct foreign investment variable were statistically significant among other variables. The study concluded that direct foreign investment had negative effect on domestic investments and positive effect on economic growth, unemployment and budget deficit. Positive relationship was parallel to the other studies in the literature. Morever, the results revealed in the study were suitable to theoretical expectations. According to Granger causality test results one way causality relationship was found from direct foreign investment to investment. Direct foreign investment was 1% cause of investment ratio and ratio of investment was the cause of direct foreign investments. Although a long term relationship existed among direct foreign investment and economic growth, budget deficit, domestic savings and unemployment no direct causality relationship existed. No causality relationship was found for other variables except investment and domestic investment in short terms.
Benzer Tezler
- Impact of Covid-19 on Islamic and conventional stock indexes
Covıd-19'un İslami ve geleneksel hisse senedi endeksleri üzerindeki etkisi
ALMABROK F AHMİD
- Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımların seçilmiş makroekonomik göstergelerle ilişkisinin zaman serisi analizi
Time series analysis of relationship between FDI in Turkey and selected macroeconomic indicators
SÜLEYMAN AÇIKALIN
- Impact of foreign direct investment of multination corporation on macroeconomic variables on Iraq economy: A comparison with selected Middle East and North African (MENA) countries
Çokuluslu işletmelerin doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Irak ekonomisinin makro ekonomik değişkenleri üzerine etkisi: Seçilmiş Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) ülkeleri üzerine karşılaştırmalı bir analiz
LAWHEDH KHALEEL IBRAHIM
Doktora
İngilizce
2021
EkonomiTürk Hava Kurumu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN GÜZEL
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET FATİH EKİNCİ
- The impact of some macroeconomic variables on FDI inflows in the selected countries during the period (2000-2014) panel-data model
2000-2014 arasında makro-ekonomik doğrudan yabancı yatırımların üzerinde etkisi, seçilmiş ülkeler (Malaysia, Singapore, Saudi Arabia and Turkey) panel-data model
ALAN NAZAR AHMED
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
EkonometriGaziantep Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IBRAHİM ARSLAN
- Gelişmekte olan ülkeler ve Lucas paradoksu: Seçilmiş ülkeler için ampirik bir araştırma
Developing countries and Lucas paradox: An emprical investigation for selected countries
BERK PALANDÖKENLİER
