İlkokul öğrencilerinin dinlediğini ve okuduğunu anlama becerilerinin zihinsel süreçler bakımından incelenmesi
Investigation of primary school students' listening and reading comprehension skills in terms of mental processes
- Tez No: 527576
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İHSAN SEYİT ERTEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
Bu araştırmada genel olarak dinlediğini ve okuduğunu anlama becerileri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın özelinde dinlediğini ve okuduğunu anlama becerilerinin benzer zihinsel süreçlerden oluştuğu varsayımı ile ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin anlama süreçleri ve bu süreçte ortaya koydukları tepkiler incelenmiştir. Bu bağlamda ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin dinlediğini ve okuduğunu anlama sürecinde hangi stratejileri, nasıl kullandıkları araştırmanın konusunu oluşturmuştur. Buna göre bu araştırmada ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin dinlediğini ve okuduğunu anlama süreçlerinde kullandıkları anlama stratejilerini tanımlamak ve bu süreçte gerçekleşen zihinsel süreçleri ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseninin kullanıldığı araştırmada çeşitliliği sağlamak adına dinleme ve okuma başarısı, cinsiyet, sosyoekonomik düzey gibi kendi içinde benzeşik farklı durumlara göre çalışma grubu oluşturulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılı itibari ile Aydın ili Efeler ilçesinde orta sosyoekonomik düzeyde bulunan bir devlet okulundaki on iki ilkokul dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Katılımcılar belirlenirken dördüncü sınıfa ait beş şubede Türkçe derslerindeki öğrenme-öğretme süreçleri gözlemlenmiştir. Yapılan gözlemler sınıf öğretmenlerinin herhangi bir anlama stratejisi uygulayıp uygulamadığının yanında öğrencilerin anlama sürecine nasıl katkı verdikleri yönünde olmuştur. Bu şekilde uygulama öncesi öğrencilerin seçimine yönelik ön bilgiler edinilmiş ve öğrenciler ile birlikte zaman geçirilerek yakınlık kurulması sağlanmıştır. Son olarak katılımcıları belirlemek üzere araştırmacı tarafından geliştirilen“Dinlediğini Anlama Testi”ve“Okuduğunu Anlama Testi”uygulanmıştır. Araştırmanın veri toplama aşamasında, gözlem kayıtları ve bilgilendirici ve öyküleyici dinleme ve okuma metinlerinden oluşan sesli düşünme tutanakları kullanılmıştır. Katılımcıların dinlerken ve okurken ne yaptıklarına ilişkin düşüncelerini sözlü olarak anlattıkları sesli düşünme yöntemi ile elde edilen sözel veriler, dinlediğini ve okuduğunu anlama stratejilerinin belirlenmesi açısından zihinsel süreçlerin ortaya çıkarılmasını sağlamıştır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi tekniklerinden faydalanılmıştır. Ayrıca bazı verilere ilişkin frekans hesaplamaları ve ki-kare testi kullanılmıştır. Genel olarak yapılan bu araştırmanın sonucunda, öğrencilerin dinlediğini ve okuduğunu anlama süreçlerinde çeşitli stratejiler kullandıkları görülmüştür. Öğrencilerin hem dinleme hem de okuma çalışmalarında kullandıkları stratejilerin daha çok metnin içeriğini çözümlemek adına sürekli tahminde bulunularak var olan bilgilerini kullanmaya yönelik olduğu görülmüştür. Ayrıca araştırmaya katılan öğrencilerin hem dinleme hem de okuma çalışmalarında kullandıkları stratejilerin metin türüne ve cinsiyete göre farklılık göstermediği bulunmuştur. Bununla birlikte öğrencilerin dinleme ya da okuma başarısı arttıkça kullandıkları stratejilerin sayısının arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarından biri de dinleme çalışmalarında derinlemesine anlama, okuma çalışmalarında ise yüzeysel anlama düzeyindeki zihinsel süreçlerin daha çok kullanılmasıdır. Öte yandan araştırmaya katılan öğrencilerin hem okuma hem de dinleme çalışmalarında değerlendirme düzeyine daha az ulaşmış oldukları sonucuna varılmıştır. Bu sonuç öğrencilerin kendi anlamalarını değerlendirme yeterliliklerinin düşük olduğunu ve üst düzey bilişsel becerilerinin gelişmediğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study generally focuses on reading and listening comprehension skills. The study specifically examined primary school 4th graders' comprehension processes and their reactions in this process with the assumption that listening and reading comprehension skills are made up of similar mental processes. In this context, the focus of the study is which strategies primary school 4th graders use and how they use them in the listening and reading comprehension process. Accordingly, this study aimed to define the strategies of comprehension that primary school fourth graders used in listening and reading comprehension processes and to reveal the mental processes that take place in this process. In this research using case study pattern, one of the qualitative research models, working groups were established according to different similar situations such as listening and reading success, gender, socioeconomic level in order to ensure diversity. The work group of the study consisted of twelve primary school 4th grade students in a public school with a medium socio-economic level in Efeler district of Aydın in 2016-2017 educational year. When the participants were determined, the learning-teaching processes in the Turkish lessons were observed in five fourth grade branches. Observations were made to determine whether classroom teachers were implementing any comprehension strategy and how the students contributed to the comprehension process. In this way, preliminary information about the selection of the students was obtained and time was spent with the students to be close to them before the application. Finally, the“Listening Comprehension Test”and“Reading Comprehension Test”developed by the researcher were applied to determine the participants. During the data collection phase of the study, observation records and protocols of think-aloud composed of informative and narrative listening and reading texts were used. The verbal data obtained by the method of thinking aloud, in which participants expressed their thoughts about what they were doing while listening and reading, revealed the mental processes in order to determine the listening and reading comprehension strategies. Descriptive analysis and content analysis techniques were used in the analysis of the obtained data. For some data, frequency calculations and chi-square test were also used. As a result of this research, it has been seen that students use various strategies in the listening and reading comprehension processes. It was observed that the strategies that students used in both listening and reading activities were utilizing their current knowledge by guessing continuously to analyze the content of the text. It was also found that the strategies used by the students, who participated in the research, in both listening and reading activities did not differ according to the text type and gender. Besides, it was concluded that as the students' listening or reading success increased, so did the number of strategies they used. One of the research results was that inferential comprehension mental process was used more in listening activities and literal comprehension mental process in reading activities. On the other hand, it was concluded that the students who participated in the research didn't reach to the level of evaluation in both reading and listening activities. This result indicates that the competence of students to assess their own comprehension is low and that their high-level cognitive skills have not developed yet.
Benzer Tezler
- Die wirkung der pragmalinguistik auf den daf unterricht
Edimbilimin Almanca yabancı dil dersine etkisi
HATİCE KOÇ
Yüksek Lisans
Almanca
2022
Alman Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YILMAZ
- İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin kelime hazineleri ve dil becerileri (Dinleme, konuşma, okuma, yazma) arasındaki ilişki
The relationship between vocabulary and language skills (Listening, speaking, reading, writing) of fourth grade primary school students
MÜCAHİT AYDOĞMUŞ
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYA TUNCER ÇAĞLAYAN
- İlkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde dinleme becerilerinin geliştirilmesinde dijital hikayelerin kullanılması
The use of digital stories to develop listening skills in the elementary school fourth grade Turkish course
FATİH MEHMET CİĞERCİ
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÜLTEKİN
- Hikâye haritası yönteminin ilkokul 1. sınıf öğrencilerinin dinlediğini ve okuduğunu anlamaya etkisinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Examining of the effects of story map method on listening and reading comprehension in terms of various variables
FATMA BEYHATIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiSınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OLCAY ÖZDEMİR
- Akıcı okuma ve dinlediğini anlama ile okuduğunu anlama arasındaki yapısal ilişkinin sırasal olarak incelenmesi
Sequential examination of the structural relationship between fluent reading and listening comprehension and reading comprehension
BURAK BAZ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET BAŞTUĞ