Sanatsal yaratımda karşıtlıklar
The Oppositions in artistic creativity
- Tez No: 52818
- Danışmanlar: DOÇ. O. METE DEMİRBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Heykel Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Sanatın varlık nedeni, amacı ve işlevi tarihin her döneminde değişmiş ve sanat olgusu yeniden tanımlanmıştır. Sanata ilişkin tanımlama çabalarında birbirine karşıt anlam ve niteliklerle belirlenen kavram çiftlerinden sıkça yararlanılmıştır. Gerek sanat tarihine gerekse tek tek sanat yapıtlarına, karşıt nitelikler arasında eksenler kurarak yaklaşan düşünürler olmuştur. W. Worringer'in Soyutlama ve Özdeşleyim, E. Fischer'in Apollonsu ve Diyonizoscu, H. Read'in Geometrik Sanat ve Organik Sanat kavramları incelendiğinde bu tutumun kapsamı ve önemi ortaya çıkmaktadır. Sanat olgusuna yaklaşımda birbirine karşıt niteliklerin ele alınabileceği ana eksen sanatın gerçek ile olan ilişkisi üzerinden kurulmuştur. Batı düşüncesinin gelişiminde gerçek kavramına üç farklı biçimde; tanrı merkezli, insan merkezli ve merkezsiz düşünce biçimleriyle yaklaşıldığı görülür (Doltaş 1991: 173). Bu düşünce biçinılerinin sanata yaklaşımları sırasıyla modern öncesi, modern ve postmodern sanat anlayışları olarak belirir. Bu çalışmada sanatsal yaratımın anlamı modem öncesi ve postmodern sanat anlayışları açısından da ele alınmış ancak ağırlıklı olarak modem sanat anlayışı üzerinde durulmuştur. Çünkü gerçek anlamda yaratıcı sanatçı kavramı ya da“efsanesi”modem sanatı sarmalayan efsanelerden biridir (Nalbantoğlu 1995: 77). Yirminci yüzyılın başında yaşanan köklü dönüşümlere paralel olarak gelişen modern sanat anlayışının sanat gerçeğini bireysel yaratıcılık açısından ele aldığı görülür. Bireysel yaratıcılık ile sözkonusu edilen, insanın yaratıcı etkinliğinin sonucu, sanatçının“yaratıcı hayalgücünden çıkmış yeni bir varlık”tır (Kağan 1993: 283). Bu anlamda modern sanatçıların yansıtma-yaratma karşıtlığı içinde verili gerçeği yeni bir bilinçle ele alışları, farklı bir gözle görüp farklı bir gerçeğe ulaşma çabalan önem kazanmıştır. Yaratma sürecinde temelde sanatçının benliği ile dış dünya arasında kurulabilecek karşıtlığın etkili olduğu görülmektedir. Sanatçının benliği tüm varlığı ile algıladığı gerçekliği süreç boyunca değişime uğratır, yeni bir gerçek yaratmaya çalışırken kendisi de değişime uğramaktadır. Ayrıca yaratma sürecindeki inanç-kuşku, sınırlılık-sınırsızlık, bilinç-bilinçdışı gibi karşıtlıklar öznenin nesnel gerçeklik ile kurduğu karmaşık ilişkilerin önemli dinamikleri olarak ortaya çıkmaktadır. Sanatsal yaratımı doğaya ya da toplumsal gerçekliğe ait bir betimleme olmaktan kurtararak bağımsızlaştıran modern sanat anlayışı, sanat yapıtını da bağımsız bir bütün olarak görmektedir. Her sanat dalının zengin biçimleme olanakları vardır ve her biçimsel öge görsel algılama açısından hayati önemdedir. Kapsayıcı bir eksen olarak yapıtta anlam ve biçim ilişkileri incelenmiş, yapıtın her iki niteliğin aynı anda varlık kazandığı bir bütün olduğu görüşüne varılmıştır. Çalışma boyunca incelenmiş olan karşıt nitelikler uygulamaların hedeflediği plastik etki açısından ele alınmıştır. Yaratma sürecine ait karşıtlıkların etkili olduğu uygulamalar sürecinde, temelde biçim ile biçimleyici enerji arasında plastik bir ilişki kurma çabası öne çıkmıştır. Bu çalışma ile sanatsal yaratımda karşıt nitelikler arasında kurulan eksenlerin önemi, birbirine bağlı üç aşamada belirmiştir; sanatın kavranışında, sanatçının tavrında ve sanat yapıtında. Karşıt nitelikler arasında hem düşünsel hem de biçimsel anlamda eksenler kurma yaklaşımının, kendine has bir“sentez”olan sanat gerçeğini kavramada yol gösterici olduğu ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim, function and ontology of art have changed during the historical process and concept of art was re-defined according to these changes. Binary oppositions are often used as a base in the efforts on defining what the art is. Some of the scholars conceive the whole history of art as well as the individual products by setting up an osmosis between binary characteristics. The content and importance of this position could be perceived by examining the abstraction and Identification of W. Worringer, Apollon and Dyonissos of E. Fischer and Geometrical Art and Organic Art of H. Read. The basic axis that binary oppositions could be held in an approach on art is the relation of art with reality. In the development of Western thought there are three ways of conceiving the reality; God-centered, human-centered and decentered. (Doltaş 1991: 173). Sequentially, the approaches of these thoughts on art are pre-modem, modem and post-modem. In this work the meaning of artistic product is mainly based on modernist art approach although of the pre-modem and post-modem ones are also covered. Because the concept or myth of creative artist in the real meaning of the word, is one of the myths that wrap up the art tightly (Nalbantoğlu 1995: 77). The modern art approaches that developed parallel with the radical changes at the beginning of twentieth century conceive the reality of art from its individual creativity pattern. The thing being talked of by individual creativity is the consequences of humanis creative activity and the new creature bom from the creative imagination (Kagan 1993: 283). In this sense, the efforts of modem artists on assessing given reality in the opposition of reflection-creation and on conceptualizing another reality within the limits of reality gained importance. In the process of artistic creativity, the dichotomy built up between artist's ego and the external world is effective. During the period of artistic creativity,the ego of artist transforms the reality that (s)he perceived with his/her whole entity, while trying to set up a new reality the artist is also transformed. Besides these, binary oppositions like belief-suspicion, limitlessness-limitless, conscious-unconscious, are the important dynamics of complex relationships between subject and objective realty. The modern art approach that emancipates the artistic creativity from being a conceptualization of nature or social reality perceives artistic creativity as an independent entity. Every branch of the art has a great variety of creation possibilities and every formal element has a vital importance for visual perception. The relation between meaning and form in a product is examined and as a result it is claimed that a product is a whole entity in which both of these two characteristics synchronically exist Binary oppositions are examined with respect to intended plastic effects through the study. The effort on setting up plastic relation between form and forming energy is prioritized during the application process in which binary oppositions are functioning. In this work, the importance of mutual relation between binary oppositions is pointed out in three related stages: the perception of art, the approach of artist, the product of art An approach trying to set up an osmosis between binary oppositions in terms of cognitive and formative processes is a guide to understand artistic reality as a peculiar synthesis.
Benzer Tezler
- Une etude sur le concept de negation dans le cadre de la critique Hegelinne de l'ironie romantique
Hegel'in romantik ironi eleştirisi çerçevesinde olumsuzlama kavramı üzerine bir inceleme
SEMA ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ÖKSÜZAN
- Sinemada ve televizyonda aydınlatmanın rolü
The role of lighting in cinema and television
GÖZDE SUNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ŞAHİNKAYA
- Zıtlık kavramının dalga oluşumlarıyla sanatsal olarak yorumlanması
Artistic interpretation as the concept of contrast with wave formation
ELİF ODABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
PROF. KAAN CANDURAN
- Anakronist yaklaşımla mekanı kurgulanmış figüratif resim araştırmaları
The Figurative paint resourchs which have been edited with
SERAP EMMUNGİL
