Mehmed Salāhì'nin Kāmūs-ı Osmānì'si ve eserdeki divan şiiri unsurları
Mehmed Salahi's Kāmūs-i 'Osmānì and the elements of diwan poetry
- Tez No: 530147
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER ZÜLFE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 2190
Özet
Mehmet Salāhí Bey, 1856-1910 yılları arasında yaşamış, hayatının son dönemlerine dek çeşitli memurluklarda bulunmuştur. Hazırladığımız bu tezde Salāhí'nin dönemini ve hayat şartlarını göz önünde bulundurarak 2020 sayfadan müteşekkil Kāmūs-ı Osmāní adındaki sözlüğünün, Latin harflerine aktarımı yapılmıştır. Bahsi geçen sözlüğün birinci, ikinci, üçüncü cildi h.1313 senesinde İstanbul'da Mahmud Bey Matbaası'nda,“j”harfinden başlayan dördüncü cildi ise yine aynı matbaada h.1322 senesinde basılmıştır. Farsça, Arapça, Fransızca, Yunanca, İtalyanca, İngilizce gibi dillerden barındırdığı kelimelerle Osmanlıcanın geniş kelime hazinesini yansıtan bu sözlüğün en bariz özelliklerinden birisi de içerisindeki beyit örneklerinin, müellifin ve dönemin sanat zevkine ışık tutuyor olmasıdır. 9.000'i aşkın büyük bir nazım ve nesir seçkisi barındıran bu eserdeki beyitlerin divanlar içerisindeki -bulabildiğimiz- künyeleri hazırlanmıştır. Madde başı olan kelimelerin; eski Türk edebiyatında yaygın, mecaz-kinayeli ve nadir kullanım şekilleri sanatsal bir ahenkle yan yana gelir. Üstelik şairlerin bugün divanlarında dahi olmayan bazı beyitleri, Kāmūs-ı Osmāní'de hālā barınmaktadır. Çalışmamız ve gayretlerimizle Latin harflerine aktarılan, Osmanlıcanın en bilindik sözlüklerinden biri olma özelliğine sahip Kāmūs-ı Osmāní; edebiyat ve kültür dünyamızda artık daha aktif kullanım kazanacaktır.
Özet (Çeviri)
Mehmet Salahi Bey had lived between 1856 and 1910, he had worked as a clerk in various offices until his death. In this thesis Kāmūs-ı 'Osmāní Dictionary, which is composed of 2020 pages, was transcribed into Latin letters by taking into account the period of Salahi and his living condition. The first, the second and the third volumes of the dictionary was published in 1313 A. H. in Mahmut Bey Printing house in Istanbul but the forth volume, which begins with the letter“j”was also published in the same place in 1322 A. H. One of the most fundamental characteristics of this dictionary, which reflects the rich vocabulary of the Ottoman language with the words from Persian, Arabic, French, Greek, Italian, and English, is that the example couplets within it illuminate the artistic taste of its author and the period. There are more than 9.000 prose and poetry selection in this work. The references-as far as we can find- of the couplets in diwans were prepared. The forms of the use of entries such as common in Old Turkish Literature, metaphorical and ironical and unusual are juxtaposed with an artistic harmony. Moreover, some couplets of the poets that are not even exist in their diwan still reside in Kāmūs-i 'Osmani. Kāmūs-ı Osmāní, which has the characteristic of being one of the most known dictionaries of the Ottoman language, was converted into Latin letters with our hard work and efforts. It will be used actively in our cultural and literature world.
Benzer Tezler
- Abdullah Salahâddin Uşşâkî'nin Terceme-i Gülşen-i Tevhîd'i (İnceleme-metin)
Abdullah Salâhaddin Uşşâkî's Terceme-i Gülşen-i Tevhîd (Review and critical text)
HÜSEYİN ŞIRA
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKKUŞ
- Salâhî Abdullah Uşşâkî'nin Risâle-i Kudsiyye tercümesi'nin transkripsiyonu ve tahlîli
Salâhî Abdullah Uşşâkî'nin Risâle-i Kudsiyye tercümesi'nin transkripsiyonu ve tahlîli
MUHAMMED MEKKİ ARVAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Doğu Dilleri ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TURAN ARSLAN
- Mehmed Zihni Efendi'nin Nimet-i İslam adlı eserindeki hadislerin tahric ve değerlendirilmesi (Temizlik ve namaz bölümleri)
Fixing resource's hadithes Nimet-i İslam of Mehmed Zihni Efendi (Cleanliness (taharat) and ritual prayer (salah) parts)
ORHAN İYİŞENYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKERİYA GÜLER
- Mehmed Zihni Efendi'nin Nimet'i İslam adlı eserindeki hadislerin tahric ve değerlendirilmesi (oruç, zekat, hac ve nikah bölümleri)
The Evaluation and the fixing of the resources of the Mehmet Zihni Efendi's book named Nimet'i Islam (savm, salah, hac and nikah parts)
İBRAHİM ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUHİTTİN UYSAL