Elektrik türev piyasaları: Dünya ve Türkiye karşılaştırmalı bir analiz
Electricity derivatives markets: A comparative analysis of the World and Turkey
- Tez No: 530652
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜSLÜME NARİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Enerji, Economics, Energy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Politikası Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Gelecekteki belirsizliklerin bugünden fiyatlandırılmasını sağlayan türev ürünlerin geçmişi, uzun yıllar öncesine dayanmaktadır. Finansal para sisteminin 20. yüzyılın sonlarına doğru önemli bir değişime uğramasıyla birlikte belirsizlikler artmaya başlamış ve bu durum beraberinde finansal piyasalarda riskin artmasını getirmiştir. Söz konusu bu risklerin etkin bir şekilde yönetiminde kullanılmaya başlayan türev ürünlerin küresel ölçekte sözleşme değeri yedi yüz trilyon dolar seviyesini aşmıştır. Bu işlem hacminin büyüklüğü, dünyanın en büyük ekonomilerinden biri olan ABD'nin milli gelirinin 2017 yılı sonu itibariyle yaklaşık 19,7 trilyon dolar civarında olduğu düşünüldüğünde, daha net ortaya çıkmaktadır. Öncelikle türev ürün sözleşmelerinin neler olduğu ve bu sözleşmelerin birbirlerinden farklı özelliklerinin açıklanmaya çalışıldığı bu çalışmada, elektrik türev sözleşmelerinin özelliklerini daha iyi analiz edebilmek adına, bir emtia olarak elektriğin kendine özgü nitelikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Devamında dünyada yaygın olarak kullanılan elektrik sözleşmelerinin özelliklerine değinilerek, Türkiye'de kullanılan elektrik sözleşmelerinin yapısı açıklanmaya çalışılmıştır. Tam rekabet piyasası koşullarına yaklaştıkça, piyasalardaki şeffaflık ve etkinlik düzeyi artış göstermektedir. Etkin ve gelişmiş bir enerji borsasına kavuşabilmek için de rekabetçi ve liberal bir piyasaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda, Türkiye'deki elektrik türev piyasalarının yapısının daha iyi anlaşılabilmesi adına elektrik piyasasında 1980'lerden sonra başlayan ve özellikle de 2001 yılından sonra yaşanan köklü reform ve değişim aşamaları anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışma sonucunda, elektrik türev piyasalarında görülen ürün çeşitliliğinin Türkiye'de henüz bulunmadığı tespiti yapılmış, bahse konu piyasanın daha derin olması ve daha büyük işlem hacimlerine ulaşabilmesi için doğalgaz ve karbon piyasalarına yönelik kontrat türlerinin de Türkiye piyasalarına uygulanabilir hale getirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca elektrik piyasasındaki pozitif ivmeli büyümenin devam edebilmesi ve elektrik türev piyasalarının gelişiminin hızlanabilmesi için, 2000'li yılların başlarında gerçek anlamda başlayan reform ve liberalleşme sürecinin hız kesmeden devam etmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The history of derivative products, which allows future uncertainties to be priced today, is based on many years ago. Uncertainties have begun to increase with a significant change in the financial system towards the end of the 20th century, which in turn has increased the risk for financial markets. Derivative instruments that have been used effectively in managing these risks have exceeded the global contract value of seven hundred trillion dollars. The size of this transaction volume is more evident when the national income of the United States (USA), one of the world's largest economies, is estimated to be around $ 19.7 trillion by the end of 2017. In this study, different derivative product contracts and their specifications are tried to be explained. In addition, it has been attempted to explain the specific characteristics of electricity as a commodity in order to better analyze the properties of electricity derivative contracts. Subsequently, in order to explain the structure of the electricity contracts used in Turkey, properties of the reference electricity contracts which are widely used in the world, are used. It is known that when market conditions are closer to the full competion structure, the level of transparency and efficiency in the markets also increase. A competitive and liberal market are also needed to achieve an efficient and developed energy exchange. In this context, in order to be better understood the structure of the electricity derivative market of Turkey; It has been tried to explain the fundamental reform and change phases that started after the 1980s and especially after 2001. In conclusion, this study detected that variety of products seen in electricity derivative markets are not yet available in Turkey. It has been stated that the types of contracts for natural gas and carbon markets should be made applicable to the markets of Turkey, in order to have market to be deeper and to reach larger transaction volumes. Moreover, it has been concluded that the reform and liberalization process, which started in the beginning of the 2000s, should continue uninterruptedly, so that the positive growth of the electricity market can continue and the development of the electricity derivatives market can accelerate.
Benzer Tezler
- Enerji sektöründe alt piyasa olarak elektrik piyasalarının yapısı, işleyişi, türev finansal araçlar ve türkiye uygulamasi
The structure,operation,derivative financial instruments and turkey practise of electricity markets as sub-market of energy industry
NOYAN ALPER ÜNAL
- Optimal ve etkin korunma oranına yönelik çok değişkenli oynaklık yaklaşımları: Türkiye ve İngiltere elektrik piyasaları üzerine bir analiz
Multivariate volatility approaches for optimal and efficient hedge ratio: Empirical analysis of Turkish and UK electricity markets
SEZER BOZKUŞ KAHYAOĞLU
Doktora
Türkçe
2015
EkonometriDokuz Eylül ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M.VEDAT PAZARLIOĞLU
- Essays on electricity price modeling and forecasting
Elektrik fiyatlarının modellenmesi ve tahmini üzerine makaleler
UMUT UĞURLU
Doktora
İngilizce
2019
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY TAŞ
- Hedging (riskten korunma) amaçlı portföy stratejilerinde vadeli işlem sözleşmelerinin kullanımı ve Türkiye uygulaması
The Use of futures contract at Hedging-Purpose portfolio strategies and their related feasibility in Turkey
HULUSİ ÜNAL
- Investigation the impacts of a dominant firm's bidding strategies on market-clearing prices in a liberalising electricity market
Serbestleşme sürecindeki bir elektrik piyasasında faaliyet gösteren piyasa gücü bulunan bir firmanın piyasa takas fiyatları üzerindeki etkilerinin araştırılması
BURAK KARAMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Ekonomiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENCER ECER