Şii jeopolitiği ve İran dış politikası
Shiite geopolitics and Iran foreign policy
- Tez No: 531504
- Danışmanlar: PROF. DR. CANAN ATEŞ EKŞİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
İran, 1979 yılındaki İslam Devrimi'nden sonra devrim ihracı politikası izleyerek, bölgesel etki alanını genişletme arayışı içersine girmiş, Humeyni'nin ölümünden sonra ise daha yumuşak bir dış politika takip etmiştir. ABD'nin 2003 yılında Irak'ı işgal etmesiyle birlikte, ülkenin yönetiminde Şiiler başat aktör konumuna gelmiştir. Bu durumun İran'a önemli bir fırsat verdiği ve Irak, Suriye ve Lübnan Şiileri üzerinden etki alanını genişleteceği, Kuveyt, Katar, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Umman ve Yemen Şiilerini de yönlendirerek, Orta Doğu'da bir Şii Hilali kuracağı yönünde kuvvetli iddialar gündeme getirilmiştir. Bu iddiaların doğruluk payı bulunmakla birlikte, gerçekleştirilebilirliği yönüyle pek mümkün gözükmemektedir. Öncelikle İran'ın etnik ve dini yapısı ile ekonomik ve askeri gücü, böyle bir politikayı sürdürebilmesini engellemektedir. Diğer taraftan bu politikadan rahatsız olan Sünni devletler, bölge dışı aktörlerle birlikte tedbir alma arayışına girişmişlerdir. Hatta Suudi Arabistan ve İsrail bile İran'a karşı bir araya gelebilmişlerdir. İran'ın bu politikayı sürdürmekte ısrar etmesi durumunda iç sorunları şiddetlenecek ve halk ayaklanması ile sonuçlanabilecek gelişmeler yaşanabilecektir. Diğer taraftan, dış politikada karşı karşıya kalacağı yaptırımlar ve bölgesel yalnızlık İran'ın hiç istemediği sonuçları yaşamasına sebep olabilecektir.
Özet (Çeviri)
After the Islamic Revolution in 1979, Iran sought to expand its regional influence by pursuing a policy of exporting the revolution, but it followed a softer foreign policy after Khomeini's death. With the U.S. invasion of Iraq in 2003, Shiites became dominant actor in the country's government. At the time, strong allegations were made that this situation provided Iran with a significant opportunity, that Iran would expand its influence over Shiites in Iraq, Syria and Lebanon and would create a Shiite Crescent in the Middle East by also engaging the Shiites in Kuwait, Qatar, Bahrain, United Arab Emirates, Saudi Arabia, Oman and Yemen. While these allegations are true to a certain extent, they do not seem to be realisable. First of all, Iran's ethnic and religious structure and economic and military power prevent the country from pursuing such policy. Besides, Sunni countries that are not comfortable with this policy have embarked to take measures with actors outside the region. Even Saudi Arabia and Israel have managed to come together against Iran. If Iran insists on continuing this policy, its domestic problems will deepen, giving rise to developments which can result in popular uprisings. On the other hand, sanctions faced in foreign policy and regional isolation may cause Iran suffer from unwanted consequences.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin güvenlik algılamaları açısından 1979 İslam Devrimi sonrası İran dış politikası
Iran?s foreign policy in Post-1979 Revolution on the perspective of Turkey?s security perceptions
MEHMET AKİF KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Uluslararası İlişkilerPolis AkademisiUluslararası Güvenlik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İDRİS BAL
- İran'ın dış politikasında Şii mezhep faktörünün etkisi ve kullanımı: Jeopolitik bir değerlendirme
The effect and use of Shia sect factor in Iran's foreign policy: A geopolitical evaluation
SEYEDMOHAMMAD SEYEDI ASL
Doktora
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkilerAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ŞAHİN
- İran'ın dini jeopolitiği
Religious geopolitics of İran
CİHAN ÇİFCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Siyasal Bilimlerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ KATMAN
- 1979'dan günümüze İran'ın dış polı̇tı̇ka üretme sürecı̇ne Sünnı̇lerı̇n bakış açısı: Belucı̇ler ve Kürtler
Perspectives of Sunnites on the foreign policy making process of Iran from 1979 until today: Baluchis and Kurds
MOHAMMAD RIGIDERAKHSHAN
Doktora
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEN ZEYNEP OKTAV
- Iranian foreign policy towards the Syrian crisis: (2011-2021)
İran'ın Suriye krizine yönelik dış politikası: (2011-2021)
MOHAMMAD IMAD KATTAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Uluslararası İlişkilerİstanbul Kültür ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BORA BAYRAKTAR