Mekan-kullanıcı ilişkileri bağlamında Alsancak-İzmir sıra evlerinin incelenmesi
Analysis of row houses in the context of space-users relationships, Alsancak-İzmir
- Tez No: 532255
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLNUR BALLİCE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yaşar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Dünya genelinde Endüstri Devrimi (18.yy.sonu ve 19.yy.başı) sonrası yaşanan ekonomik bir değişim söz konusudur. Bu değişime bağlı olarak Osmanlı Devleti'nin yaptığı antlaşmalar, 18. yüzyıldan sonra Batılılaşma kavramını ortaya çıkarmıştır. Batılılaşmanın fikir ve düşünce anlamındaki ideolojik temellerinin yanı sıra yaşam biçimi üzerindeki etkilerinin mimarlığa ve iç mekân tasarımına yansıması da kaçınılmazdır. Batılılaşma etkileri önce yapıların dışından, süslemelerdeki motiflerle başlamış, sonrasında yapı formlarında ve iç mekân tasarımlarında görülmüştür. Yeni yapı türlerinin ortaya çıkmasının yanı sıra var olan türlerde de tipolojik çeşitlilik artmıştır. Konut yapılarında da bu değişim başlamış, önce geleneksel iç mekân ögeleri değişmiş, sonrasında yeni konut tipolojileriyle beraber kentsel ölçekte değişimler belirgin hale gelmiştir. Bu çalışmada Batılılaşmanın yeni konut tiplerinin oluşmasındaki rolü tartışıldıktan sonra, İzmir özelinde 19. yüzyılın son çeyreğinde görülmeye başlayan sıra evlerin ortaya çıkışını etkileyen süreç araştırılmıştır. İzmir'de“Sıra Ev”konut biçiminin en yoğun görüldüğü yerlerden biri olan Alsancak (Punta) bölgesinde günümüze kadar korunabilmiş örnekler belirlenmiştir. Seçilen yapıların ilk kullanıcılarının Avrupalı olmaları nedeniyle kendi kültürlerinin ve yaşam biçimlerinin konut biçimlenmesinde önemli rol oynadığı görülmektedir. Ortaya çıkan konut tipolojisinde yerel yapı geleneğinin de etkisi olduğu anlaşılmaktadır. Tez çalışmasının örneklem kısmı için gerekli verilere ulaşılabilen ve halen kullanımda olan dört adet yapı seçilmiş, mekânsal analizleri yapılmış ve tipolojileri araştırılmıştır. Kullanıcıların zaman içerisinde değişen yaşam biçiminin ve kullanım amacının mekânsal olarak yapılara nasıl yansıdığı ve dolayısıyla yapıların kullanım biçimindeki değişimler incelenmiştir. Günümüzde fonksiyon değişikliği geçirerek kafe/restoran/bar işlevine dönüştürülen yapıların iç mekânları kullanıcı-mekân ilişkisi bağlamında incelenmiştir. Yapıların erişilebilirlik şemaları üzerinden özgün işlevi ile karşılaştırmalar yapılmış, mekânların kullanıcı ihtiyaçlarına göre geçirdiği değişimler irdelenmiştir. Yapının çevre ile bağlantısı ve bu bağlantının nasıl sağlandığı sokak-iç mekân ilişkisi incelenerek tespit edilmiştir. İşletme sahipleri, çalışanlar ve müşteriler ile yapılan yarı yapılandırılmış mülakatlar ile mekânsal konfor, mekânsal potansiyeller, bölgenin kentsel konfor açısından yeterliliği, tarihi yapının farkındalığı ve çekim gücü sorgulanmıştır. Sonuç olarak, seçilen yapıların mekân-kullanıcı ilişkisi bağlamında erişilebilirlik şemaları oluşturulmuştur. Özgün işlev ve günümüz kullanımındaki mekân-kullanıcı ilişkisinin değişimi ortaya çıkarılmıştır. Bu mekânların öznel karakterini ortaya çıkaracak tasarımlarda rol oynayacak iç mekân ögeleri belirlenmiştir. Yapılardaki yaşamsal konforu arttıracak mevcut potansiyel ortaya çıkarılmış ve günümüz kullanımındaki beklentileri karşılayacak mekân düzenlemeleri konusunda veriler elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The world witnessed radical economic changes after the Industrial Revolution (late 18th and beginning of 19th century). The treaties which the Ottoman Empire signed were triggered by these changes and brought forth the concept of Westernization. Apart from the ideological foundations of this concept, it inevitably reflected on architecture and interior design. The effects on Westernization started first with increasing ornamentation seen at building exteriors. Not only building types increased, but also existing types became increasingly diverse change and housing was no exception. First traditional interior space elements changed. Later, with the types of housing urban changes became apparent. This study first discusses the role of Westernization on creating new housing types. It researches the process by which row houses came into being in Izmir at the last quarter of the 19th century. Row houses in this city seen most densely in the Alsancak (Punta) region. Conserved such buildings were assessed. It has been seen that the first owners of such houses were Europeans and that they stamped their own cultures and life styles in shaping such buildings. However, local building traditions seen also the have played an effect in their emergence. Four houses were selected as samples for the purposes of this study. These were analysed spatially and house typologies were investigated. Life styles of houses and purpose of use have changed in time. Thus their reflection of existing buildings was also examined. At present some buildings have changed use as cafes/ restaurants and bars and as such these were studied from the viewpoint of space-users relationships. Comparisons were made by using accessibility schemes and compared with their original functions. The study also looked at alteration which took place as a result of changing user needs. The environmental contexts of houses were looked at, as well as their street-building interior relationships. During the semi-formal interviews carried out with employees and customer's special comfort, space potentials, the suitability of neighbourhood as regards urban comfort, consciousness of historic value and degree of attractiveness were questioned. Consequently, accessibility schemes of selected buildings were designed. This was based on current building use and users of spaces. It has thus become possible to indicate how changes have taken place in historic housing with unique interior space elements have also been pinpointed. Finally, the potential of buildings in increasing life comfort was determined and clues gathered as to how future space arrangements could be made.
Benzer Tezler
- Mimari tasarım sürecinde kullanıcı katılımı üzerine bir model önerisi
A model proposal for user participation in architectural design process
FERHAT HACIALİBEYOĞLU
- Metro istasyonları tasarım kriterleri İstanbul metrosu ve Londra Tottenham Court Road istasyonu örnekleri
The Design criterions an metro station the sample İstanbul metro London Tottenham Court Road station
BURAK ÇETİNDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESTURE AYSAN
- Mimari bir eleman olan pencerelerin/ açıklıkların insan-mekan ilişkileri bağlamında irdelenmesi; Ofis mekanları için bir deneme
A Study of windows/ voids as architectural elements within the context of human-environment relations; An experiment for office spaces
İLKNUR TÜRKSEVEN DOĞRUSOY
- Pozitif tasarım ölçütlerinin aydınlatma ürünleri ve mekân ilişkisi bağlamında araştırılması
Investigating the dimensions of positive design in the context of lighting units and interior spaces
PELİN ATAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Endüstri Ürünleri TasarımıTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiTasarım Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ARMAĞAN KURU
- Yalnızlık kavramı sosyal ve özel alanlarda kullanıcı - mekan arasındaki ilişki: İTÜ Ayşe Birkan kız öğrenci yurdu örneği
The concept of loneliness in social and private spheres the relationship between user and space: the example of İTÜ Ayşe Birkan girls' dormitory
MERVE UÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERVİN GARİP