Sosyal yardıma başvuran yaşlıların sosyoekonomik ve sosyokültürel özellikleri: Karşılaştırmalı bir çalışma
Socioeconomic and sociocultural characteristics of the elders applying for social aid: A comparative study
- Tez No: 532475
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRİYE ELBİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Yaşlı, Erkek, Kadın, İnsanlar, Dulluk, Sahiplik, Kısa Psikiyatrik Derecelendirme Ölçeği, Düşmanlık, Prevalans, Sendrom, Türkiye, Balkan Yarımadası, Onay Formları, Medeni Durum, Evlilik, İşsizlik, Zihinsel/Ruhsal Sağlık, Muhacirler ve Göçmenler, Eğitim Durumu, Aged, Male, Humans, Female, Widowhood, Ownership, Brief Psychiatric Rating Scale, Hostility, Prevalence, Syndrome, Turkey, Balkan Peninsula, Consent Forms, Marital Status, Marriage, Unemployment, Mental Health, Emigrants and Immigrants, Educational Status
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sağlık Danışmanlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Amaç: Bu araştırmanın genel amacı yaşlılarda ortaya çıkan ruhsal sorunların yaygınlığını, sıklığını ve bu sorunların kültürel çevre ile ilişkisini araştırmaktır. Farklı kültürler barındıran ülkemizde kültürel yapının yaşlılıktaki ve ruh sağlığı üzerindeki etkilerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Yöntem: 17 Eylül 2013 tarihinden sonra İzmir İlinin kozmopolit merkez ilçelerinden Bornova'daki sosyal yardıma başvuran yaşlıların evleri ziyaret edilerek; umumi alanlarda karşılaşılan ve araştırmaya katılmayı kabul eden gönüllü yaşlılardan çalışmanın içleme ve dışlama kriterlerine uygun olan kişiler gelişigüzel ve olasılıksız olarak çalışmaya alınmıştır. Katılımcılara sırayla Bilgilendirilmiş Onay Formu, Sosyodemografik Durum Formu, Kültürel Özellik Bilgi Formu ve Kısa Psikiyatrik Değerlendirme Ölçeği-BPRS uygulanmıştır. Bulgular: Çalışmaya 367 kadın ve 180 erkek olmak üzere toplam 547 kişi katılmıştır. Katılımcıların 76–85 yaş arasında yoğunlaştığı görülmüştür. Çalışmada yer alan yaşlıların ağırlıklı olarak eşi vefat etmiştir. Yaşlıların 61'inin (%11,15) ekonomik durumunun zayıf, 441'inin (%80,62) normal, 45'inin (%8,23) ise iyidir. 89'u (%16,3) emekli olduğunu; 415'i (%75,9) çalışmadığını beyan etmiştir. Emekli olan ve çalışan yaşlıların, çalışmayan yaşlılara oranla ekonomik durumlarının daha iyi olduğu gözlenmiştir. Cinsiyet ve gelir durumu arasında farklılıklar tespit edilmiştir. Yaş ilerledikçe ekonomik durum anlamlı bir şekilde zayıflamakta; eğitim seviyesi arttıkça da ekonomik durum anlamlı bir şekilde artmaktadır. Maddi durumun artması ev sahibi olma oranını artırmıştır. Ekonomik durumları iyi olan yaşlıların 100. Yıl'da (Atatürk Mahallesi ve çevresi) ve Merkezde (Kazım Dirik, Ergene, Erzene, Evka3) ikamet ettikleri görülürken; zayıf olanların Yukarı Altındağ ve Işıkkent-Pınarbaşı semtlerinde ikamet görülmüştür. Yaşlıların etnik kimlikleri sorulduğunda 361'i (%66) Türk; 89'u (%16,3) Kürt; 85'i (%15,5) Balkan Göçmeni; 10'u (%1,8) Romen; 2'si (%0,4) Arap-Acem olduğunu ifade etmiştir. Kendilerini Türk olarak ifade eden yaşlıların 100.yıl (Atatürk Mahallesi ve çevresi) semtinde, Doğanlar ve Mevlana Mahallerinde; Kürt olarak ifade eden yaşlıların Yukarı Altındağ semtinde; Balkan Göçmeni olarak ifade eden yaşlıların Çamdibi ve Aşağı Altındağ semtlerinde yoğunlaştığı görülürken; Romenlerin Doğanlar ve Mevlana Mahallerinde, Merkez ve çevresinde yaşadıkları saptanmıştır. Romen kökenli yaşlıların ekonomik durumlarının ağırlıklı olarak zayıf olması dikkat çekmektedir. Etnisite ve ağırlıklı tüketilen ürünler arasında anlamlı derecede farklılıklar tespit edilmiş, Türk yaşlıların unlu mamul tüketimindeki payının en yüksek olduğu görülmüştür. Kadınların yaşadığı ailevi sorunlar erkeklere göre anlamlı derecede daha az olduğu görülse de yaşanılan çevresel sorunlar erkeklerden daha fazladır. Ailevi ve çevresel sorunlar 65-75 yaş arasında en fazla yaşandığı görülmüştür. Medeni ve ekonomik durum ile aile içi yaşanan sorunlar arasında istatistiksel olarak anlamlılıklar tespit edilmiştir. Mutfak kültürü de ailevi sorunlarda belirleyici bir faktör olmuştur. Yaşlıların % 16,3'ü çevreleriyle sorun yaşadığını ifade etmiştir. Kürt etnisiteli yaşlılar çevreleriyle daha fazla sorun yaşamaktadır. Çalışmadaki yaşlıların 407'si (%74,4) sağlık sorunu beyan etmiştir. Yaş, etnisite ile alkol ve sigara kullanımı sağlık sorunu türünde belirleyici rol oynamaktadır. Yaşlıların %46,07'sinde majör ruhsal sendromlar tespit edilmiştir. Kadınların toplam BPRS puan ortalaması erkeklere göre anlamlı derecede daha yüksektir. Somatik Uğraşlar, Gerginlik, Motor Yavaşlama ve İşbirliği Kurmama alt itemlerinin ortalamasının da kadın yaşlılarda yüksek olduğu saptanmıştır. BPRS puan ortalamasıyla yaş arasında anlamlı derecede farklılıklar tespit edilmiştir. Düşünce Çözülmesi, Düşmanca Davranış ve Grandiyözite alt itemleri ile medeni durum arasında istatistiksel anlamlılık gözlenmiştir. BPRS'nin bazı alt itemleriyle ekonomik durum arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Gerginlik alt item ortalamasının kendini Balkan Göçmeni olarak tanımlayan yaşlılarda; kendini Romen olarak tanımlayan yaşlılara göre daha az olduğu görülmüş, bunun dışında da etnisite ve BPRS alt itemleri arasında belirgin bir anlamlılık saptanmamıştır. Alkol ve sigara kullanımıyla Somatik Uğraş ortalaması arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Sonuç: Yaşlıların yaş, cinsiyet, medeni ve ekonomik durumları, ikamet ettikleri yerler, etnisiteleri, mutfak kültürleri, alkol ve sigara kullanımları yaşanılan ailevi ve çevresel sorunlarda, sağlık sorunlarında ve ruhsal semptomlarda belirleyici roller oynamaktadır.
Özet (Çeviri)
Aim: This study generally aimed to examine the prevalence, frequency of psychological problems in elders; and the relation of these problems between the cultural environments. It is aimed to reveal the effects of cultural structure on the elderliness and psychological health in our country which has different cultures. Method: After 17 September 2013 in a cosmopolitan and metropolitan district of Izmir, Bornova, this study was implemented over the elders applying for social aid by visiting their house; besides, the people who were appropriate for the study of the inclusion and exclusion criteria as well as accepted to participate in the research in public areas randomly and unlikely. The participants were respectively applied Informed Consent Form, Sociodemographic Status Form, Cultural Feature Information Form and Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS). Results: 547 elders (180 woman and 367 men) participated in the study. It has been observed that participants condensed between 76–85 years old. Elders in the study are mainly widow. The economic situations of the 61 elders (11,15%) are weak, 441 ones (80,62%) are normal and 45 ones (8,23%) are good. 89 ones (16,3%) are retired; 415 ones (75,9%) are unemployed. It has been observed that the elders who are retired and employed have better economic situations than those who are unemployed. The differences between gender and income situations have been identified. As the age progresses, the economic situation weakens significantly; as the level of education increases, the economic situation increases significantly. The increase of the material situation has increased the rate of home ownership. It has seen that the elders in good economic situations live in 100th Year Locality (Ataturk Quarter and surroundings) and Centrum (Kazim Dirik, Ergene, Erzene, Evka 3 Quarters); those in weak ones reside in Upper Altindag and Isikkent-Pinarbasi Localities. When asked about the ethnic identities of the elders; 361 ones (66%) declared to be Turks, 89 ones (16.3%) did Kurds, 85 ones (15.5%) did Balkan Immigrants; 10 ones (1.8%) did Romans; 2 ones (0.4%) did Arab-Persians. It has been identified that the elders who expressed themselves as Turks live in 100th Year Locality (Ataturk Quarter and surroundings), Doganlar and Mevlana Quarters; Kurds do in Upper Altindag Locality; Balkan Immigrants do in Camdibi and Down Altindag Localities, Romans do in Doganlar and Mevlana Quarters, Centrum and surroundings. It is noteworthy that the economic situations of the Roman elders are predominantly weak. There has been a significant difference between ethnicity and weighted-consumed products, and the share of Turkish elders in bakery consumption has been found to be the highest. Although the familial problems that the women experience are significantly less than the males, the environmental problems that are experienced are more than the men. Familial and environmental problems have been seen to be the most experienced among the ages of 65-75. A statistically significant correlation has been identified between the marital and economic situation with the domestic problems. Culinary culture has also been a decisive factor in familial problems. 16% of the elders expressed to experience problems with their circles. The Kurdish ethnicity elders experienced more problems with their circles than others. 407 elders (74,4%) declared health problems. Age, ethnicity, alcohol and cigarette using played a decisive role in the type of health problem. Major psychological syndromes were detected in 46,07% of the elders. The average of the women's total BPRS score was significantly higher than the men. The average of Somatic Concern, Tension, Motor Retardation and Uncooperativeness sub-items was found to be high in the women elders, as well. There were significant differences between the average of BPRS score and age. A statistically significant correlation has been observed between Conceptual Disorganization, Hostility and Grandiosity sub-items and the marital status. There was a significant correlation between some BPRS sub-items and the economic situation. The average of Tension sub-item in elders who define themselves as the Balkan immigrants has been seen to be less than the elders who define themselves as Romans; other than this, no significant correlation was detected between the ethnicity and BPRS sub-items. There were significant correlation between alcohol and cigarette using and the average of Somatic Concern sub-item. Conclusion: Age, gender, marital and economic situations, places of residence, ethnicity, culinary cultures, alcohol and cigarette using of the elders have played determining roles in familial and environmental problems, health problems and psychological symptoms.
Benzer Tezler
- Bir üniversite hastanesinin cerrahi onkoloji polikliniğine başvuran kanser hastalarının evde bakım durumlarının, gereksinimlerinin ve yaşam kalitesinin saptanması
Requirements for the home care services for the cancer patients applied to the oncology polyclinics of a university hospital and determination of the quality of life
GÜLSEN ATAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
HemşirelikAnkara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUĞRUL ERBAYDAR
- Acil servise başvuran geriatrik travma hastalarında mortalite üzerine etkili olabilecek parametrelerin araştırılması
Evaluation of parameters related to mortality in geriatric trauma patients admitted to the emergency department
BURAK SOLGUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
İlk ve Acil YardımAnkara ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR POLAT
- Metropoliten bir kentte acil çocuk ünite hizmetleri
Başlık çevirisi yok
BAHAR YETEK
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Hastanelerİstanbul ÜniversitesiHastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIZ TÜMERDEM
- Sosyal politikalarda yeni yaklaşım, yöntem ve kentsel uygulamaların geliştirilmesi: Bir sosyal inovasyon örneği olarak 'Şeker hayat'
Development of new approach, method and urban practices in social policies: 'Seker hayat' as a social innovation case study
AYSU UZSAYILIR KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sosyal Hizmetlerİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜZİN BAYCAN
- Major depresif bozukluk tanılı 12-18 yaş arası ergenlerde ve ebeveynlerinde içselleştirilmiş damgalanmanın ilişkili olduğu faktörler ve işlevsellik üzerine olan etkisinin incelenmesi
Investigation of the factors related to internalized stigma and its effect on functionality in adolescents between 12-18 years of age diagnosed with major depressive disorder and their parents
HİLAL NUR ÇALIK ŞENTÜRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEZAN BİLDİK