Aleksitimi ve depresyon düzeylerinin psikolojik doğum sırası ve çocuklukta algılanan ebeveynlik biçimleri açısından incelenmesi
The relationships between alexithymia, depression, psychological birth order and perceived parental style
- Tez No: 532641
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHİR YEŞİLDAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: psikolojik doğum sırası, çocuklukta algılanan ebeveynlik biçimi, aleksitimi, depresyon, psychological birth order, perceived parental style, alexithymia, depression
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Araştırmanın temel amacı psikolojik doğum sırası ve çocuklukta algılanan ebeveynlik biçimleriyle depresyon ve aleksitimi düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Bununla birlikte, katılımcıların depresyon ve aleksitimi düzeyleri cinsiyet, yaş, eğitim durumu, çocuklukta bakım veren kişi, geçmişteki intihar düşünceleri ve girişimleri gibi değişkenler açısından da incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, 18- 50 yaş aralığındaki 233 sağlıklı gönüllü oluşturmaktadır. Araştırmada sosyo-demografik özellikleri belirlemek için Sosyo-Demografik Form“; psikolojik doğum sırasını tespit etmek için ”White-Campbell Psikolojik Doğum Sırası Envanteri“; çocuklukta algılanan ebeveynlik biçimlerini belirlemek için ”Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları ÖlçeğiÇocuk Formu“; aleksitimi düzeylerini belirlemek için ”Toronto Aleksitimi Ölçeği -20“ ve depresyon seviyelerini belirlemek için ”Beck Depresyon Ölçeği" uygulanmıştır. Çalışmadaki veriler SPSS 24.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, çocuklukta algılanan ebeveynlik biçimleriyle depresyon ve aleksitimi ilişkili bulunmuştur. Depresyon ve aleksitimi ile duygusal sıcaklık boyutu negatif yönde ilişkili bulunurken; aşırı koruyuculuk ve reddedicilik boyutları pozitif yönde ilişkili bulunmuştur. Ortanca çocuk (dışlanmış/ihmal edilmiş) ve tek çocuk psikolojik doğum sırası (dikkatle bakılan/üzerine titrenilen) ile depresyon arasında pozitif korelasyon saptanırken, büyük çocuk (memnun edici/düzenleyici) ve küçük çocuk (sevimli/ikna edici) psikolojik doğum sıraları ile depresyon arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Büyük çocuk psikolojik doğum sırası ile aleksitimi arasında anlamlı bir korelasyon bulunmazken; ortanca ve tek çocuk psikolojik doğum sırası ile pozitif yönlü, küçük çocuk psikolojik doğum sırası (sevimli/ikna edici) ile negatif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra, depresyon puanları cinsiyete göre farklılaşmazken, aleksitimi puanı anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Depresyonun, yaş, ilişki durumu, kardeşler arası konum, çocuklukta bakım veren kişi ve ailede psikiyatrik tanının olup olmaması durumuyla ilişkili olmadığı, eğitim düzeyi ile negatif yönlü bir ilişkiye sahip olduğu; aleksitiminin yaş ve eğitim durumu ile negatif yönlü bir ilişkiye sahip olduğu bulunmuştur. Katılımcıların geçmişteki intihar düşüncesi ve intihar girişimlerine göre aleksitimi ve depresyon puanları karşılaştırıldığında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Ayrıca, depresyon ve aleksitiminin pozitif yönde ilişkili olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of the present study was to investigate the relationships between depression, alexithymia, psychological birth order and perceived parental style. Besides, depression and alexithymia were examined by sex, age, education level, caregiver in childhood, suicidal thought and attempt. Sample of the study consisted of 233 participants between 18-50 ages. In this research,“Sociodemographic Questionnaire”,“White- Campbell Psychological Birth Order Inventory”,“Egne Minnen Barndoms Uppfostran; my memories of upbringing scale”,“Toronto Alexithymia Scale-20 item”and“Beck Depression Inventory”are used as data collection instruments. Statistical analysis for the data was performed using statistical package for the social sciences (SPSS) software version 24.0 program. According to results, it has been determined that alexithymia and depression have a significant relationship with perceived parental styles. Depression and alexithymia nagatively correlate with parental warmth, possitively correlate with overprotection and rejection. Depression possitively correlates with, middle born and only child psychological birth order but there is no significant relationship with first born and last born. Alexithymia possitively correlates with middle born and only child psychological birth order, and negatively correlate with last born. There is no significant relationship with first born. Besides, depression level did not significantly differentiate according to sex but alexithymia did. Depression has not relationship with age, marital status, birth order, caregiver in childhood and psychiatric diagnosis in the family but it has negative relationhip with educational level. Additionally, alexithymia was associated with age, educational level and depression. Furthermore, alexithymia and depression scores were differentiated according to suicidal thought and attempts.
Benzer Tezler
- Doğal ve cerrahi menapozda psikiyatrik bozukluklar
Psychiatric disorders in natural and surgical menopause
ENİZE ARZU YİĞİT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2002
Kadın Hastalıkları ve DoğumAtatürk ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALİ ÇAYKÖYLÜ
- Sigara kullanan ve kullanmayan bireylerde aleksitimi ve depresyon düzeylerinin incelenmesi
Investigation of alexithymia and depression levels in smokers and non-smokers
MUSTAFA ELDEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN SEZEROĞLU
- Kendine zarar verme davranışı olan ergenlerin aleksitimi, mizaç ve karakter özellikleri ve çocukluk dönemi ihmal ve istismarı yönünden değerlendirilmesi
The asssessment of self-mutilate adolescents and relationship with alexithymia, temperament and character dimensions of personality and childhood neglect and abuse history
OLCAY TÜZÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Bölümü
DOÇ. DR. TEVFİKA TUNABOYLU İKİZ
- Kanserli çocuğu olan annelerin kaygı depresyon düzeyleri ve duygu dışavurumlarının psikososyal açıdan incelenmesi
Investigation of anxiety, depression and expression of emotions in mothers whose children have diagnosis of cancer by aspect of psychological and social
BİRSEN SİPAHİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Onkolojiİstanbul ÜniversitesiPreventif Onkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT ÖZKAN
- İlaçla intihar girişimde bulunan kişilerde psikolojik dayanıklılık ve aleksitimi düzeylerinin depresyon, anksiyete ve dürtüsellikle ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between psychological resilience and alexithymia levels with depression, anxiety and impulsivity in people who attempted suicide with medication
MERVE ÇAVDAR TORAMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriDüzce ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN ÖZÇETİN