Sosyal bilgiler öğretmen eğitiminde finansal okuryazarlık ve öğretimi: Bir model önerisi
Financial literacy and teaching in social studies teacher education: A model proposal
- Tez No: 537370
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHRİ ATA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 379
Özet
Bu araştırmada, Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının finansal okuryazarlıklarının geliştirilmesine yönelik bir model önerisinin ortaya konması amacıyla, ekonomi dersine entegre edilerek yürütülen finansal okuryazarlık eğitim ve uygulamalarının öğretmen adaylarının finansal okuryazarlıkları, akademik başarıları, finansal tutum ve davranışları ve ekonomi dersine yönelik tutumları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar çerçevesinde bir model önerisi sunulmuştur. Araştırmada, zengin bir veri çeşitliliği elde etmek amacıyla nicel ve nitel araştırma modellerinin birlikte kullanıldığı karma yöntem desenlerinden“yakınsayan paralel desen”prosedürü takip edilmiştir. Araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerine eşit öncelik verilmiş, verilerin analizi sırasında araştırmanın aşamaları birbirinden ayrı tutulmuş, ancak genel yorumlama yaparken sonuçlar birleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutu için deneysel yönteme, nitel boyutu için ise durum çalışması yöntemine başvurulmuştur. Araştırmanın nicel boyutunda ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen (ÖSKD) çerçevesinde“finansal okuryazarlık testi (FOT)”,“finansal tutum ölçeği (FTÖ)”,“akademik başarı testi (ABT)”ve“ekonomi dersine yönelik tutum ölçeği (EDYTÖ)”gibi nicel ölçme ve değerlendirme araçları işe koşulmuştur. Araştırmanın nitel boyutunda ise durum çalışması çerçevesinde, deney grubu katılımcılarıyla“odak grup görüşmeleri”ile“katılımcı günlükleri”yapılarak öğretmen adaylarının, uygulanan modele, öğretim sürecine ve süreç içerisinde kullanılan öğretim etkinliklerine yönelik algı ve görüşleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmaya ilişkin uygulama ve veri toplama süreci 15 Şubat-24 Mayıs 2016 tarihleri arasında toplamda 14 hafta sürmüştür. Bunun ilk dört haftasını ön testlerin uygulanması ve araştırmaya ilişkin problem durumunu daha derinlemesine tanıma ve tanımlama süreci, devam eden 8 haftasını“finansal okuryazarlık eğitim modeli”(FOEM) uygulamaları, son 2 haftasını ise son testlerin uygulanması ile odak grup görüşmelerinin yapılması süreci oluşturmuştur. Nicel verilerin elde edilmesi aşamasında uygulama sürecine, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı'nda öğrenim gören ve 2015-2016 eğitim öğretim yılı bahar döneminde“SB108A Ekonomi”dersini alan 76 Sosyal Bilgiler öğretmen adayı (N=76) dâhil edilmiştir. Araştırmanın nitel verileri ise, deneysel uygulama kapsamında FOEM'in uygulandığı 38 deney grubu öğrencisi (16 kadın, 22 erkek) ile ekonomi dersini bir önceki yıl İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nden (İİBF) gelen bir akademisyenden almış olan 5 gönüllü öğrenciden (4 kadın 1 erkek) oluşan toplamda 43 katılımcıdan toplanmıştır. Araştırma sonuçları Ekonomi dersine entegre FOEM kapsamında uygulanan finansal okuryazarlık öğretimi etkinliklerinin Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının finansal okuryazarlıkları, akademik başarıları, finansal tutum ve davranışları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde bir etki oluşturduğunu ortaya koymuştur. Ancak aynı uygulama sürecinin Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının ekonomi dersine tutumları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık oluşturmadığı tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında toplanan nitel verilerde ise FOEM uygulamalarına yönelik oldukça önemli sonuçlara ulaşılmıştır. Odak grup görüşmeleri kapsamında elde edilen bulgular öğretmen adaylarının“1. Deneysel uygulama öncesi ekonomi dersi konusundaki algı, tutum ve beklentileri, 2. Finansal okuryazarlık eğitim modeli uygulamaları kapsamında önemli gördükleri konular, 3. Dersin yürütülme usul ve şekline ilişkin görüş ve önerileri, 4. Finansal okuryazarlık uygulamalarının öğretmen adayları üzerindeki etkisi, 5. Öğretmen adaylarının finansal okuryazarlık eğitim modeli uygulamaları sürecinde karşılaştıkları zorluklar, 6. Ekonomi eğitimi kapsamında verilecek olan dersin yürütücüsünün özellikleri”kategorilerinde incelenmiştir. Gerek katılımcı günlüklerinden gerekse odak grup görüşmelerinden elde edilen sonuçların nicel veri toplama araçlarıyla ulaşılan bulguları büyük oranda desteklediği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer yandan araştırmanın nitel bulguları FOEM uygulamalarının öğretmen adaylarının ekonomi dersine yönelik tutumlarını da olumlu yönde etkilediğini, ekonomiye ve ekonomi dersine olan ilgilerini artırdığını ortaya koymuştur. Araştırma sonuçları bireysel para yönetimi, tasarruf ve harcama gibi finansal okuryazarlık içeriğine yönelik gerçek yaşam deneyimlerine yer verildiği bir finansal okuryazarlık eğitim modelinin Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının finansal okuryazarlıklarının iyileştirilmesinde ve ekonomi dersinin işlevselliğinin artırılmasında oldukça etkili bir şekilde uygulanabilir olduğunu ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, on the basis of the understanding of teacher education, to improve the financial literacy of teacher candidates, the effect of financial literacy education and practices which are integrated with economics courses on financial literacy, academic achievements, financial attitudes and behaviors and attitudes towards economics course were investigated in the sample of social studies teacher candidates working group. The ultimate aim of the research is to reveal a model proposal. The research was carried out in a convergent parallel design which is one of the mixed method designs in which both quantitative and qualitative research models are used in order to obtain rich data triangulation. In the study, equal priority was given to both quantitative and qualitative research methods, while the stages of the research were separated from each other during the analysis of the data, but the results were combined during general interpretation. The experimental method was used for the quantitative dimension of the study and the case study method was used for its qualitative dimension. In the quantitative dimension of the research, within the framework of the pretest-posttest control group experimental design (OSDD) model; Quantitative measurement and assessment tools were employed such as“financial literacy test (FLT)”,“financial attitude scale (FAS)”,“academic achievement test (AAT) and ”attitude scale for economics course (ASEC)“. In the qualitative dimension of the study, focus group interviews with participants and participant diaries were employed within the framework of the case study. In this context, it has been tried to determine the perceptions and opinions of the prospective teachers on the applied model, the teaching process and the teaching activities used in the process. The study and data collection process lasted 14 weeks between 15 February and 24 May 2016. The first four weeks of this process, the implementation of pre-tests and the process of defining and defining the problem-related problems in a more detailed way, the ongoing 8 weeks of FOEM applications, the last 2 weeks, the implementation of the final test and the focus group interviews were conducted. At the stage of obtaining quantitative data, in the spring semester of 2015-2016 academic year, 76 Social Studies Teacher Candidate who took ”Economics Course" at Gazi University Faculty of Education Department of Social Studies was included in the study. The qualitative data of the study was collected from 43 participants consisted of 38 experimental group students (16 females, 22 males) who applied the financial literacy education model (FOEM) and a total of 5 volunteer students (4 females 1 males) who took economics from an academic from the Faculty of Economics in the previous year. The results of the study revealed that financial literacy activities implemented within the scope of FOEM which is integrated to Economics course have a statistically significant positive effect on financial literacy, academic achievement, financial attitude and behaviors of prospective social studies teachers. However, there was no statistically significant difference in the attitudes of social studies teacher candidates to the economy course of the same implementation process. In the qualitative data collected within the scope of the research, important results were obtained for FOEM applications. The findings of the focus group interviews were examined in 6 categories, which are; 1. Perceptions, attitudes and expectations of the participants about the economics course before the experimental application, 2. The issues that the participants considered important in the scope of financial literacy education model practices, 3. Opinions and suggestions of the participants on the method and method of conducting the course, 4. Effect of financial literacy practices on participants, 5. Difficulties faced by participants in the process of financial literacy education model implementation, 6. Characteristics of the lecturer to be given within the scope of economics education according to the participants. It was concluded that the results obtained from the participant diaries and focus group interviews largely supported the findings obtained with quantitative data collection tools. The results of the research have shown that a financial literacy education model, in which real life experiences for financial literacy content such as individual money management, savings and spending are included, can be applied in an effective way to improve the financial literacy of Social Studies teacher candidates and to enhance the functionality of the economics course.
Benzer Tezler
- Bilgisayar ve internet destekli uzaktan eğitim programlarının tasarım, geliştirme ve değerlendirme aşamaları (SUZEP örneği)
Design, development and evaluating stages of computer and internet supported distance education program (on the model of SUZEP)
BİROL GÜLNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Radyo-TelevizyonSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET HALUK YÜKSEL
- Vatandaşlık yeterlikleri bağlamında ortaokul ekonomi okuryazarlığı standartlarının belirlenmesi ve öğretim programlarındaki yerinin incelenmesi
Determination of the middle school economic literacy standards in the context of citizenship competencies and investigation of the place of these standards in curricula
GÜLTEN YILDIRIM
- Tarih ve coğrafya öğretmenlerinin sosyal bilgiler eğitiminden beklentileri
Expectations of history and geography teachers from social studies teachers
SONER KAHVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSinop ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KİBAR AKTIN
- Sosyal bilgiler dersi öğretim programındaki finansal okuryazarlık becerisinin iş insanlarının ve sınıf öğretmenlerinin gözüyle karşılaştırmalı olarak incelenmesi
A comparative analysis of financial literacy skills in the social studies curriculum from the perspectives of business people and of elementary school teachers
YASİN TÜLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUĞBA SELANİK AY
- Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi öğretim programındaki becerilere ilişkin görüşleri
Elementary school teachers' opinions on the skills in the social study curriculum
BURCU GÜRPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRAN CALP