Balkanlar'da Melâmîlik ve Osmanlı yönetimi (XVI.-XVII. Yüzyıllar)
The Melami movement and Ottoman rule in the Balkans (16th.-17th. Centuries)
- Tez No: 537463
- Danışmanlar: PROF. DR. RÜYA KILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Melâmî hareketi, Osmanlı tasavvuf tarihinin en problemli konularından birini teşkil etmektedir. Bayramî-Melâmîliği, Osmanlı Devleti'nde XV. yüzyılın ikinci yarısında Hacı Bayram-ı Velî tarafından tesis edilmiştir. Ondan sonra gelen ve Melâmet anlayışını daha da canlandırıp coşkun bir ilâhî cezbe ve Hurûfîliğin de etkisiyle ileri bir vahdet-i vücûd anlayışıyla geliştiren Dede Ömer, tarikatı Osmanlı devlet ve toplum düzeni karşısında eleştirici ve aktif bir konuma getirmiştir. Doktrinlerinde bulunan kutb-Mehdî inancı ise Melâmîler'i, Osmanlı yönetimi de dâhil olmak üzere kendilerinden başka bir otorite tanımamaya yöneltmiştir. Böylece, Bayramî-Melâmîleri ile Osmanlı merkezî yönetiminin ilişkileri yeni bir dönüm noktasına gelmiştir. Özellikle XVI. yüzyıldan itibaren Bayramî-Melâmîleri, merkezî yönetim nazarında kuşku ve endişe ile takip edilen, genel düzeni her an sarsabilecek bir çevre olarak görülmeye başlamıştır. İsmail-i Ma'şukî, Hamza Bâlî ve Beşir Ağa gibi önde gelen şeyhlerinin idamı ise hareketin yeraltına çekilmesine ve Balkan sahasına kaymasına sebep olmuştur. İşte bu araştırmada, XVI. yüzyıldan XVII. yüzyıla uzanan iki yüz yıllık bir dönem içinde, özellikle Balkan topraklarındaki Bayramî-Melâmîleri'nin, merkezî iktidarla ilişkilerinden doğan bazı problemler, tarihî bir perspektifle ele alınmaya çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
Melami movement is one of the most problematic issues of Ottoman mystical history. Bayrami-Melami order was established by Hacı Bayram-ı Veli at the second half of 15th century. Dede Ömer, successor of him developed Malamatiyya perception with the sense of wahdat al-wujud meaning“unity of being”under the effect of Hurufism and brought the movement into an active position against Ottoman state and social order. One of its doctrines, kutb-Mehdi concept leaded Melamis not to recognize any authority including Ottoman government beyond itself. Therefore the relations between Bayrami-Melamis and Ottoman administration entered into a new turning point. Especially from 16th century Bayrami-Melamis were regarded as a potential danger against existing order and followed by political authority. Execution of pioneering sheiks of it as İsmal-i Ma'şuki, Hamza Bali and Beşir Ağa caused the movement to go underground and move to the Balkans. In this study, several problems of Bayrami-Melamis particularly in the Balkans originating from their relations with political authority beginning from 16th until the end of 17th century will be handled within the historical perspective.
Benzer Tezler
- İbrahim Gülşeni (hayatı, eserleri, görüşleri)
Başlık çevirisi yok
HİMMET KONUR
Doktora
Türkçe
1998
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET DEMİRCİ
- İzmir ve çevresinde melâmîlik
Malamatiyya in and around Izmir
FATMA NUR YOLDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMİDE ULUPINAR
- Son dönem melâmîliği şairlerinden Ali Örfî'nin hayatı ve eserleri (İnceleme-tahlil-metin)
The life and works of Ali Orfi who is one of the poets in the last period of Malamatiyya (Study-analysis-text)
OĞUZ YILMAZ
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT SARICIK
PROF. DR. BİLAL KEMİKLİ
- Melâmîlerde mûsikî (Nûrîyye Melâmîleri örneği)
Musics in Melāmies (Example of Nūrīyyā Melāmis)
ELİF SENA AVLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Din Musikisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERBÜLEND ARPA
- Balkanlar'da kilise mücadeleleri (19. yy-20. yy)
The Struggles of churchs at the Balkan (19 th-20 th)
SÜHEYLA YENİDÜNYA