Rus antroponimisi: Kuramlar ve uygulamalar
Russian antroponymy: Theories and practices
- Tez No: 537604
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP BAĞLAN ÖZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Dilbilim, Western Linguistics and Literature, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Antroponimi (Kişiadbilim) şahıs adları, soyadlar, göbek adlar, takma adlar (lakap, mahlas, rumuz), unvanlar, sülale adları gibi ad türlerini köken, dil, tarih ve millî-kültürel açıdan inceleyen bilim dalıdır. Bu tezde ülke olarak beş yüz yılı aşkın süredir kültürel, siyasî ve iktisadî temaslarda bulunduğumuz Rusya'nın etnik yapısı göz önünde tutularak Rus antroponimlerinin tarihî ve millî-kültürel unsurlarının dilbilimsel açıdan incelenmesi amaçlanmıştır. Rus kişiadbilim disiplini üzerine sınıflandırma ve dönemleştirme yapılmış, bu sahanın diğer bilim dallarıyla olan ilişkisinden söz edilmiş, bu alandaki başlıca bilimsel çalışmalar ve sözlükler karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu bağlamda Rus adbilim ve kişiadbilim alanlarında ortaya çıkan ekollere, temsilcilere ve bu bilim insanlarının kişiadbilimsel çalışmalarına ilişkin detaylı bilgiler verilmiştir. Uygulama aşamasında Hristiyanlık öncesi ve sonrası dönem, Çarlık ve Sovyetler Birliği dönemi gibi farklı zaman aralıklarında kullanılan Rus antroponimleri ve türleri etimolojik, istatistiksel, yapısal ve tarihî-karşılaştırmalı yöntemlerle analiz edilmiş, Sovyet ideolojisini yansıtan kişi adları derlenmiştir. Siyasî rejimin şahıs isimlerine etkisini göstermek açısından Çarlık Rusyası ve Sovyetler Birliği'ndeki dil politikaları araştırılmış, iktidarın dil planlaması üzerinden güttüğü Ruslaştırma siyaseti üzerinde durulmuş, bu durumun Rusya Federasyonu'nda yaşayan Türk soylu halklar başta olmak üzere, diğer halklar üzerindeki yansımalarına değinilmiştir. Türk ve Rus halklarının siyasi ve kültürel etkileşiminin bir sonucu olarak, Rus söz varlığında yer alan ve özellikle Altın Orda döneminden miras kalan Türk dillerinden ödünçleme sözcükler ve Türk kökenli Rus soyadları hakkında veriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Anthroponymy is a science that studies names, surnames, names given at birth, agnomina, (nicknames, pseudonyms), titles, patronymic names, from the point of origin, language, history and national culture. In this thesis, it is aimed to study historical and national-cultural aspects of Russian people 's names from a linguistic perspective by considering the ethnic structure of Russia in which we have cultural, political and economic contacts for more than five hundred years. Classification and periodization have been done on the disciplines of Russian anthroponomy, have been mentioned about its relations with other arts, major scientific works and dictionaries in this field have been researched comparatively. In this sence a detailed information about the echoles, leading representatives and their studies on Russian onomastics and antroponymy has been given. In the application phase, Russian antroponyms and their varieties were analyzed by etymological, statistical, structural and historical-comparative methods which were used in different time intervals such as pre and post period of Christianity, the period of Tsarist and Soviet Union, besides personel names reflecting the Soviet ideology have been gathered together. In order to show the influence of political regime on the names of people, the language policies in Tsarist Russia and Soviet Union have been researched, it was emphasized the policy of Russianization which government applied through language planning and its reflections on the other people, especially on the Turkish nations living in Russian Federation have been discussed. In addition, as a result of the political and cultural interaction of Turkish and Russian communities, it has been given information about words from Turkish vocabulary which are situated in Russian vocabulary as lexical borrowing and about Russian surnames of Turkish origin, especially inherited from Golden Horde period.
Benzer Tezler
- Лингвокультурологический аспект имѐн собственных при преподавании русского языка как иностранного
Rusça'nın yabancı dil olarak öğretiminde özel isimlerin dilbilimsel yönü / Linguoculturological aspect of proper nouns in teaching Russian
AYŞE KOCAOĞLU
Yüksek Lisans
Rusça
2022
DilbilimKafkas ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİRENGİZ PAŞAYEVA YUNUS
- İ. S. Turgenyev'in 'Duman' adlı romanında antropoetonim sistemi
The system of anthropoetonyms in the novel 'Smoke' by I. S. Turgenev
DERYA ARICAN
Yüksek Lisans
Rusça
2024
Batı Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SVETLANA AIUPOVA
- An Assessment of the existing beer distribution in the Russian Federation Moscow region
Rus Federasyonu'nda Moskova bölgesi mevcut bira dağıtımının incelenmesi
CAN ÇAKA
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
İşletmeOrta Doğu Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ATEŞ
- A. S. Puşkin'in eserlerinde romantizm
Romanticism in Pushkins works
ZUHRA FETAHOVIC
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALTAN AYKUT
- Konstantin Paustovski'nin öykü sanatı
Konstantin Paustovski master rasskaza
SEVİNÇ ÜÇGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALTAN AYKUT