Prososyal motivasyon ile kişilik ve örgüt kültürü ilişkisi: Öğretmenler üzerinde bir araştırma
The relationship between prosocial motivation with personality and organizational culture: A study of teachers
- Tez No: 537926
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN HÜSEYİN UZUNBACAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Motivasyon, Prososyal Motivasyon, Kişilik, Örgüt Kültürü, Motivation, Prosocial Motivation, Personality, Organizational Culture
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Örgütsel çalışmalarda sıkça çalışılan konu olan motivasyona farklı bir bakış açısıyla bakıldığında, çalışanların motivasyonunu iç ve dış motive kaynakları dışında nasıl sergiledikleri anlamaya çalışılmış ve prososyal motivasyon kavramı ile karşılaşılmıştır. Prososyal motivasyon kavram olarak başkalarına faydalı olma ve başkalarını mutlu etme güdüsü olarak ifade edilmektedir. Bu anlamda örgütsel başarı için çalışanların diğer örgüt bireylerine karşı prososyal motivasyonlu davranışlarının olması istenmektedir. Çalışmada bir kişinin kendi çıkarına dayanmadan başkalarına faydalı olma, başkalarının iyiliğini gözetme motivasyonuna sahip olabilmesine, kişiliğinin ve örgüt kültürünün etkisinin anlaşılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda motivasyon, prososyal motivasyon, kişilik ve örgüt kültürü literatür taraması yapılarak ele alınmıştır. İstatistiki sonuçlara ulaşabilmek için Bolu il merkezinde çeşitli öğretim kademesindeki 482 öğretmene anket uygulanmış, 460 anket değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Ankette ölçek olarak prososyal motivasyon 5 madde, kişilik özellikleri 44 madde ve örgüt kültürü 24 madde olmak üzere 3 ölçekli 73 soru sorulmuştur. Yapılan doğrulayıcı faktör analizlerinde uyum iyiliği değerlerinin kabul edilebilir aralıkta olması için kişilik özellikleri ölçeğinden 15 madde, örgüt kültürü ölçeğinden 3 madde çıkarılmış, analizlere 55 madde ile devam edilmiş, ölçeklerin güvenilirlikleri uygun bulunmuştur. Örneklem veri serisinin normal dağılım gösteren anakütleden geldiğini görebilmek için normallik testi yapılmış ve parametrik testler yapılması gerektiği anlaşılmıştır. Bu doğrultuda araştırmada, değişkenlere ait betimleyici istatistikler, bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizleri (ANOVA), korelasyon analizi ve regresyon analizleri yapılmıştır. Korelasyon analizinde, prososyal motivasyon ile kişiliğin nörotiklik boyutu ve örgüt kültürünün kuralcılık eğilimi arasındaki ilişkinin anlamlı olmadığı bulunmuştur. Her bir demografik değişkenin prososyal motivasyona etkisini test etmek amacıyla ayrı ayrı regresyon analizleri yapılmış, yapılan analizlerde anlamlı etki tespit edilememiştir. Kişilik boyutlarının ve örgüt kültürü boyutlarının her birinin prososyal motivasyona etkisini test ederken, demografik değişkenler kontrol altına alınarak regresyon analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler neticesinde, kişilik boyutlarından dışadönüklük, uyumluluk, sorumluluk ve gelişime açıklık boyutunun prososyal motivasyona anlamlı etkisi olduğu; ancak nörotiklik boyutunun anlamlı etkisinin olmadığı görülmüştür. Örgüt kültürü boyutlarının prososyal motivasyona etkisini test etmek amacıyla yapılan analizlerde ise, hiyerarşi eğiliminin anlamlı etkisi olduğu; klan eğiliminin, kuralcılık eğiliminin, destekleyicilik eğiliminin, açıklık eğiliminin ve gelişme eğiliminin anlamlı etkisi olmadığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Concept of prosocial motivation is inevitable when another perspective was taken on internal and external sources of motivation of employees. Prosocial motivation is conceptually expressed as the motivation for being of service to others and making others happy. In this regard, employees are expected to show prosocial behavior to other members of an organization to achieve organizational success. Main purpose of the study aims to reveal the effect of personality and organizational culture on the desire for helping others and consider their benefits. The scope includes the literature review of motivation, prosocial motivation, personality, and organizational culture as well as the survey which was made by reaching 482 teachers from different educational level in Bolu. Only 460 survey was taken into consideration due to outliers in education levels. The survey was prepared out of three measures including prosocial motivation (five sublets), personality (forty-four sublets), organizational culture (twenty-four sublets) and in total of seventy-three questions. Fifteen questions from personality measure, three questions from organizational culture measure were subtracted from the survey in order to be consistent to the goodness in the Confirmatory Factor Analysis. As a result, analysis was carried out with fifty-five questions. Furthermore, the reliability of the measures was found to be applicable. It was understood that parametric tests and normality tests were required to represent the sampling data was from normally distributed bulk data. In this regard, facts from sampling, descriptive statistics related to the variables, independent t-tests, one-way analysis of variance (ANOVA), correlation analysis, and regression analysis were conducted. Correlation analysis revealed that there is no significant relation between prosocial motivation and neurotic dimension of personality measure with rule orientation dimension of organizational culture measure. There was no significance when a regression analysis between all individual demographics data and prosocial motivation measure to test the effect of demographics variables on prosocial motivation. Furthermore, another regression analysis was conducted to test the effect of personality measure and organizational culture measure on prosocial motivation measure whereas all demographic variables were controlled. The regression analysis resulted in a significant effect of extraversion, agreeableness, conscientiousness, openness dimensions in personality measure on prosocial motivation. Nevertheless, it resulted in no significant effect of neurotic dimension in personality measure on prosocial motivation. Moreover, the regression analysis resulted in a significant effect of hierarchy orientation on prosocial motivation whereas it resulted in no significant effect of clan orientation, rule orientation, supportiveness orientation, openness orientation, innovation orientation on prosocial motivation.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti Döneminde iktidar-sivil toplum kuruluşları ilişkileri: 1950-1960
Relations with non-governmental organizations Period ruling Democratic Party: 1950-1960
ALİ ŞAĞAN
Doktora
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
- Sporda prososyal ve antisosyal davranışları etkileyen kişilik, motivasyon ve ahlaktan uzaklaşma faktörlerinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi
The investigation of personality, motivation, and moral disengagement factors affecting prosocial and antisocial behaviors in sports with a structural equation modeling
YASİN ALTIN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİYHA TUNCEL
- Prososyal davranışlar bağlamında yardım ve infak etmenin dindarlık ve psikolojik iyi olma hali ile ilişkisi
The relationship of helping and charity with religiosity and psychological well-being in the context of prosocial behaviors
EMİNE AS DERE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinMardin Artuklu ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET CEVAT ACAR
- Prososyal davranışlarda dindarlık ve empatinin rolü
The role of religiosity and empathy on prosocial behaviors
ALİ AYTEN
- Orta dereceli bir askeri okulda eğitim yönetimi süreçlerinin işlevselliğinin incelenmesi ve bir model önerisi
Exploring the feasibility of the management proceses at high schools and a proposal for a suitable model for it
MAHMUT ÇAKALLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HOŞCAN ENSARİ