Türkiye'de faiz oranlarının vade yapısı ve makroekonomik belirleyicileri
Term structure of interest rates and its macroeconomic determinants in Turkey
- Tez No: 547003
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN KAHYAOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Faiz Oranlarının Vade Yapısı, Getiri Eğrisi, Eşik VAR, Term Structure Of Interest Rates, Yield Curve, Threshold VAR
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Bu çalışmanın amacı Türkiye'de faiz oranlarının vade yapısının ortaya çıkarılması ve vade yapısına etki eden makroekonomik değişkenlerin belirlenmesidir. Faiz oranlarının vade yapısı getiri eğrisi aracılığıyla analiz edilmektedir. Getiri eğrisi analizi, enflasyon bekleyişleri ve faiz oranının öngörülmesi konusunda bilgi sunmaktadır. Getiri eğrisinin tahmin edilmesinde literatürde en yaygın kullanılan yöntemler olan Nelson-Siegel ve Nelson-Siegel'in genişletilmiş formu olan Svensson getiri eğrisi tahminleme yöntemleri kullanılmaktadır. Getiri eğrisinin tahmininde Türkiye'de 2003 (Ocak) - 2018 (Mayıs) dönemlerini kapsayan çeşitli vadelerdeki risksiz faiz oranları olarak tanımlanan Devlet İç Borçlanma Senetlerine (DİBS) ait faiz oranları kullanılmaktadır. Getiri eğrisinin tahmin edilmesinin ardından, Türkiye'de faiz oranlarının vade yapısının hangi makroekonomik değişkenler tarafından belirlendiği analiz edilmektedir. Bu kapsamda Svensson getiri eğrisinden elde edilen parametreler makroekonomik değişkenlerle birlikte analize dahil edilmektedir. Söz konusu analiz, doğrusal olmayan bir yöntem olan; Eşik VAR (Threshold VAR-TVAR) tekniği ile gerçekleştirilmektedir. TVAR tekniği eşik değişken için tespit edilen eşik değeri dikkate alarak iki farklı rejim belirlemektedir. Belirlenen her iki rejim için de etki-tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması bulguları raporlanmaktadır. Çalışmanın bulgularına göre getiri eğrisinin seviye parametresi enflasyon değişkeni tarafından, eğim parametresi ise çıktı açığı tarafından belirlenmektedir. Eğrilik 1 ve eğrilik 2 parametrelerinin ortak belirleyicileri CDS değişkenidir. Ayrıca eğrilik 1 değişkeni çıktı açığından da etkilenirken, eğrilik 2 değişkeni enflasyon değişkeninden de etkilenmektedir. Bununla birlikte üst rejimde getiri eğrisi-makroekonomi ilişkisi zayıflamaktadır. Rejimler arasındaki farklılaşma Türkiye'de faiz oranlarının vade yapısının makroekonomik değişkenlerden asimetrik olarak etkilendiğini göstermektedir. Getiri eğrisinin makroekonomik belirleyicilerinin asimetrik etkileri Türkiye'de faiz oranlarının vade yapısının genel olarak dış şoklar tarafından belirlendiğini göstermektedir. Bu nedenle politika yapıcıların getiri eğrisi-makroekonomi bağlantısını güçlendirici kararlar almaları gerekmektedir. Para ve maliye politikalarının uyumlaştırılması, merkez bankası kredibilitesinin artırılması ve esnek döviz kuru rejiminden ödün vermeden etkin döviz kuru politikası uygulanması önerilmektedir. Ayrıca TCMB'nin ortaya çıkan şokları anlık olarak içselleştirip gerçek zamanlı bir getiri eğrisi hesaplayarak paylaşması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to reveal the term structure of interest rates and to determine the macroeconomic variables affecting the term structure in Turkey. The term structure of interest rates is analyzed through the yield curve. Yield curve analysis provides information about inflation expectations and prediction of interest rate. In order to estimate the yield curve, the most commonly used yield curve estimation methods in the literature, Nelson-Siegel and Svensson which is the extended form of Nelson-Siegel, are used in the study. In the period of 2003 (January) and 2018 (May), the interest rates of state debt securities (Treasury bill) in the various periods of maturity are used which are defined as the risk-free interest rates in Turkey. After estimating the yield curve, the macroeconomic determinants of term structure of interest rates in Turkey are analysed. In this context, the parameters obtained from the Svensson yield curve are included along with macroeconomic variables in the analysis. The analysis is carried out with the Threshold VAR technique which is a nonlinear method. The TVAR technique determines two different regimes by taking into account the detected threshold value for the threshold variable. The findings of impulse-response functions and variance decomposition are reported for both regimes. According to the findings of the study, the level parameter of the yield curve is determined by the inflation variable, and the slope parameter is determined by the output gap. The common determinants of the curvature 1 and curvature 2 parameters are the CDS variable. Besides curvature 1 is affected by the output gap, while curvature 2 is also affected by the inflation. However, the relationship between the yield curve and macroeconomy weakens in the upper regime. The differentiation between the regimes shows that the term structure of interest rates is affected asymmetrically by macroeconomic variables in Turkey. Asymmetric impact of macroeconomic determinants of the yield curve shows that the term structure of interest rates is generally determined by external shocks in Turkey. For this reason, policy makers should make decisions strengthening the yield curve-macroeconomy linkage. It is recommended to adjust monetary and fiscal policies, to increase central bank credibility, and to implement an effective exchange rate policy without compromising the flexible exchange rate regime. In addition, CBRT should internalize emerging shocks instantaneously and estimate a real-time yield curve.
Benzer Tezler
- Essays on macroeconomics
Makroekonomi üzerine makaleler
MUSTAFA ANIL TAŞ
Doktora
İngilizce
2018
Ekonomiİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REFET SOYKAN GÜRKAYNAK
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURÇİN KISACIKOĞLU
- Faizin vade yapısı teorileri ve Türkiye'deki faizin vade yapısının kesitsel olarak incelenmesi
Term structure of interest rate thories and cross sectional analysis in Turkey
EBRU DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT KIYILAR
- Türkiye ekonomisi açısından parasal aktarım mekanizmaları ve aktarım mekanizmalarını etkileyen faktörler
Monetary transformission mechanism and factors which effect transformission mechanism in terms of Turkey's economy
HÜSEYİN GÜVENOĞLU