Psikolojik dışlanma deneyimine maruz kalmanın anlık alkol içme istekliliği üzerindeki etkisinin öz kontrol düzeyi açısından incelenmesi
Effects of ostracism experience on sudden alcohol craving in relation to self control
- Tez No: 547089
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALP GİRAY KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Psikolojik Dışlanma, Sanal Top Paradigması, Hatırlama Paradigması, Öz Kontrol, Ostracism, Cyberball Paradigm, Recall Paradigm, Self- control
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
İnsanlar için başka kimse veya kimseler tarafından kabul edilmek, onay görmek, mevcut sosyal ilişkilerini korumak ve yeni sosyal bağlar kurmak oldukça önemlidir. Aksi şekilde, birey veya bireyler tarafından kabul görmemek, onaylanmamak, dışlanmak ve görmezden gelinmek insanlar üzerinde ciddi bir stres kaynağı olarak görülmektedir. Bu araştırmada, dışlanma deneyimine maruz kalan bireylerin anlık alkol içme istekliliğinin incelenmesi ile birlikte bu süreçte bireylerin benlik düzenleyici mekanizmalarının ne derece etkili bir rol üstlendiğinin araştırılması hedeflenmiştir. Çalışmanın örneklemini İstanbul Arel üniversitesinde öğrenim görmekte olan 48'i kadın, 46'sı erkek olmak üzere toplamda 94 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmada dışlanma deneyimi sanal top (cyberball) ve hatırlama (recall) paradigmaları kullanılarak sağlanmıştır. Araştırmada başvurulan diğer veri toplama araçları ise, sosyo demografik bilgi formu, kısa öz kontrol ölçeği (BSCS) ve bağımlı değişken ölçümü için alkol içme istekliliği anketi kısa formu (ACQ-SF-R) kullanılmıştır. Ayrıca katılımcılara anlık alkol içme istekliliklerini ölçümlemek amacıyla tek bir soru yöneltilmiştir. Araştırmanın istatistiksel analizlerinde değişkenlere bağlı olarak t-testi, kovaryans (ANCOVA) analizi, hiyerarşik regresyon analizi ve pearson korelasyon testi uygulanmıştır. Araştırmada yürütülen t-testi analizlerinin sonuçlarına göre, alkol içme istekliliği kısa formu alt boyutlarından duygusallık ve zorlayıcılık alt boyutlarına erkek katılımcıların kadın katılımcılardan daha yüksek cevaplar verdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Alkol kullanım sıklığına ilişkin t-testi analizi incelendiğinde, katılımcıların alkol kullanım sıklıkları ile araştırmadaki tüm alt ölçekler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu sonucu elde edilmiştir. Manipülasyon kontrol analizi sonuçlarına göre, dışlanma ve dahil olma deneysel koşulları etkili bir şekilde çalışmıştır. Çalışmanın en başında hedeflendiği üzere katılımcılarda alkol içme istekliliği açısından dahil olma veya dışlanma deneysel koşulunda yer almaları arasında anlamlı bir farklılaşma olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca bireylerin benlik düzenleyici süreçlerinin ne derece rol üstlendiğini tespit etmek amacıyla yürütülen analiz sonuçları incelendiğinde, öz kontrol değişkeninin istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın en başında amaçlandığı şekilde, dışlanma deneysel koşulunun bireylerin anlık alkol içme isteklilikleri üzerinde etkili bir değişken olduğunu söylemek mümkündür. Deneysel koşulun (dahil olma/dışlanma) etkili bir faktör olmasıyla birlikte katılımcılara uygulanan paradigmalar (sanal top/hatırlama) arasında alkol içme istekliliği üzerinde herhangi bir farklılaşmaya rastlanılmamaktadır
Özet (Çeviri)
For humans, being accepted and recognized by others, preserving their current social relationships and creating new social ties are extremely important. Otherwise, not being accepted and recognized by others, being excluded and ignored among others are regarded as serious stressors for humans. In this study, it is aimed to examine the sudden alcohol craving in individuals subjected to exclusion experience in relation with the role of“self-control mechanisms”of these individuals has in this process. Sample of the study consists of a total of 94 participants (48 females, 46 males) studying at İstanbul Arel University. Exclusion experience was administered via cyberball and recall paradigms. Other data collection tools used in the research are socio-demographical information form, The Brief Self- Control Scale (BSCS) and Alcohol Craving Questionnaire- Short Form- Revised (ACQ-SF-R) for dependent variable measurement. Besides, the participants were asked a single question to measure their alcohol craving levels. T-tests, covariance (ANCOVA) analysis, hierarchical regression analysis and Pearson correlation tests were applied on the data in order to test the hypothesis of the study. According to the results of the conducted t-test, answers of the male participants were higher than of female participants in the emotionality and compulsivity sub-dimensions of Alcohol Craving Questionnaire-Short Form-Revised test. When the t-test results for alcohol consumption frequency were examined, statistically meaningful differences in terms of alcohol consumption frequency between all sub-scales used in the study were found. The results of manipulation check analysis showed that, experimental manipulations of exclusion and inclusion worked effectively. A meaningful difference between the exclusion and inclusion experimental conditions were found in terms of alcohol craving in participants, as it was targeted in the beginning of this study. Additionally, the results of the analysis conducted to determine the importance of self-control mechanisms on reactions to ostracism in terms of sudden alcohol craving revealed a significant effect of self-control measures. As it was targeted in the beginning of this research, it is very much possible to say that experimentally induced exclusion is an experience with a remarkable impact on the individuals' alcohol cravings. As much as the experimental condition (exclusion/inclusion) is an effective factor, the paradigms applied to induce exclusion on the participants (cyberball and recall) showed no meaningful difference on the alcohol cravings.
Benzer Tezler
- Olumlu ve olumsuz yaşantı geçirmiş ergenlerin ostrasizm (sosyal dışlanma) ve affetme düzeylerinin incelenmesi
Investigation of ostracism (social exclusion) and forgiveness levels of adolescents with positive and negative life experiences
AYRAHAT HUDAYNAZAROVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN AVŞAROĞLU
- The vulnerabilities and resilience strategies of gifted students in the face of bullying
Özel yetenekli öğrencilerin akran zorbalığı karşısında incinebilirlikleri ve psikolojik sağlamlık stratejileri
HALİL ASLAN
Doktora
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ERDUR BAKER
- Madde bağımlısı bireylerin sosyal dışlanma algıları: Ankara AMATEM örneği
Social exclusion perceptions of drug addicted individuals: Ankara alcohol and substance abuse treatment and training center pattern
MURAT DERİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sosyal HizmetlerAnkara ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELAHAT DEMİRBİLEK
- Counseling needs of gifted children: The perspectives of psychological counselors
Özel yetenekli öğrencilerin psikolojik danışmanlık ihtiyaçları: Psikolojik danışmanların bakış açısı
BURCU GÜNEŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP HANDE SART
- Örgütsel dışlanma, olumlu sosyal davranış, saldırgan davranış, iş-yaşam dengesi, öz-kontrol ve zaman yönelimini ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship between workplace ostracism, work-life balance, selfcontrol, time orientation, anti-social and pro-socialbehavior
MERVE ONURSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALP GİRAY KAYA