İkinci Dünya Savaşı sonrası Marshall Planı'nın Türk dış politikasına bazı etkileri
Various effects of Marshall Plan on Turkish foreign policy after the Second WWorld War
- Tez No: 547852
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ DÖNMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Türk İnkılap Tarihi, Uluslararası İlişkiler, History, History of Turkish Revolution, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru galipler arasında başlayan çıkar çatışmaları yeni bir bloklaşmaya yol açarak“iki kutuplu”olarak nitelediğimiz bir dünya düzeni başlattı. Savaşın kazananları olan ABD ve SSCB arasında uzun yıllar sürecek olan“soğuk savaş”iki devlet arasındaki güç, teknoloji ve strateji yarışını ifade etmekteydi. Soğuk Savaş döneminde her iki devlet de gücünü ve nüfuzunu artırmak için ihtiyaç duydukları devletlere askeri ve ekonomik yardımlar yaptılar. Türkiye, 1945 yılından itibaren Sovyetler Birliği'nin haksız istekleriyle mücadele etmekteydi. ABD, 1947 yılında ilan ettiği“Truman Doktrini”ile Yunanistan ve Türkiye'ye yardım yapacağını duyurarak iki ülke ile de“Askeri Yardım Anlaşması”imzaladı. Türkiye Truman Yardımını kabul ederek Sovyetler karşısında yalnızlıktan kurtulmuş ancak dış politikada tarafsızlığını kaybetmiştir. Savaştan büyük zarar gören Avrupa'nın hızla kalkınmasını isteyen ABD, aynı yıl Marshall Planı'nı açıklayarak Avrupa'ya ekonomik yardım başlatacağını ilan etti. Bu çalışmada, Marshall Planının açıklanmasıyla Türkiye'nin çeşitli sebeplerle bu plana dahil olmak istemesi ve bunun sonucunda dış politikasında yaşadığı değişim süreciyle birlikte yeni süper güç ABD ile ilişkileri incelenmiştir. Marshall Yardımlarının Türkiye'ye bu ülkeyle olan ilişkilerinde ne tür etkilerde bulunduğunu ve Türkiye'nin dış politikasında hangi köklü değişikliklere yol açtığını ortaya koymak çalışmanın amacıdır. Bu dönemi kapsayan konuyla ilgili kaynaklar taranmış, dönemle ilgili yapılan çalışmalar incelenmiş ve elde edilen bulgular değerlendirilerek Marshall Yardımlarının çalışmaya konu olan süreç içerisinde Türkiye'nin dış politika ilkelerinde önemli değişiklikler meydana getirdiği ortaya konmuştur. Marshall Planı'na kendi isteğiyle dâhil olan Türkiye, imzaladığı ekonomik yardım anlaşmasıyla kuruluş ilkelerinin öngördüğünden çok farklı bir yola girmiştir. Truman Doktrini ve Marshall Yardımları Türkiye'yi askeri, ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel olarak her alanda etkilemiş, özellikle dış politikadaki tercih ve tutumlarında belirleyici bir rol oynamıştır.
Özet (Çeviri)
Towards the end of the Second World War, conflict of interests between the winners of the War caused the so-called bipolar new World order. The cold war between US and Soviet Union-the winners of the War- which lasted decades meant the competition in the areas of power, technology and strategy. During this period, both States provided military and economic aids to the States they needed in order to strengthen their influence and power on them. The United States declared it would provide aid to Turkey and Greece under the Truman Doctrine and signed Military aid Agreements with both States in 1947. Turkey had been struggling with unfair demands of the Soviet Union since 1945, Turkey relieved from isolation at the expense of losing impartiality in foreign policy. In the same year, United States, under the Marshall Plan, announced that it would launch economic aid to Europe which was devastated by Second World with a view to ensure the rehabilitation of the Continent. This study will analyse, after the announcement of the Marshall Plan, Turkey's wish to join the Plan on various grounds and its relations with new super power US as a result of change on its foreign policy. The aim of the study is to reveal the influence of Marshall Aids on its relations with US and to express what kind of radical changes Marshall Aids caused on Turkish Forein Policy. The resources have been scanned, academic studies regarding that period reviewed and in the light of assessment of findings during the research, the study concluded that Marshall Aids caused significant change on principles of Turkish Foreign Policy. By means of being party to The Marshall Plan and signing the Economic Aid Agreement under the Plan, Turkey followed a rather different path than the one envisaged by its fundamental principles. Truman Doctrine and Marshall Aids made great influence on military, economic, social, political and cultural areas in Turkey and played determining role on its foreign policy attitudes and preferences.
Benzer Tezler
- İkinci Dünya Savaşı'nın Türk dış politikasına etkileri, Truman Doktrini, Marshall Planı ve Türkiye
World War II on Turkish foreign policy and Truman Doctrine and Marshall Plan
AHMET MENDİ
Doktora
Türkçe
2002
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ÖZYÜKSEL
- İkinci Dünya Savaşı sonrası Türkiye Amerika ilişkileri (1945-1950)
The relationship between Turkey and the USA following the World War II (1945 ? 1950)
HULUSİ KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Tarihİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. H. CEVAHİR KAYAM
- The Twentieth century American foreign policy and Turkish-American relations after the Second World War
Yirmizci yüzyıl Amerikan dış politikası ve İkinci Dünya Savaşı sonrası Türk-Amerikan ilişkileri
ZAFER PARLAK
Doktora
İngilizce
1998
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıEge ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA SİLKÜ
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- II. Dünya Savaşı sonrası Türk dış politikasının Türk Donanması'na etkisi
The effect of Turkish foreign policy on Turkish Navy after the World War II
MURAT GÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜN ERLER BAYIR