Narsistik örüntüler ve zorlayıcı kişilerarası deneyimlere verilen tepkiler: Bilişsel kişilerarası kuram çerçevesinde üniversite öğrencileri örnekleminde bir inceleme
Narcissistic patterns and responces to distressing interpersonal experiences: An investigation on university sample based on cognitive interpersonal theory
- Tez No: 547941
- Danışmanlar: PROF. DR. ELİF BARIŞKIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Narsisizm, psikoloji ve psikiyatrinin ilgi ve dikkatini çektiği ilk dönemlerden, son yıllara kendilik kuramcılarından, nesne ilişkileri kuramcılarına kadar alanda yetkin kuramcılar tarafından, karmaşık ve çok yönlü niteliğiyle farklı şekillerde çalışılmıştır. Araştırma kapsamında narsisizmin büyüklenmeci ya da kırılgan boyutunda yer alan bireylerin kendisi ve önemli diğeri arasındaki ilişkinin kişiler arası karşılıklılığa dayanarak Bilişsel Kişilerarası Kuram temelinde çalışılması planlanmaktadır. Çalışmanın yürütülebilmesi için Patolojik Narsisizm Envanteri'nin (PNE) Türkçeye uyarlanması ve Romantik İlişkilerde Öykü Tamamlama Hikâyeleri'nin (RİÖTH) oluşturulması sağlanmıştır. Ardından narsisizmin büyüklenmeci ve kırılgan boyutunda yer alan bireylerin; romantik ilişkilerde başarısızlık, terk edilme, reddedilme ve eleştirilme gibi zorlayıcı yaşam deneyimlerine verdikleri tepkiler incelenmiştir. Bu amaçla PNE'nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğini incelemek için yaşları 18-35 arasında değişen 518 kişi çalışmanın ilk kısmında yer almıştır. Öykü Tamamlama Hikâyeleri'nin geçerlik ve güvenirlik göstergelerinin yeterli düzeyde olup olmadığı değerlendirmeciler ve yargıcıların kodlamaları aracılığıyla incelenmiştir. PNE'nin standardizasyonunda doğrulayıcı ve açımlayıcı faktör analizi, RİÖTH'nin uygunluğunun değerlendirilmesinde ise yargıcılar arası güvenirlik (ICC) hesaplaması kullanılmıştır. Çalışmanın ikinci kısmında ise PNE'nin büyüklenmeci ve kırılgan boyutlarından bir standart sapmanın üstünde yer alan toplamda 110 (44'ü kırılgan, 43'ü büyüklenmeci ve 23'ü her iki boyutu da barındıran) katılımcı yer almaktadır. Çalışmanın ikinci kısmında kişinin kendi tepkilerinin değerlendirilmesinde Kruskal Wallis-H analiz yöntemi kullanılmış, eşinin tepkileri ise kendi içinde yüksek, düşük ve ilişkisiz olmasına göre sınıflandırılmıştır. Çalışmanın ikinci kısmının sonucunda zorlayıcı yaşam deneyimleri karşısında katılımcıların narsisizmin farklı boyutlarında yer almalarına göre vereceği tepkilerin başarısızlık için davranışsal, terk edilme için bilişsel, reddedilme ve eleştirilme hikâyeleri için ise duygusal düzeyde farklılık gösterdiği bulunmuştur. Büyüklenmeci boyutta yer alan bireylerin eşlerinden beklenen tepkileri şema uyumsuzken, kırılgan boyutta yer alanlarda her bir hikâye için şema uyumludur. Özetle kırılgan boyuttakiler tepkilerini verirken de, eşinin tepkilerini değerlendirirken de diğeri yönelimliyken; büyüklenmeci boyuttakiler kendileri odaklıdır. Bu iki farklı boyuttaki kişilerin, farklı savunma mekanizmaları kullanıyor olabilecekleri ya da kırılgan boyuttakilerin de büyüklenmeci fanteziler ve hak ettiğini düşünme etrafında düzenlenen gizli bir büyüklenmeci çekirdeğe sahip oldukları ön görülmüştür.
Özet (Çeviri)
From the earliest periods of psychology and psychiatry to recent years, narcissism has attracted the attention and interest of scholars and it has been studied in different ways by competent theorists in the field like self-theorists and object relations theorists with a focus on its complex and multidisciplinary qualities. Within the scope of the current research, it is planned to work with Cognitive Interpersonal Theory on the interpersonal reciprocity of the relationship between the individual and the significant others in the grandiose or fragile dimension of narcissism. In order to carry out the study, Pathological Narcissism Inventory (PNI) and Completing Stories in Romantic Relations Inventory (CSRRI) were adapted into Turkish. Then, the reactions given to distressing interpersonal experiences such as failure in romantic relations, abandonment, rejection and criticism were examined across the grandiose and vulnerable dimensions of narcissism. For this purpose, in assessing the validity and reliability of the PNI's Turkish version, 518 people aged between 18-35 years were included in the first part of the study. The reliability and validity of the CSRRI were examined via the encodings done by judges. Confirmatory and exploratory factor analysis were used in the standardization of PNI and intraclass correlation coefficient (ICC) was used to assess the reliability and validity of CSRRI. In the second part of the study, there were a total of 110 (44 vulnerable, 43 grandiose and 23 common) participants who scored one standard deviation above from the grandiose and vulnerable dimensions of PNI. In the second part of the study, Kruskal Wallis-H analysis was conducted for the evaluation of one's own reactions and the reactions of the partner were classified as whether they were high, low and unrelated. According to the results of the second part, it was revealed that in the face of distressing interpersonal experiences, the reactions of the participants from varying dimensions of narcissism differ from one another; these reaction differences were significant (1) at behavioral level for failure, (2) at cognitive level for abandonment and (3) at emotional level for the rejection and criticism stories. While the responses of the partners in the grandiose dimension are not compatible with the schemas, the schema is compatible or each story in the fragile dimension. Briefly, vulnerable narcissists were found to be other-oriented while reacting to their partners or while evaluating the reactions of their partners; on the other side, the grandiose people were found to be self-oriented. The main reason for this is that they may be using different defense mechanisms and also that vulnerable people have a secret grandiose nucleus around grandiose fantasies.
Benzer Tezler
- Narsisistik kişilik örüntüleri ile manipülasyon arasındaki ilişkide savunma biçimlerinin düzenleyici rolü
The moderating role of defense styles in the relationship between narcissistic personality pattern and manipulation
MELİS KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÖZGE ERBAY
- Perceived maternal narcissism and cluster B personality patterns in the schema therapy model
Anneden algılanan narsisizm ve şema terapi modelinde B kümesi kişilik örüntüleri
PINAR AYÇA ÖZGEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiBaşkent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÜZÜMCÜ ÖZDEMİR
- Toplumsal ilişkilerde duygusal manipülasyon: 'Dirty John: The Betty Broderick Story' dizisi örneği
Emotional manipulation in social relationships: The example of 'Dirty John: The Betty Broderick Story' series
FATİH KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiKarabük ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP KURNAZ
- The impact of instagram using patterns and motivations on depression and personality traits
Instagram kullanım şekilleri ve motivasyonlarının depresyon ve kişilik özelliklerine etkisi
EZGİ HAZAL KAYAN GÖKÇE
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU KARAKULAK
- Bağlanma ile sınır kişilik özellikleri ve narsisizm arasındaki ilişkide zihinselleştirme ve duygu düzenleme güçlüklerinin seri aracılık etkisi
The serial mediation role of mentalization and emotion regulation difficulties on the relationship between attachment with borderline personality traits and narcissism
İBRAHİM MAHMUT CEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE İNAN