Bosnalı Sâbit Dîvânı'nın bağlamlı dizini ve işlevsel sözlüğü
Contextual index and functional dictionary of Bosnian Sabit's Divan
- Tez No: 551475
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 2102
Özet
Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük çalışmaları, edebî metinlerde geçen dil unsurlarının temel anlam, mecaz anlam ve bağlam ekseninde incelenmesi esasına dayanmaktadır. Daha önce, Furkan Öztürk ve Özer Şenödeyici'nin doktora tezi olarak hazırladığı bu konudaki araştırmalar, Prof. Dr. İsmail Hakkı Aksoyak yönetiminde yürütülen TEBDİZ Projesi dolayısıyla hız kazanmıştır. Bu çalışmada da XVII. yüzyılın ikinci yarısı ile XVIII. asrın başlarında yaşamış olan Bosnalı Sâbit'in Turgut Karacan tarafından tenkitli ve transkripsiyonlu şekilde neşredilmiş Dîvânı'ndaki kelime kadrosu incelenmiş, edatlar, bağlaçlar, ünlemler, kalıp ifadeler, atasözleri, deyimler, argo tabirler, duâ sözleri, âyet, hadis ve kelâmıkibarlar tespit edilerek her birinin anlamı, metin içerisinde kazandığı manayla birlikte belirtilmiştir. Arapça ve Farsça terkipler, yardımcı fillerle kurulmuş söz grupları bütün olarak alınmış, bu yöntemle şiirlerde işaret edilen hususların daha somut, anlaşılır olması sağlanmıştır. Kendine has bir üsluba sahip olan Sâbit'in, kapalı ve çok katmanlı şiir dünyasına açıklık kazandırma gayretimiz, onun yalnızca şairlik tabiatı hakkında değil, hayatı, ailesi, manevî yönü, devrindeki devlet adamları, şairler ve sosyal hayat unsurları hakkında çokça ipucu elde etmemize vesile olmuştur. Sâbit'in diğer eserleri gibi Dîvân'ı hakkında yapılan çalışmalar da sınırlı olup şu ana kadar onun üslup özelliği ve manzumelerinin içeriği tam olarak belirlenememiştir. Bu sebeple, eserinde yer alan her bir ifade şerh edilmek suretiyle ele alınmış, nihayetinde Bosnalı Sâbit'in hayatı, sanatı ve şiirlerine dair bilinmeyenler tanıklarıyla izah edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Contextual indexes and functional dictionary studies are based on examination of the elements of language in literary texts with respect to central meaning, figurative meaning and context. Research previously prepared by Furkan Öztürk and Özer Şenödeyici as a doctoral thesison this subject gained momentum with the TEBDIZ Project led by Prof. Dr. Ismail Hakkı Aksoyak. In this study, word groups in Divan which was written by Bosnian Sabit who lived in the second half of the seventeenth century and in the early part of eighteenth century and which was published by Turgut Karacan with criticism and transcription were examined; preposition, conjunctions, exclamations, expressions, proverbs, idioms, slang expressions, prayer words, verses, hadith and aphorisms were determined and meanings of each word along with the meanings that they gained within the text were defined. The Arabic and Persian compositions and word groups that were formed with auxiliary verb were taken as a whole and aspects indicated in the poems were embodied and made more comprehensible with this method. Our effort to clarify the closed and multi-layered poetry world of Sabit who has a unique style has provided us with an opportunity to get a lot of clues about not only his poetic nature but also his life, family, spiritual world, statesmen lived in the same period, poets and elements of social life. Like the other works of Sâbit, studies conducted about his Divan are also limited and his stylistic features and contents of his poems have not been fully defined so far. For this reason, each statement contained in his work has been examined through annotation and the life of Bosnian Sabit, the period in which he lived, his art and the unknowns related to his poems have been explained by evidences in the end.
Benzer Tezler
- Bosnalı Aleaddin Sâbit Dîvânı'nın tahlili
Analysis of Dîvân of Bosnian Aleaddin Sâbit
LEJLA OENER
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM ALİ KAYA
- 18.yüzyıl şairlerinden Sünbülzade Vehbi(Lutfiyye),Bosnalı Sabit, Enderunlu Vasıf ve Nedim'in divan ve mesnevilerindeki atasözleri ve deyimler
Proverbs and idioms from the classical Ottoman poetry of Sünbülzade Vehbi(Lutfiyye),Sabit from Bosna,Vasif from Enderun and Nedim who are from the 18.cc poets
DEVRİM KALAYCI SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜREYYA A. BEYZADEOĞLU
- Bosnalı Alaeddin Sabit Divanı'nda dini muhtevalı kasideler
Religious content qasidas of Bosnali Alaeddin Sabits' Divan
LATİF YARDIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET KUZUBAŞ
- Hoca Neş'et Divânı'nda mahallî unsurlar
In the of Divan Hoca Neş'et localization elements
EMRE ARVAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA TOK