Aka Gündüz'ün Katırcıoğlu adlı eserinin harf aktarımı ve söz dizimi
The syntax and transription of Aka Gündüz's Katircioğlu
- Tez No: 553072
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DINARA DUISEBAYEVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 450
Özet
İnsanlığın üzerinde yaşadığı, duyu organlarımızla algılayabildiğimiz ve gerçek bir dünya olan doğadan edinilen bilgilerin yorumlanıp anlama kavuşması, ancak saymacalardan oluşan ve tamamen yapay bir dünya olan dil ile mümkündür. İnsanoğlu zaman içerisinde, dilin bu araç işlevinin yanında estetik yönünü de keşfetmiştir. Yazarlar, dilin estetik temsilcileri olarak kaleme aldıkları eserlerle okurlarına ulaşmışlardır. Dilin bu özelliği, yazarları yalnızca okurlarına ulaştırmamış, aynı zamanda dilbilgisel olarak incelenmeye müsait bir alan oluşturmuş ve yaratıcısının üslup özellikleri bakımından ipuçları barındırmıştır. Bu düşünceden hareketle ortaya çıkan bu çalışma, Aka Gündüz'ün cumhuriyetin ilanından önce kaleme aldığı Katırcıoğlu adlı eserinin harf aktarımını ve söz dizimi bakımından incelenmesini içermektedir. Çalışma harf aktarımını ve söz dizimi unsurlarının incelenmesini kapsadığı için, yazarın diğer eserleri ve dönemi ile karşılaştırılması, eser üzerindeki edebî özellikler, bu çalışmanın dışında tutulmuştur. Buna rağmen ileride yapılacak çalışmalara bir zemin hazırlayacak ve kaynak olacak, eserin üslup özellikleri hakkında yorum yapılabilecek sonuçlara ulaşılmıştır. Bu sonuçlar sayısal veriye dönüştürülerek grafikler aracılığı ile gösterilmiştir. Eserin cümle çözümlemeleri ve kelime grupları incelenirken metnin bağlamı dışına çıkılmamıştır. Arap harfleriyle kaleme alınan eser, çalışmanın ilk bölümünde Latin alfabesine aktarılmıştır. Bu aktarım, eserdeki imlâ ve anlatım özellikleri olduğu gibi muhafaza edilerek gerçekleştirilmiştir. Eserde karşılaşılan anlatım bozuklukları metnin bağlamı dikkate alınarak, söz dizimi çalışması sırasında giderilmiştir ve cümleler metnin bağlamına göre tamamlanmıştır. Gerçekleştirilen aktarımın ardından eserdeki cümleler numaralandırılarak, her cümlenin öge çözümlemesi yapılmış, öge çözümlemelerinin altında kelime grupları tahlil edilmiştir. Çalışmadaki cümle ögelerinin ve kelime gruplarının incelenmesi aşamasında, her unsur tek tek belirtilerek çeşitli kısaltmalarla işaretlenmiştir. Elde edilen sonuçların sağlıklı bir şekilde sayısal veriye dönüştürülebilmesi için metnin bağlamı esas alınarak bazı ayıklamalar yapılmıştır. Bu ayıklamaların yapılmasındaki mecburiyet, sözcüklerin kullanıldığı yere ve anlama göre değişiklik göstermesinden doğmuştur. Yapılan söz dizimi çalışması üzerinden eserin dil dünyası ve sanatçının üslubu hakkında yorum yapılabilmesi için çalışma sayısal verilerle desteklenmiştir. Çalışmanın sonuç kısmında ortaya çıkan sayısal veriye dönüştürülmüş sonuçlar ve grafikler sayesinde çalışma, daha somut bir hâle getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
To interpret the information we acquired from nature which is a real world is possible with language which is a completely artificial world. In time, the human being has discovered the aesthetic aspect of language as well as the unique vehicle function. The authors have reached their readers with works written as aesthetic representatives of language. This use of language has not only brought the authors to their readers but has also provided a space for grammatical exploration and hints for the stylistic features of the creator. This study emerged from this thought. It includes the analysis of Aka Gündüz's Katırcıoğlu in terms of syntax and transcription. Aka Gündüz wrote it before the proclamation of the republic. This study encompasses the transcription and syntax elements, elements such as comparison with the author's other works and his period, and literary features on the work are excluded from this study. However, language is the only tool for the writer to reach the reader. The author reaches the reader with the language. In spite of this, in order to prepare a ground for the works that can be done and to be a source, the conclusions that can be commented on the stylistic features of the work have been reached. Therefore, it is possible to comment on the author's style through this work. While examining the phrases and word groups in the work, we remained faithful to the content of the text. Firstly, we transferred the work to the Latin alphabet in our study from Arabic alphabet. After that, we enumerated the sentences. This transfer was made in the text section of the study, preserving the writing and narration characteristics of the work. After the transfer, the sentences in the study were numbered, and the word groups of each sentence were analyzed after substance analysis and item analysis. In order to comment on the language world of the work through the syntax study, the need to support the study with numerical data was felt. In this way, a grammar study has been made more concrete and numerical. During the examining of sentence elements and word groups in the study, each element is marked with several abbreviations one by one. In order to transform the results into numerical data in a healthy way, a sequence is made according to the content of the text. The necessity to make these rankings was due to the fact that the words changed according to their location and meaning. At the end of the study, the results obtained by these markings were converted into numerical data and interpreted.
Benzer Tezler
- Aka Gündüz'ün Türk Kalbi adlı eserinin harf aktarımı ve söz varlığı incelemesi
Letter transfer and examination of word of Aka Gunduz's Turkish heart
ŞEYMA BUSE KALAÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜLYA GÖKÇE
- Aka Gündüz'ün hayatı, sanatı ve eserleri
The life, art and works of Aka Gündüz
METİN OKTAY
Doktora
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. MEHMET TEKİN
- Aka Gündüz'ün roman, hikaye ve tiyatrolarında sosyal meseleler (1909-1958)
Social problems in Aka Gündüz's novels, stories and plays (1909-1958)
MEHMET GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. AYŞE EMEL KEFELİ
- Aka Gündüz'ün metinlerinde anlatıcı-muhatap ilişkisi
Narrator- narratee relationship in the texts of Aka Gunduz
BARIŞ BERHEM ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZCAN AYGÜN
- Aka Gündüz'ün hikayelerinden hareketle kelime gruplarının Türkçe eğitimi açısından değerlendirilmesi
Starting from Aka Gündüz's stories evaluating of word groups from the point of view of Turkish education
MUSTAFA ARIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. KAZIM KARABÖRK