Arap dili edebiyatında Kur'an'dan iktibas
Quotation 'İktibas' from Qur'an in Arabic literature
- Tez No: 553776
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET HALİL ÇİÇEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
En sağlam söz Allah'ın kelamı Kur'an-ı Kerim'dir. Arap lisanıyla indirilmiş olan bu kitabın; gerek üslubu, gerekse içerdiği ayet, terkip ve cümleleri vasıtasıyla özelde Arap edebiyatını genel olarak da İslam edebiyatını büyük oranda etkilediği herkesçe malumdur. Bu çalışmada, şiir ve nesir gibi Arap edebiyatının gözde edebî metinlerinin genel akışı içinde; Kur'an'ın ayetlerinin, terkiplerinin ve cümlelerinin nasıl kullanıldığı incelenmeye çalışılmış ve bu kullanımın ne gibi faydalarının olduğu irdelenmiştir.“İktibas”sanatının kullanılması, müelliflerin eserlerini mana yönünden zenginleştirdiği gibi okuyucuları da derin bir şekilde etkilemiştir. Sadece belli bir devirdeki Arap edebiyatı değil, İslam'ın ilk asırlarından başlayarak günümüze kadar geçen zamanlar, Kur'an'dan yapılan iktibaslar bağlamında araştırma konusu yapılmıştır. Modern zamanlarda dahi birçok şair ve edebiyatçının, yazılarındaki konuya, üsluba ve tarza uygun olarak, Kur'an-ı Kerim ayetlerinden istifade ettiklerini gösteren kayda değer örnekler ele alınmıştır. Kur'an ayetlerinin şiir ve nesir ürünlerinde kullanımı (iktibas) Arap edebiyatında yaygın olarak kullanıldığı görülür. Bu çalışmada ayetlerin iktibasını, ikinci Abbasi ve Endülüs dönemi (Hicri 4.-8. Asırlar) edebi ürünlerinde araştırdık. Bu asırlardaki eserlerde kullanılan edebi sanatların çeşitliliği, özellikle nesir alanında alıntının (İktibas) çok kullanılması, bu dönem edebiyatının çok gelişmiş olduğunu gösterir. Çünkü bu dönemde dini alanda hutbeler vaazlar yaygınlaşmış, edebiyatta da yeni edebi sanatlar ortaya çıkmıştır. Bu sanatların en önemlisi ölçülü bir üslupla hikaye anlatımı olan makamât sanatıdır. Makamât türü kitaplarda yer verilen çeşitli hikayelerde Kur'an ayetlerinin kullanımı adet haline gelmiştir. Bu dönem, Arap literatürüne eserleriyle renk katan ve zenginleştiren meşhur edebiyatçıların yaşadığı dönemdir. Makamât sahibi Hemezânî ve Harirî gibi isimlere ilaveten Zemahşerî, İbnu'l Esir, İbn Nübâte, İbnu'l Cevzî, İbnu'l Verdî dönemin meşhur ebediyatçılarıdır. Çalışmamızda bu dönemde yazılan eserlerden çok sayıda alıntı (İktibas) örnekleri gösterdik ve bu sanatın nesirlerinde kullanımının edebiyat ve belagat açısından önemini açıkladık. Emevi Halifeleri ve emirlerinin mektuplarında (ki bunlar Tevkiât adıyla bilinmektedir) da alıntının (iktibas) kullanıldığı görülmektedir. Mektuplarda İktibas, maksadı anlatmak ya da tehdit ifade etmek için kullanılırdı. Arap edebiyatında -gerek nesirde ve gerek şiirde- iktibasın pek çok örneği vardır. Bu dönemdeki nesirlerde kullanılan iktibas örnekleri yanısıra modern dönem nesirlerinde kullanılan iktibas örneklerini de inceledik. Ardından şiir alanına geçtik. Bu kısımda Kur'an'ın nüzulündan başlayıp Abbasi dönemi ile biten edebi dönemi inceledik. Çalışmamız sınırlı olduğu için eski dönem şiirlerindeki bütün örnekleri ele almamız mümkün olmadığından bu konudaki bazı örnekleri zikretmekle yetindik. Ardından modern şiirde Kur'an'dan yapılan iktibas örneklerine geçtik. Son olarak Arap olmayanların edebiyatta yaptıkları İktibas örneklerine değindik. Burada da Kur'an'ın evrenselliği, Araplar ve diğer milletler üzerindeki edebi icazının sürekliliğini ortaya koymayı hedefledik.
Özet (Çeviri)
Allah's book is the most elequent, a book which is revealed in a clear Arabic Language. It has been mainly able to affect Arabic and Islamic Literature. This research tried to show how to use the verses, the style and the structures of the Quran in Arabic literature in particular and Islamic literature in general. This is in addition to the benefit of the use of the“Quranic Quotation”in literature since it gives strength of style and increase of meaning. This happened not only in one literary era, but in many Islamic eras to date. This research dealt with too many examples used the verses and the style of the“Quranic Quotation”. Furthermore, it identified many authors, writers and poets who used the Quran in their literature. Thus, we have been able to include all the different Islamic ages to this day. The use of Qur'anic poetry and prose verses are widely seen in Arabic literature. In this study, the excerpted verses had been studied on the second Abbasid and Andalusian period (Hijri 4th and 8th centuries). In these centuries the diversity of literary works, especially the use of excerpt in the prose, shows the advancement in literature. Considering that in this period sermons in the religious fields became popular and new literary works had emerged in literature. The most important of these works is the art of Makamat, which is a narrative style. In the books written in Makamat style, using of various Qur'anic verses had become common and popular. In this period, the famous literary writers enriched the Arabic literature. The example of Makamât writers can be Hemezânî, Harîrî, Zemahşerî. İbnu'l- Esir, İbn Nübâte, İbnu'l- Cevzî and, İbnu'l- Verdî are among famous writers in this century. In this study, we have shown many examples of quotation (Iktibas) from the works written in this period and we have explained the importance of the use of this art in the prose in terms of literature and rhetoric. In the letters of the Umayyad Caliphs and their commandments (which are known as Tevkiat) the usage of quotation ( Iktibas) had been seen. Quotation (Iktibas) in the letters were used to describe the aim or to express threats. There are many examples of excerpt or Iktibas in Arabic literature - both in prose and in poetry. In addition to the excerpt used in the prose in this period, we also examined the examples of the excerpt used in modern prose. Then in the field of poetry it was studied, too. In this section, we studied the literary period beginning with the Quran and ending with the Abbasid period. As our study is limited, it is not possible to address all the examples of the old period poetry. Then, some samples of quotation from Quran were mentioned. Finally, we touched on the examples of the non-Arabs in the literature. In fact the aim was to demonstrate universality of Quran, the continuity of literary laconic on Arabs and other nations. Between the 4th and 8th centuries, excerpt was intensely used in prose. The reason for this is that they are influenced by the Quran which enriches their culture and gives them a modest style. Also the authors of this period were in great effort to enrich their literature. Nowadays, when we examine the use of excerpt, we see that it carries religious sense like advice and guidance. Sometimes we see that it is isolated from the religious meaning in order to reach literary maturity. It is possible to see this in Makamat style works. Sometimes the author has to quote a piece from a verse to harmonize the rhyme. In this period, Tevkiat (Deduction) is used for different purposes comparing to iktibas (quotation) . It is used to beautify the word and style or to express the purpose in a nutshell. It can also carry a political meaning that aims to express its intention in a conservative way.
Benzer Tezler
- Arap edebiyatında cinâs ve hadislerde kullanımı
The art of cinâs in Arabic literature and application of cinâs at hadiths
YUNUS DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET VECİH UZUNOĞLU
- Kadıoğlu'nun manzum Kısas-ı Enbiyâsı (181b-309b) (İnceleme-metin)
Kadıoglu's Kısas-ı Anbiya (181b-309b) (Review-text)
MERVE AYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT ÖZTOPRAK
- Die Suche nach einer terminologischen Äquivalenz zum Begriff Der Metapher im Türkischen durch Vergleich von Rhetorik und belâgat
Metafor Kavramına Retorik- Belâgat Mukayesesi İçinde ve Belâgat Terminolojisinde Kavramsal Karşılık Arayışları
MEHMET AKİF DUMAN
Doktora
Almanca
2018
DilbilimJohannes Gutenberg-Universität MainzTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HENDRİK BOESCHOTEN
- Geçmişten günümüze Almanya'da Arap dili ve edebiyatı çalışmaları
Arabic language and literature studies in Germany from past to present
SÜMEYYE ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BULUT
- Zemahşerî Divanı (İnceleme–tercüme-dizin)
Diwan al-Zamakhshari (Examination-translation-index)
HÜSEYİN AVCI
Doktora
Türkçe
2020
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN HAZER