Ebeveyn kabul reddi, öfke düzeyi ve kişiler arası şemalar arasındaki ilişki
The relationship between parental acceptance refusal, anger level and interpersonal schemas
- Tez No: 554093
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE GÜLSEN ERDEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Bu çalışmanın amacı çocukluktan yetişkinliğe geçişte hassas bir dönem olan ön ergenlik ve ergenlik dönemindeki bireylerde ebeveyn kabul reddi ile öfke düzeyi arasındaki ilişkide kişiler arası şemaların aracı rolünü incelemektir. Bu bağlamda araştırmada 'ebeveyn kabul reddi ile öfke arasındaki ilişkide anne ve babaya yönelik kişiler arası şemaların aracı rolü olduğu' sonucu beklenmektedir. Ayrıca ebeveyn kabul ret algısının, kişiler arası şemaların ve sürekli öfke düzeyinin araştırmada ele alınan demografik değişkenlere göre farklılık göstermesi beklenmektedir. Araştırma örneklemi, Ankara ili sınırları içerisinde bulunan 10-16 yaş arasındaki 102 gönüllü bireyden oluşmaktadır. Araştırma örneklemi basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin sosyodemografik özelliklerini, sürekli öfke düzeylerini, ebeveyn kabul reddine ilişkin algılarını, anne ve babaya yönelik kişiler arası şemalarını belirlemek amacıyla“Kişisel Bilgi Formu”,“Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarz Ölçeği”,“Ebeveyn Kabul Reddi Ölçeği”ve“Kişiler Arası Şemalar Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırma kapsamında katılımcılardan elde edilen veriler SPSS 25 (Statistical Package for the Social Sciences) adlı bilgisayar programı ile analiz edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişki ve anlamlı bir farklılık olup olmadığının belirlenmesi için t ve ANOVA testleri kullanılmıştır. Ebeveyn kabul reddi ile öfke düzeyi arasındaki ilişkide anne ve babaya yönelik kişiler arası şemaların aracı rolü olup olmadığının belirlenmesi için ise doğrulayıcı faktör analizi (DFA) kullanılarak Analysis of Moment Structures (AMOS) istatistik paket programında ölçüm modelleri ve yapısal modeller test edilmiştir. Araştırma sonuçlarında sürekli öfkeye ilişkin yapılan analizlerde sürekli öfke düzeyinin cinsiyete göre farklılaşmadığı saptanmıştır. 14-16 yaş grubunda sürekli öfke düzeyinin 10-13 yaş grubuna oranla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ebeveyn Kabul Reddine yönelik yapılan analizlerde; kızların erkeklere göre babalarından daha fazla red, düşmanlık saldırganlık, ayrışmamış red algıladıkları tespit edilmiştir. Ayrıca kabul red algısının yaş gruplarına göre değişmediği saptanmıştır. Kişiler arası şemalara ilişkin yapılan analizler ise baskınlık boyutunda kızların anneden bekledikleri tamamlama tepkilerinin erkeklerin beklentilerine göre daha fazla olduğu, düşmanlık boyutunda erkeklerin anneden bekledikleri tamamlanma tepkilerinin kızların beklentilerine göre daha fazla olduğu ve düşmanlık boyutunda erkeklerin babadan bekledikleri tamamlanma tepkilerinin kızların beklentilerine göre fazla olduğunu göstermektedir. Ayrıca yaş grupları ile anne babaya yönelik kişiler arası şemalar arasında anlamlı bir farklılık olmadığı saptanmıştır.. Araştırmanın temel sorusu kapsamında ise anne red algısı ile öfke düzeyi arasındaki ilişkide anneye yönelik kişiler arası şemaların aracı rolü olduğu, anne red algısı ile öfke düzeyi arasındaki ilişkide babaya yönelik kişiler arası şemaların aracı rolü olduğu, baba red algısı ile öfke düzeyi arasındaki ilişkide anneye yönelik kişiler arası şemaların aracı rolü olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca babaya yönelik reddin babaya yönelik şemaları pozitif yönde anlamlı olarak yordadığı ancak babaya yönelik kişiler arası şemaların öfkeyi anlamlı olarak yordamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to analyze the relationship between parental acceptance/rejection and anger level with interpersonal schemas in pre-adolescence and adolescence, a sensitive period in the transition from childhood to adulthood. In this context, the expected outcome in this study is that interpersonal schemas for parents have a role in the relationship between parental acceptance refusal and anger. In addition, it is expected that parental acceptance rejection perception, interpersonal schemas and trait anger level will vary according to the demographic variables discussed in the study. The research sample consists of 102 volunteer individuals aged between 10 and 16 years who live in Ankara. The research sample was chosen by simple random sampling method.“Personal Information Form”,“Trait Anger and Anger Expression Style Scale”,“Parental Acceptance/Rejection Scale”and“Interpersonal Schemas Questionnaire”were applied to individuals participating in the research to determine their sociodemographic characteristics, trait anger levels, perceptions about parental acceptance rejection, interpersonal diagrams for parents . In the scope of the research; data received from 102 adolescents were analyzed by SPSS 25 (Statistical Package for the Social Sciences). T and ANOVA tests were used to determine the relationship between the variables and whether there was a significant difference. In order to determine whether there is an intermediary role for interpersonal schemes for parents in the relationship between parental rejection and anger level, measurement models and structural models have been tested in the Analysis of Moment Structures (AMOS) statistical package program using confirmatory factor analysis (CFA). According to the results of the research, analysis of trait anger revealed that trait anger level did not differ according to gender. and trait anger level was higher in the 14-16 age group than in 10-13 age group. it is established that girls perceive more rejection, hostility, aggression, undifferentiated rejection than boys from their fathers. In addition, it was determined that acceptance / rejection perception does not change according to age groups. The analysis of interpersonal schemas revealed that in the dominance dimension, the completion responses of the girls expected from mother are higher than the boys' responses; in the hostility dimension, the completion responses of the boys expected from mother are higher than the girls' responses; and also in the hostility dimension, the completion responses of the boys expected from father are higher than the girls' responses. In addition, it was determined that there is no significant difference between age groups and interpersonal schemas for parents. In the context of the basic question of the study, it was determined that the interpersonal schemas directed to the mother have a mediating role in the relationship between the perception of mother rejection and anger level; and that the interpersonal schemas directed to the father have a mediating role in the relationship between perception of mother rejection and anger level; and that the interpersonal schemas for the mother have a mediating role in the relationship between the perception of father rejection and anger level. In addition, it was concluded that rejection directed to the father positively predicts the schemas directed to father; however that the interpersonal schemas directed to the father did not significantly predict anger.
Benzer Tezler
- Yetişkin bireylerde algılanan ebeveyn kabul-reddinin ve öfke ifade tarzının çevre duyarlılığı ile ilişkisinin incelenmesi
The examination of the relationship between parental acceptance-rejection and anger expression styles and environmental sensitivity in adults
EZGİ BEYZA TOPRAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESİN ÖZDENİZ VARAN
- Üniversite öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn kabul-reddinin öfke ifade tarzı ve depresif belirtiler ile ilişkisinin ebeveyn kabul ve reddi kuramı çerçevesinde incelenmesi
The investigation of the relationships among perceived parental acceptance rejection levels, anger levels, anger expression styles, and depressive symptoms of university students from the conceptional framework of the parental acceptance rejection theory
MERVE KILIÇ
- Parental acceptance-rejection/control and symptoms of psychopathology: Mediator roles of personality characteristics
Ebeveyn kabul-reddi/kontrolü ve psikopatolojik belirtile: Kişilik yapılarının aracı rolü
DUYGU YAKIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN GENÇÖZ
- Ergenlerdeki saldırganlığın açıklanmasında aile iletişim kalıpları ve algılanan ebeveyn kabul düzeyinin rolü
The role of family communication patterns and perceived parental acceptance level in explaining aggression in adolescents
BEYZA AYYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ALTUN
- Ebeveyn kabul reddi, ebeveynlik tutumları, öfke ifade tarzı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between parental acceptance-rejection, parenting attitudes and anger expression style
NAZLIHAN İZMİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE PINAR VURAL