Parental acceptance-rejection/control and symptoms of psychopathology: Mediator roles of personality characteristics
Ebeveyn kabul-reddi/kontrolü ve psikopatolojik belirtile: Kişilik yapılarının aracı rolü
- Tez No: 300544
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜLİN GENÇÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ebeveyn Kabul-Reddi/Kontrolü, Kişilik Özellikleri, Kontrol Odağı, Mükemmeliyetçilik, Psikopatolojik Belirtiler, Parental Acceptance-Rejection/Control, Personality Traits, Locus of Control, Perfectionism, Symptoms of Psychopathology
- Yıl: 2011
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 251
Özet
Bu çalışmanın amacı ebeveyn kabul-reddi/kontrolü, kişilik yapıları ve psikopatolojik belirtiler arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Bu bağlamda, mevcut araştırmaya yaşları 18 ve 47 arasında değişen (O = 21.85, SS = 2.59), 440 kadın 361 erkek, toplam 801 üniversite öğrencisi katılmıştır. Çalışma kapsamında katılımcılara sırasıyla Demografik Bilgi Formu, Ebeveyn Kabul-Reddi/Kontrolü Ölçeği Anne ve Baba formu, Temel Kişilik Özellikleri Ölçeği, Frost Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği, Kontrol Odağı Ölçeği, Beck Depresyon Envanteri, Durumluk Sürekli Kaygı Envanteri Durumluk Kaygı Formu ve Durumluk Sürekli Öfke İfade Tarzı Ölçeği Durumluk Öfke Formu'ndan oluşan bir ölçek bataryası uygulanmıştır. Temel analizlerden önce, üniversite öğrencileri için Frost Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği'nin faktör yapısı incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda ölçeğin asıl formülasyonu ve teorik arka planıyla uyumlu olarak, hatalara aşırı dikkat, davranışlardan şüphe duyma, ebeveyn beklentisi, ebeveyn eleştiriselliği, kişisel standartlar ve organizasyondan oluşan altı faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Sonrasında, demografik değişkenlerin ölçüm alınan değişkenler üzerindeki etkisini araştırmak için bir dizi MANOVA uygulanmıştır. Buna göre, sosyo-ekonomik düzey ve cinsiyet ebeveyn davranışları, kişilik yapıları ve durumluk kaygı düzeyi üzerinde etkili bulunmuştur. Daha sonra, kişilik yapıları ve psikopatolojik değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek için iki set hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır. Beklendiği gibi, olumsuz ebeveyn davranışları, uyumsuz kişilik yapılarını ve psikopatolojik belirtileri yordamıştır. Buna ek olarak, ebeveyn reddi ve kontrolü ile psikopatolojik belirtiler arasındaki ilişkide mükemmeliyetçiliğin aracı rolünü araştırmak için bir dizi çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Buna göre, hem anne hem de baba reddi ve psikopatolojik belirtiler arasında mükemmeliyetçiliğin aracı rol oynadığı belirlenmiştir. Öte yandan, sonuçlar ebeveyn kontrolü açısından incelendiğinde, mükemmeliyetçiliğin yalnızca babadan algılanan davranışsal kontrol ve durumluk öfke arasındaki ilişkide aracı rol oynadığı görülmüştür. Sonrasında, çalışmadan elde edilen bulgular güncel literatürdeki bilgiler ışığında tartışılmıştır. Son olarak, çalışmanın klinik alana yansımaları ve ileride yapılacak çalışmalara ilişkin göz önünde bulundurulması gereken faktörler belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of the present study was to examine the relationships between parental acceptance-rejection/control, personality constructs and symptoms of psychopathology. In this regard, 801 university students (440 females and 361 males) between the ages of 18 and 47 (M = 21.85, SD = 2.59) participated in the present study. The data of the study were collected by a package of questionnaires consisting of Demographic Information Sheet, Mother Form of Parental Acceptance-Rejection/ Control Questionnaire, Father Form of Parental Acceptance-Rejection/ Control Questionnaire, Basic Personality Traits Inventory, Frost Multidimensional Perfectionism Scale, Locus of Control Scale, Beck Depression Inventory, Trait form of the State Trait Anxiety Inventory and Trait form of the State Trait Anger Expression Inventory, respectively. Prior to main analyses, factor structure of the Frost Multidimensional Perfectionism Scale was investigated in a university student sample. Similar to the original formulation and theoretical background, a six-factor solution was utilized including concern over mistakes, doubts about actions, personal standards, organization parental criticism and parental expectations factors. Later on, various MANOVAs were conducted to examine the influence of demographic variables on the measures of the study. Accordingly, socio-economic level and gender were indentified to have influence on parental behaviors, personality constructs and trait anxiety. Afterwards, two sets of hierarchical analyses were conducted to examine the paths between personality constructs and symptoms of psychopathology. As expected, negative parental behaviors predicted maladaptive personality constructs and symptoms of psychopathology. Furthermore, multiple regression analyses were conducted to test the mediator role of perfectionism on the relationship between parental rejection/control and symptoms of psychopathology. Accordingly, perfectionism was identified as a mediator on the relationship between both maternal and paternal rejection and symptoms of psychopathology. On the other hand, in terms of parental control, only the relationship between paternal control and trait anger was mediated by the perfectionism. Later on, results of the current study were discussed within the related literature findings. Finally, clinical implications and suggestions for future research were stated.
Benzer Tezler
- Algılanan ebeveyn kabul reddinin yetişkinlik dönemindeki psikopatoloji ile ilişkisi: Kontrol odağının ve benlik kurgularının aracı rolü
Relationship between perceived parental acceptance-rejection and psychopathology: Mediator role of self construal and locus of control
BUSE BAYAT
- Algılanan ebeveyn kabul-reddinin çeşitli psikopatolojilerle ilişkisi
The relationship between recollections of perceived parental acceptance-rejection and psychopathology
EBRU AKÜN
Doktora
Türkçe
2014
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerde empati ve ilişkili etmenler
Factors associated with empathy among adolescents with attention deficit hyperactivity disorder
MERVE GÜNAY AY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİRİM GÜNAY KILIÇ
- Üniversite öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn kabul - reddi ile depresyon ve sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Duygu düzenleme güçlüklerinin aracı rolü
The investigation of the relationship between perceived parental acceptance - rejection and depression and trait anxiety of university students: The mediator role of emotion regulation
ESRA PEKTAŞ
- Üniversite öğrencilerinin algıladıkları ebeveyn kabul-reddinin öfke ifade tarzı ve depresif belirtiler ile ilişkisinin ebeveyn kabul ve reddi kuramı çerçevesinde incelenmesi
The investigation of the relationships among perceived parental acceptance rejection levels, anger levels, anger expression styles, and depressive symptoms of university students from the conceptional framework of the parental acceptance rejection theory
MERVE KILIÇ