Geri Dön

Doğu Sakarya zonundaki (Trabzon-Rize, KD Türkiye) geç kretase yaşlı mafik daykların jeokimyası ve petrolojisi

Geochemistry and petrology of late cretaceous mafic dykes in the Eastern Sakarya zone (Trabzon-Rize, NE Turkey)

  1. Tez No: 557558
  2. Yazar: HAKAN HAKKI KAPTAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FARUK AYDİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 78

Özet

Sakarya Zonu'nun doğusunda (KD Türkiye) geniş alanlarda yüzeyleyen kompozit Kaçkar Plütonu'na sokulum yapmış çok sayıda mafik dayk mevcuttur. Bu çalışmanın konusunu oluşturan mafik dayklar özellikle Trabzon (Çaykara, Hayrat) ve Rize (İkizdere) arasında bulunur ve genellikle bazaltik, nadiren bazaltik andezitik bileşimlidirler. Bu dayklardan elde edilen zirkon U-Pb yaşları (~78-82My), onların Erken Kampaniyen'de oluştuklarını göstermiştir. Daykların dokusu porfiritikten afiriğe değişir; fenokristalleri plajiyoklas, klinopiroksen ve amfibol, tali mineralleri zirkon, apatit ve Fe-Ti-oksit oluşturur. Tüm dayklar jeokimyasal olarak subalkalen karakterlidir; SiO2 içerikleri % 46-57 ve Mg# değerleri 0.4-0.65 arasında değişir. Silikaya karşı diğer ana/iz element değişim diyagramları kpir+amf+Fe-Ti-oksit+apatit fraksiyonlaşmasını desteklemektedir. Kondrite normalize edilmiş LGE grafiklerinde, hafif LGE'lerin ağır LGE'lere göre zenginleştiği gözlenir [(La/Lu)N= 4–17)] ve Eu anomalisi belirgin değildir. OOSB'ye normalize edilmiş çoklu element değişim grafiklerinde, BİYE zenginleşmesi ve YAEE fakirleşmesi tipiktir. Ayrıca yüksek La/Nb (2-8), Ba/Nb (20-850) ve Zr/Nb oranları (5-41), mafik daykların yitim-ilişkili kayaçlara benzerlik sunduklarını göstermektedir. Jeokimyasal ve Sr-Nd-Pb izotop bileşimleri, incelenen mafik daykların açılmalı bir yay ortamında veya yay gerisinde, yitim bileşenlerinin etkisiyle metazomatize olmuş litosferik bir manto kaynağının sığ derinliklerinden itibaren oluşmuş olabileceklerini ve devamında fraksiyonel kristallenme ve az oranda asimilasyona maruz kalarak evrimleştiklerini göstermiştir.

Özet (Çeviri)

There are a great number of mafic dykes intruded into composite Kaçkar Pluton that outcropping in wide areas in the eastern part of Sakarya Zone (NE Turkey). The mafic dykes investigated in this study are found especially between Trabzon (Çaykara, Hayrat) and Rize (İkizdere) areas, and they are generally basaltic and rarely basaltic andesitic in composition. Zircon U-Pb ages (~78-82Ma) obtained from these mafic dykes indicate that they formed in the Early Campanian. The texture of the dykes varies from porphyritic to aphyric. The porphyrtic dykes generally contain plagioclase, clinopyroxene and amphibole phenocrysts and their accessory minerals are zircon, apatite and Fe-Ti-oxide. All dykes are geochemically subalkaline; their SiO2 contents and Mg# values vary between 46-57% and 0.4-0.65, respectively. Silica versus other major/trace element variation diagrams support cpx+amph+Fe-Ti-oxide+apatite fractionation. In the chondrite-normalized REE diagrams, it is observed that light REEs are enriched compared to the heavy REEs [(La/Lu)N=4-17)] and negative Eu anomaly is not clear. Based on the MORB-normalized multi-element diagrams, the enrichment of LILE and the depletion of HFSE are typical. In addition, high La/Nb (2-8), Ba/Nb (20-850) and Zr/Nb (5-41) suggest that the mafic dykes are similar to those of subduction-related rocks. Geochemical and Sr-Nd-Pb isotope compositions have shown that the mafic dykes originated from the shallow depths of lithospheric mantle source that metasomatized by the subduction components in an extensional arc or back-arc setting, and then evolved by fractional crystallization and some crustal contamination.

Benzer Tezler

  1. Erken eosen adakitik andezitler (Altınpınar, Torul) içerisindeki mafik mikrogranüler anklavların petrokimyasal karakteristikleri

    Erken eosen adakitik andezitler (Altinpinar, Torul) içerisindeki mafik mikrogranüler anklavlarin petrokimyasal karakteristikleri

    ABDULKADİR MURAT GÜNER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Jeoloji MühendisliğiGümüşhane Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ALİ GÜCER

  2. İstanbul ile Sakarya zonları arasındaki pontid-içi kenedinin Armutlu yarımadası doğusundaki evrimi

    The geological evolution of the intra-pontide suture zone at the east of Armutlu peninsula: The boundary between Istanbul and Sakarya zones, Northwest Turkey

    KENAN AKBAYRAM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Katı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ARAL OKAY

  3. İzmit Körfezi ve çevresinin morfotektoniği

    Morphotectonic in the Gulf of Izmit and surroundings

    UFUK TARI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Katı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ

  4. İstanbul paleozoyiği'nin yapısı ve tektonik evrimi

    Structure and the tectonic evolution of the Istanbul palaeozoic

    SEMİH CAN ÜLGEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Katı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ MEHMET CELAL ŞENGÖR

  5. Frequency-dependent shear wave attenuation along the western part of the North Anatolian fault zone, Turkey

    Kuzey Anadolu fayının batısında, frekansa bağlı s-dalgalarının sönümlenmesi

    GİZEM İZGİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ TUNA EKEN