Doğu Sakarya zonundaki (Trabzon-Rize, KD Türkiye) geç kretase yaşlı mafik daykların jeokimyası ve petrolojisi
Geochemistry and petrology of late cretaceous mafic dykes in the Eastern Sakarya zone (Trabzon-Rize, NE Turkey)
- Tez No: 557558
- Danışmanlar: PROF. DR. FARUK AYDİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Sakarya Zonu'nun doğusunda (KD Türkiye) geniş alanlarda yüzeyleyen kompozit Kaçkar Plütonu'na sokulum yapmış çok sayıda mafik dayk mevcuttur. Bu çalışmanın konusunu oluşturan mafik dayklar özellikle Trabzon (Çaykara, Hayrat) ve Rize (İkizdere) arasında bulunur ve genellikle bazaltik, nadiren bazaltik andezitik bileşimlidirler. Bu dayklardan elde edilen zirkon U-Pb yaşları (~78-82My), onların Erken Kampaniyen'de oluştuklarını göstermiştir. Daykların dokusu porfiritikten afiriğe değişir; fenokristalleri plajiyoklas, klinopiroksen ve amfibol, tali mineralleri zirkon, apatit ve Fe-Ti-oksit oluşturur. Tüm dayklar jeokimyasal olarak subalkalen karakterlidir; SiO2 içerikleri % 46-57 ve Mg# değerleri 0.4-0.65 arasında değişir. Silikaya karşı diğer ana/iz element değişim diyagramları kpir+amf+Fe-Ti-oksit+apatit fraksiyonlaşmasını desteklemektedir. Kondrite normalize edilmiş LGE grafiklerinde, hafif LGE'lerin ağır LGE'lere göre zenginleştiği gözlenir [(La/Lu)N= 4–17)] ve Eu anomalisi belirgin değildir. OOSB'ye normalize edilmiş çoklu element değişim grafiklerinde, BİYE zenginleşmesi ve YAEE fakirleşmesi tipiktir. Ayrıca yüksek La/Nb (2-8), Ba/Nb (20-850) ve Zr/Nb oranları (5-41), mafik daykların yitim-ilişkili kayaçlara benzerlik sunduklarını göstermektedir. Jeokimyasal ve Sr-Nd-Pb izotop bileşimleri, incelenen mafik daykların açılmalı bir yay ortamında veya yay gerisinde, yitim bileşenlerinin etkisiyle metazomatize olmuş litosferik bir manto kaynağının sığ derinliklerinden itibaren oluşmuş olabileceklerini ve devamında fraksiyonel kristallenme ve az oranda asimilasyona maruz kalarak evrimleştiklerini göstermiştir.
Özet (Çeviri)
There are a great number of mafic dykes intruded into composite Kaçkar Pluton that outcropping in wide areas in the eastern part of Sakarya Zone (NE Turkey). The mafic dykes investigated in this study are found especially between Trabzon (Çaykara, Hayrat) and Rize (İkizdere) areas, and they are generally basaltic and rarely basaltic andesitic in composition. Zircon U-Pb ages (~78-82Ma) obtained from these mafic dykes indicate that they formed in the Early Campanian. The texture of the dykes varies from porphyritic to aphyric. The porphyrtic dykes generally contain plagioclase, clinopyroxene and amphibole phenocrysts and their accessory minerals are zircon, apatite and Fe-Ti-oxide. All dykes are geochemically subalkaline; their SiO2 contents and Mg# values vary between 46-57% and 0.4-0.65, respectively. Silica versus other major/trace element variation diagrams support cpx+amph+Fe-Ti-oxide+apatite fractionation. In the chondrite-normalized REE diagrams, it is observed that light REEs are enriched compared to the heavy REEs [(La/Lu)N=4-17)] and negative Eu anomaly is not clear. Based on the MORB-normalized multi-element diagrams, the enrichment of LILE and the depletion of HFSE are typical. In addition, high La/Nb (2-8), Ba/Nb (20-850) and Zr/Nb (5-41) suggest that the mafic dykes are similar to those of subduction-related rocks. Geochemical and Sr-Nd-Pb isotope compositions have shown that the mafic dykes originated from the shallow depths of lithospheric mantle source that metasomatized by the subduction components in an extensional arc or back-arc setting, and then evolved by fractional crystallization and some crustal contamination.
Benzer Tezler
- Erken eosen adakitik andezitler (Altınpınar, Torul) içerisindeki mafik mikrogranüler anklavların petrokimyasal karakteristikleri
Erken eosen adakitik andezitler (Altinpinar, Torul) içerisindeki mafik mikrogranüler anklavlarin petrokimyasal karakteristikleri
ABDULKADİR MURAT GÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiGümüşhane ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ GÜCER
- İstanbul ile Sakarya zonları arasındaki pontid-içi kenedinin Armutlu yarımadası doğusundaki evrimi
The geological evolution of the intra-pontide suture zone at the east of Armutlu peninsula: The boundary between Istanbul and Sakarya zones, Northwest Turkey
KENAN AKBAYRAM
Doktora
Türkçe
2011
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARAL OKAY
- İzmit Körfezi ve çevresinin morfotektoniği
Morphotectonic in the Gulf of Izmit and surroundings
UFUK TARI
Doktora
Türkçe
2007
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ
- İstanbul paleozoyiği'nin yapısı ve tektonik evrimi
Structure and the tectonic evolution of the Istanbul palaeozoic
SEMİH CAN ÜLGEN
Doktora
Türkçe
2021
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEHMET CELAL ŞENGÖR
- Frequency-dependent shear wave attenuation along the western part of the North Anatolian fault zone, Turkey
Kuzey Anadolu fayının batısında, frekansa bağlı s-dalgalarının sönümlenmesi
GİZEM İZGİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUNA EKEN