Lise öğrencilerinin gen kavramı hakkındaki anlayışları
High school students' ideas about the 'Gene' concept
- Tez No: 562221
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSA DİKMENLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Biyoloji eğitimi, lise öğrencileri, kavram yanılgısı, kelime ilişkilendirme, gen, çizim tekniği, Biology education, high school students, misconception, word association, gene, drawing technique
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Fen ve Matematik Öğretmenliği Eğ. Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Biyoloji duyu organları vasıtasıyla doğrudan algılanamayan soyut nitelikli kavramların yoğun olarak geçtiği bir bilim dalıdır. Bu tür kavramların öğretilmesi ve öğrenilmesi biyoloji eğitiminin önemli problemlerinden birisidir. Biyolojide soyut niteliğe sahip“Gen”kavramı, ilk ortaya atıldığı tarihten itibaren biyoteknolojinin gelişmesiyle birlikte zamanla değişime uğramış ve güncellenmiştir. Bu değişim ve güncellemeler zaman zaman genin öğretiminde problemlere neden olmuştur.“Gen”kavramının biyoloji öğretmenleri ve öğrencileri tarafından zor bir kavram olarak değerlendirildiği bilinmektedir. Bu yüzden bu tür kavramların öğrenciler tarafından nasıl anlaşıldığının detaylı bir şekilde ortaya konması biyoloji öğretimi bakımından önem arz etmektedir. Alanyazında lise öğrencilerinin gen kavramı hakkındaki anlayışlarını serbest kelime çağrışım ve çizim tekniğiyle inceleyen bir araştırmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmanın amacı lise öğrencilerinin“gen”kavramı ile ilgili anlayışlarını çizim ve kelime çağrışım tekniği ile incelemektir. Bu amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: (1) Lise öğrencilerin gen kavramı ile ilgili anlayışları hangi kategoriler altında toplanabilir? (2) Lise öğrencilerinin gen kavramı hakkındaki anlama düzeyleri nasıldır? (3) Lise öğrencilerin gen ile ilgili kavram yanılgıları var mıdır? Eğer varsa bunlar nelerdir? (4) Lise öğrencilerinin gen kavramını anlama düzeylerinin belirlenmesinde çizim tekniği kullanılabilir mi? Nitel araştırma yöntemine dayalı olarak gerçekleştirilen bu araştırmada, durum çalışması deseni kullanılmış, verilerin değerlendirilmesinde ise içerik analiz tekniğine başvurulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu Konya merkez ilçerinde öğrenim gören 418 lise son sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasını sağlayan üç farklı araç kullanılmıştır. Bu araçlar bir açık uçlu sorudan, bir çizim sorusundan ve bir de gen hakkında serbest kelime çağrışım testinden oluşmaktadır. Öğrencilerinin açık uçlu bir soruya verdikleri cevaplardan, çizimlerden ve kelime çağrışım testinden elde edilen veriler içerik analizi yoluyla ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Sonuçlar göre, öğrencilerin gen kavramları 8 farklı kategori altında toplanmıştır. Bunlar içerisinden“genetik özellikleri taşıyan kalıtım birimi olarak gen”ve“neslin devamlılığını sağlayayan birim olarak gen”baskın kategorileri oluşturmaktadır. Öğrenci çizimleri gen kavramının kısmi bir anlayışını yansıtmaktadır. Ayrıca çizimler öğrencilerin gen ile ilgili kavram yanılgılarının varlığını açıkça ortaya koymuştur. Bu yanılgılardan önemli olanları şunlardır:“DNA'nın üçlü kodları bir gendir”,“Karşılıklı nükleotit çifti bir gendir”,“DNA bir gendir”,“DNA'daki nükleotit bir gendir”. Serbest kelime çağrışım testinden elde edilen sonuçlar ise gen kavramının daha çok“DNA – kromozom”ile ilişkilendirildiğini göstermektedir. Çalışmamızın sonuçları gen gibi soyut biyoloji kavramlarının, görsel materyaller veya analoji gibi eğitsel araçlar vasıtasıyla somutlaştırılması üzerine odaklanılması gerektiğini göstermektedir. Ayrıca gen ile ilgili kavram yanılgılarının altında yatan psikolojik sebepler araştırılmalı ve uygun stratejiler geliştirilmelidir.
Özet (Çeviri)
Biology is a branch of science with intense abstract concepts that cannot be perceived directly through sensory organs. Teaching and learning such concepts is one of the important problems of biology education. The concept of gene, which has an abstract nature in biology, has been changed and updated with the development of biotechnology over time. These changes and updates sometimes caused problems in the teaching of the gene. It is known that the concept of“Gene”is considered a difficult concept by biology teachers and students. For this reason, it is important in terms of biology teaching that these concepts can be explained in detail. In the literature, we did not find a study examining the understanding of high school students about the concept of gene with free word association and drawing technique. The aim of this study is to examine high school students' understanding of“gene”concept with drawing and vocabulary connotation technique. For this purpose, the following questions will be sought.answered: (1) In which categories can students' understanding of the concept of“gene”be grouped? (2) What are the level of understanding of high school students about gene concept? (3) Do students have misconceptions about the gene? If so, what are they? (4) Can the drawing technique be used to determine the level of understanding the concept of gene in high school students? In this study based on qualitative research method, the case study design was used and the content analysis technique was used to evaluate the data. The study group of the study consisted of 418 high school students studying in the central districts of Konya. Three different tools were used to collect data. These tools consist of an open-ended question, a drawing question, and a free word association test about the gene. Data obtained from students' answers to an open-ended question, drawings and word association test were evaluated separately by content analysis. According to the results, students' gene concepts were gathered under 8 different categories. Among these,“the gene as a unit of inheritance with genetic characteristics”and“gene as a unit that provides continuity of generation”constitute dominant categories. Student drawings reflect a partial understanding of the concept of the gene. In addition, the drawings clearly revealed the students' misconceptions about the gene. The most important of these misconceptions are:“The triple codes of DNA are a gene”,“The pair of nucleotides is a gene”“DNA is a gene”,“The nucleotide in DNA is a gene.”The results obtained from free word association test show that the concept of gene is more related to daha DNA – chromosome. The results of our study show that the concept of abstract biology such as gene should be focused on the concretization of educational materials such as visual materials or analogy. Furthermore, the psychological reasons underlying the misconceptions about the gene should be investigated and appropriate strategies should be developed.
Benzer Tezler
- DNA, gen, kromozom kavramlarının anlaşılmasında kavramsal değişim yaklaşımının etkinliğinin incelenmesi
Investigation of effectiveness of conceptual change approach on understanding of DNA, gen, chromosome concepts
FEYZİ OSMAN PEKEL
- Lise düzeyinde biyoteknoloji öğretimi için web destekli öğretim araçlarının araştırılması
Investigation of web-assisted instructional tools for high school level biotechnology teaching
KADRİYE CENGİZ TAMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyoteknolojiTrakya ÜniversitesiBiyoteknoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA HASANÇEBİ
- An analysis of high school students learning difficulties in biology
Lise öğrencilerinin biyoloji dersinde zorlandıkları konuların analizi
HÜLYA KABLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEREN TEKKAYA
- Lise öğrencilerinin genetik kavramlardaki bilgi düzeyleri
Knowledge level of high school students on genetic concepts
MELİH KOÇAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN ARSLAN
- Lise öğrencilerinin içsel ya da dışsal denetimli oluşlarını etkileyen etmenler
Başlık çevirisi yok
BİNNUR YEŞİLYAPRAK
Doktora
Türkçe
1988
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ETHEM ÖZGÜVEN