Îsâgûcî geleneği bağlamında Tanzimat Döneminde bir mantık metni: Kısm-ı Tasavvurât Min Hülâsati'l-Mîzân
A logic text in the context of Tanzimat Era: Kism-i Tasavvurat Mi̇n Hülâsati̇'l-Mîzân
- Tez No: 562971
- Danışmanlar: DOÇ. CAHİD ŞENEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Porphyrios'un (ö.304) Aristoteles'in (m.ö.384-322) Kategoriler'ine mukaddime niteliğinde kaleme aldığı Eisagoge, tercüme devriyle birlikte İslâm dünyasına aktarılmış ve Îsâgûcî ismiyle tanınmıştır. Bu dönemden sonra İslâm dünyasında benzer gaye ve isimlerle çok sayıda eser kaleme alınmıştır. Bilhassa Ebherî'nin (ö.1265) Îsâgûcî'si bu eserler arasında muhtasar ve eğitime uygun olması bakımından ön plâna çıkmıştır. Benzer şekilde Kâtibî'nin (ö.1277) Şemsiyye'si de sonraki dönemin mantık çalışmalarını ve yazımını belirleyen eserlerin en meşhurlarındandır. Osmanlı Devleti'nde Tanzimat dönemi ile sonrasında ilim ve mantık anlayışındaki dönüşüme karşı geleneği savunmak gayesiyle bir takım çalışmalar ortaya koyulmuştur. Bahsedilen çalışmalar yukarıda zikredilen isimlerin takipçisi konumunda bulunmuşlardır. Bu bağlamda tezin konusu, bu çalışmalardan biri olup Ahmed Hıfzı tarafından Osmanlıca olarak kaleme alınan“Kısm-ı Tasavvurât min Hülâsati'l-Mîzân”isimli Îsâgûcî şerhinin latinizasyonu ve İslâm dünyasındaki benzer eserlerle mukayese yapmak suretiyle değerlendirilmesidir.
Özet (Çeviri)
Eisagoge, which had written as an introduction to Aristoteles's (m.ö.384-322) Categories by Porphyrios (ö.304), was transferred to the Islamic world with Translation Movement and known as Îsâgûcî. After this period, a lot of books was written in the Islamic world with the same purpose, even with the same name. Especially, Ebherî's (ö.1265) Îsâgûcî came into prominence with regards to being concise and appropriate for education. Likewise, Kâtibî's (ö.1277) Şemsiyye is one of the most famous works that influenced the writing and studies of logic. In the Ottoman Empire, especially during the Tanzimat Era and after it, some studies were written to defend the tradition against the transformation occurred in the understanding of logic and ilm. The works occured in the Tanzimat Era are followers of that author like Ebherî and Kâtibî. In this context, the subject of this thesis is one of those works that written by Ahmed Hıfzi in Ottoman Turkish, Kısm-ı Tasavvurât min Hülâsati'l-Mîzân. This thesis consists of the latinization of the Ottoman text and its comparison with the similar works produced in the Islamic world.
Benzer Tezler
- Molla Halil Es-Siirdî'nin mantık anlayışı
Başlık çevirisi yok
AYŞE SERPEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinDicle ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZIM HASIRCI
- Muhyiddin et-Tâlişî'nin Haşiyetu Muhyiddin ala şerh-i İsaguci li'Hesmekâtî adlı eserinin tahlil ve tahkiki
An analysis and critical edition of Muḥyī al-Dīn al-Tālishī's work entitled Ḥāshiyat Muḥyī al-dīn 'alā Sharḥ Īsāghūjī li Hasmakātī
AHMET EMİN AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET YAMAN
- Mostarî'nin Şerhu Îsâgûcî adlı eserinin tasavvurât bölümü üzerine bir inceleme
A review on chapter of conceptions from book of Mostarî's Sharh Isagugî
LEYLA DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET NASİH ECE
- İzmirli İsmail Hakkı ile Ahmet Fuad'ın Mi'yâru'l-ulûm adlı eserlerinin karşılaştırılması
Comparison of İzmirli İsmail Hakkı and Ahmet Fuad's Mi'yâru'l-ulüm
BEYHAN TATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KAYACIK
- Ebheri'nin İsaguci'sinin ilk şerhleri XIV-XVI. yy.
First commentaries of Abhari's Isagoge Between XIV-XVI c.
AHMET KAYACIK