Cəlil Məmmədquluzadə'nin seçilmiş öykülerinin Azerbaycan Türkçesinden Türkiye Türkçesine aktarılması ve öykülerdeki ki'li tümcelerin incelenmesi
Translating Cəlil Məmmədquluzadə's selected stories from Azerbaijani Turkic to Turkey Turkic and analysing the sentences which include 'ki' in those stories
- Tez No: 565283
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEMA ASLAN DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Celil Memmedguluzade; Azerbaycanlı yazar, küçük öykünün büyük üstadı, gazeteci ve Azerbaycancılık fikrinin yaratıcılarından biridir (Həbibbəyli, 2004). Azerbaycan edebiyatının en ünlü temsilcilerindendir. Kafkasya ve İran'dan Uzakdoğu Asya, Afrika ve Avrupa ülkelerine kadar geniş bir coğrafyada Türk dünyasında ilgi ile karşılanan, 1906 – 1931 yılları arasında yayımlanmış“Molla Nasreddin”mizah dergisinin yaratıcısı ve editörüdür (Habibbeyli, 2008). Azerbaycan edebiyat tarihinde hem kendi takma adı hem de 25 yıl boyunca yayımladığı derginin adı olan“Molla Nasreddin”adı ile tanınır. Kurduğu derginin çatısı altında realist-demokratik edebî bir okul kurmuştur. Azerbaycan milliyetçiliğinin oluşmasında etkin rol oynamıştır (Həbibbəyli, 2004). Celil Memmedguluzade'nin eserlerinin dili konuşma diline oldukça yakındır veeserlerinde kitümce kullanımının oldukça sık olduğu gözlenmektedir. Bu çalışmanın ilk aşamasında Celil Memmedguluzade'nin seçilmiş öyküleri Azerbaycan Türkçesinden Türkiye Türkçesine aktarılmış, ikinci aşamasında ise öykülerde geçen ki bağlaçlı (tümleyicili) tümcelerden hareketle bir inceleme yapılmaya çalışılmıştır. ki bağlacı dilimize Farsçadan geçmiştir (Tekin, 1989, s. 62). Farsçadan, İran coğrafyasıyla daha yakın ilişkileri olan Azerbaycan, daha çok etkilenmiştir (Ortaylı, 2016). Bu nedenle Azerbaycan Türkçesindeki Farsça unsurlar Türkiye Türkçesine oranla daha fazladır. ki bağlacı da bu unsurlardan biridir. Bu bağlacın sık kullanımı aynı zamanda işlevsel çeşitlilik de doğurmuştur. Bu çalışmada ki bağlacının Azerbaycan Türkçesindeki sözü edilen anlam/işlev çeşitliliği de incelenecektir.
Özet (Çeviri)
Cəlil Məmmədquluzadə is a writer from Azerbaijan, who is a big master of little stories, dramatist, journalist and one of the creators of the ideology of Azerbaijanism (Həbibbəyli, 2004). He is a representative of the literature of Azerbaijan. He was the creator and editor of the“Molla Nasreddin”magazine, published between 1906 and 1931, which interested a lot of people in a large area from Caucasia and Iran to Far East Asia, Africa and European countries; namely in all Turkestan (Habibbeyli, 2008). In the history of Azerbaijan literature, he is also known with the name of“Molla Nasreddin”which was both his nickname and the magazine's name that is published by him. He founded a realistic-democratic literary school under the umbrella of the magazine he had founded. He played an active role for forming of Azerbaijan's nationalism (Həbibbəyli, 2004). The language of his works is very close to conversational language and it is realized that the conjunction ki is widely used in the stories. The conjunction ki derived and naturalised from Persian (Tekin, 1989). Azerbaijan that had closer relations with Iran than Turkey (Ortaylı, 2016, s. 133), had been influenced more. So; there is more Persian elements in Azerbaijani Turkic than Turkey Turkic (Turkish) now. The conjunction ki is also one of those elements. The widely usage of that conjunction resulted in wide meanings. Namely; the conjunction ki has more meanings in Azerbaijani Turkic than Turkey Turkic. In this work; the variation of the conjunction ki in Azerbaijani Turkic-mentioned before-is going to be analysed and the differences of the conjunction ki used both Turkey Turkic and Azerbaijani Turkic going to be revealed.
Benzer Tezler
- Tiyatro eserlerinden hareketle Azerbaycan Türkçesinde nezaket ifadeleri üzerine bir inceleme
A study on politeness expressions in Azerbaijani language based on theatrical texts
MEHMET AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DilbilimAfyon Kocatepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZMİ ALAN
DOÇ. DR. FERDİ BOZKURT
- Seyyid Hüseyin Nasr'da modernizm ve eleştirisi
In thinking of Seyyed Hossein Nasr modernism and its criticism
CELİL ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
SosyolojiAfyon Kocatepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KENAN ÇAĞAN
- Talasemi major ve intermedialı hastalarda serum prohepsidin düzeyleri
Serum prohepcidin levels ın thalassemia major and intermediate patients
CELİL YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAdnan Menderes ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF ZİYA ARAL
- Farklı çimentolarla üretilen harçların yüksek sıcaklık ve değişik soğutma koşulları altındaki özelikleri
The properties of mortars at elevated temperature and different cooling conditions, produced with different type of cements
CELİL GÜLCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
İnşaat MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMER FATİH ESER
- Uçucu Kül ve Polipropilen Elyaflarla Zayıf Zeminlerin Stabilizasyonu
Stabilization of weak soil with fly ashes and polypropylene fibers
CELİL GÜMÜŞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
İnşaat MühendisliğiCumhuriyet Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET ŞENOL