Tiyatro eserlerinden hareketle Azerbaycan Türkçesinde nezaket ifadeleri üzerine bir inceleme
A study on politeness expressions in Azerbaijani language based on theatrical texts
- Tez No: 963513
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NAZMİ ALAN, DOÇ. DR. FERDİ BOZKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Çalışmamızda Brown ve Levinson (1978, 1987) nezaket stratejilerinin Azerbaycan Türkçesindeki kullanım şekilleri ele alınmıştır. Çalışmamızın veri tabanını Azerbaycan edebiyatından taranan beş eser oluşturmaktadır. Çalışmada taranan eserler Azerbaycan edebiyatında ön plana çıkmış, 2007 yılında yayımlanan beş ciltlik“Azərbaycan Dramaturgiyası Antologiyası”adlı eserde bulunmaktadır. Bunlar Mirzə Fətəli Axundzadə'nin“Sǝrgüzǝşti mǝrdi-xǝsis (Hacı Qara)”, Cəlil Məmmədquluzadə'nin“Ölülər”, Nəriman Nərimanov'un“Nadir Şah”, Elçin'in“Qatil”, Anar'ın“Şəhərin Yay Günləri”adlı tiyatro eserleridir. Bu çalışmanın amacı, bireyler arası iletişimde nezaketin rolünü incelemek ve Azerbaycan Türkçesi edebî dilinde yazarların hangi nezaket stratejilerine başvurduklarını belirlemeye çalışmaktır. Çalışmanın konusunu, Brown ve Levinson'ın nezaket kuramı çerçevesinde Azerbaycan Türkçesi tiyatro eserlerindeki nezaket stratejilerinin incelenmesi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, olumlu ve olumsuz yüzü işaretleyen nezaket stratejileri analiz edilmiştir. İncelenen metinlerde olumlu nezaket stratejilerinin olumsuz nezaket stratejilerine kıyasa daha yaygın kullanıldığı görülmektedir. Çalışmada en çok tespit edilen strateji“Grup içi kimlik işaretleyicilerini kullanmak (olumlu strateji 4)”stratejisidir ve 392 kez geçmektedir. En az tespit edilen strateji ise“Geleneksel olarak dolaylı olmak (olumsuz strateji 1)”stratejisidir ve 5 kez geçmektedir.
Özet (Çeviri)
In our study, the use of Brown and Levinson's (1978, 1987) politeness strategies in Azerbaijani language is examined. The data for this study consist of five literary works selected from Azerbaijani literature. These works are included in the five-volume anthology Azerbaycan Dramaturgiyası Antologiyası published in 2007, which features prominent pieces of Azerbaijani literature. The selected plays are:“Sǝrgüzǝşti mǝrdi-xǝsis (Hacı Qara)”by Mirzə Fətəli Axundzadə,“Ölülər”by Cəlil Məmmədquluzadə,“Nadir Şah”by Nəriman Nərimanov,“Qatil”by Elçin, and“Şəhərin Yay Günləri”by Anar. The aim of this study is to examine the role of politeness in interpersonal communication and to try to determine which politeness strategies are used by writers in the Azerbaijani literary language. The subject of the study is to examine politeness strategies in Azerbaijani language theater plays within the framework of Brown and Levinson's politeness theory. Within the scope of the research, politeness strategies that mark positive and negative faces were analyzed. In the analyzed texts, it is observed that positive politeness strategies are more commonly used compared to negative politeness strategies. The most frequently identified strategy in the study is“Using in-group identity markers (positive strategy 4),”which appears (392) times. The least identified strategy is“Being conventionally indirect (negative strategy 1),”which appears (5) times.
Benzer Tezler
- Azerbaycan edebiyatında tiyatro
Theater in Azerbaijan literature
ELİF KOÇ
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN UYGUR
- Göç edebiyatı bağlamında Ali Kafkasyalı'nın edebi eserlerinde Güney Kafkasya'dan Türkiye'ye göçlerin yansımaları
Reflections of migration from the South Caucasus to Turkey in the works of Ali Kafkasyali in the context of migration literature
DUYGU ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞUREDDİN MEMMEDLİ
- Hüseyin Cavid'in piyeslerinde sosyal meseleler
Social issues in the plays of Hüseyin Cavid
BÜŞRA ÜNAL MERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHDİ GENCELİ
- Elçin Efendiyev'in romanlarında milli kimlik algısı
Perception of national identity in Elchin Efendiyev' s novels
GAMER AHMEDOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKİN GULUSOY
- Azerbaycan tiyatrosunun tarihi ve tiyatro sanatçıları
History of Azerbaijan theater and theater artists
TOGHRUL GASIMOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarKocaeli ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA GÖKTAŞ