Cinsel saldırıya maruz kalan kadınlarda psikoterapötik değişim sürecinin incelenmesi: Şema odaklı bir yaklaşım
Examination of psychotherapeutic change process of sexually assaulted women: A schema-focused approach
- Tez No: 566027
- Danışmanlar: PROF. DR. İHSAN DAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 265
Özet
Cinsel saldırıya maruz kalma, travma sonrası stres bozukluğu belirtileri başta olmak üzere pek çok psikolojik belirtinin ortaya çıkmasına neden olabilecek oldukça örseleyici yaşantılardandır. Cinsel saldırıya maruz kalan bireylerin psikoterapisinde yaygın olarak kullanılan psikoterapi yaklaşımlarının kısıtlılıkları ve bu yaklaşımlara getirilen eleştiriler göz önünde bulundurulduğunda, alternatif bir müdahale modelinin önerilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Şema terapinin pek çok psikolojik bozukluğun tedavisinde etkili olduğu çalışmalar tarafından gösterilmiş olsa da, TSSB ve özellikle cinsel saldırıya yönelik müdahale konusunda alanyazındaki çalışmaların sınırlılığı dikkatleri çekmektedir. Bu noktadan hareketle bu araştırmanın amacı, cinsel saldırıya maruz kalan bireylere psikoterapötik müdahalede kullanılabilecek, kısa süreli ve şema terapinin sıklıkla kullandığı teknikleri içeren (imgesel yeniden senaryolaştırma, sandalye teknikleri, sınırlı yeniden ebeveynlik ve empatik yüzleştirme) bir psikoterapi protokolünde, psikoterapötik değişim sürecinin nicel ve nitel yöntemlerle incelenebilmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada, cinsel saldırıya maruz kalan 6 kadın katılımcı yer almıştır. Tüm katılımcılara terapi öncesi, terapi sonrası ve takip aşamalarında Travma Sonrası Stres Bozukluğu-Kendini Değerlendirme Ölçeği (TSSB-KDÖ), Beck Depresyon Ölçeği ve SCL-90 uygulanmış ve katılımcıların elde etmiş oldukları puanlar, bu aşamalar arasında değerlendirilmiştir. Tanımlayıcı düzeyde istatistiki sonuçlara ulaşmayı sağlayan analizlerin sonuçlarına göre genel olarak, katılımcıların son test ve takip aşamalarında almış oldukları puanların, ön test aşamasından almış oldukları puanlara göre düştüğü gözlenmiştir. Ayrıca TSSB-KDÖ için yürütülen analizler, tüm katılımcıların süreç içerisinde yaşamış oldukları değişimin klinik anlamlılığa sahip olduğu sonucuna ulaşılmasını sağlamıştır. Uygulanan şema odaklı psikoterapi sonrasında katılımcılardaki değişimin nasıl gerçekleştiğinin incelenebilmesi için ise öyküleyici (narrative) analiz kullanılmış, danışanların seanslarda aktardığı, cinsel saldırı yaşantısıyla bağlantılı öykülerin psikoterapistle birlikte nasıl yeniden birlikte inşa edildiği incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre danışanların psikoterapi süreçlerinin üç aşamada tamamlandığı görülmüştür. İlk aşama 'travmatik öykünün ilk yazarları', ikinci aşama 'travmatik öykünün yeniden yazarları' ve son aşama ise 'travmatik öykünün ortak yazarları' olarak isimlendirilmiştir. Tüm bulgular ayrıntılı şekilde ele alınmış, alanyazın doğrultusunda tartışılmış; ayrıca şema odaklı psikoterapi müdahalesi için bir model önerisinde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Sexual assault is one of the most traumatic experiences that can cause many psychological symptoms, especially the symptoms of post-traumatic stress disorder (PTSD). Considering the limitations and the criticisms of the psychotherapy approaches commonly used in the psychotherapy of sexually assaulted women, it is important to propose an alternative intervention model. Although schema therapy has been shown an effective treatment of many psychological disorders, it is noteworthy that studies on PTSD, especially interventions for sexual assault have been limited. From this point of view, the aim of this study is to examine the psychotherapeutic change process by quantitative and qualitative methods in a short-term psychotherapy protocol which includes frequently used techniques of schema therapy (imagery rescripting, chair works, limited re-parenting, and empathic confrontation). For this purpose, there were 6 female participants who were exposed to sexual assault. PTSD-Self-Report Scale (PSS-SR), Beck Depression Inventory and SCL-90 were applied to all participants before, during and after therapy, and the scores of the participants were evaluated among these stages. According to the descriptive statistical results, it is observed that the scores of the participants in the post-test and follow-up decreased according to the scores of the pre-test. In addition, the analysis carried out for PSS-SR led to the conclusion that the change in all the participants had a clinical significance. Narrative analysis was used to examine how the change in participants took place in schema-focused psychotherapy and how the stories associated with the sexual assault were re-constructed with the psychotherapist in the session. It was seen that the psychotherapy processes of the clients were completed in three stages: The stages were called 'the first authors of the traumatic story'; 're-authors of the traumatic story'; 'co-authors of the traumatic story' respectively. All findings were discussed in detail and a model was proposed for schema-focused psychotherapy intervention.
Benzer Tezler
- İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi adli Tıp Anabilim dalı'na 2013-2022 yıllarında cinsel saldırı nedeni ile başvuran vakaların değerlendirilmesi
Evaluation of the Cases Referred to Inonu University Faculty of Medicine, Department of Forensic Medicine for Sexual Assault in the Years 2013-2022
PINAR BOYRAZ
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Bir tıp fakültesinde son sınıf öğrencilerinin cinsel taciz ve saldırı konusundaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of the knowledge and attitudes of final-term students about sexual harassment and assault in a medical school
HİDAYET KASIM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Halk SağlığıAnkara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ESİN OCAKTAN
- Cinsel saldırı olgularında makroskobik ve kolposkopik muayene bulgularının karşılaştırılması
Comparison of macroscopic and colposcopic examination findings of sexual assault cases
MURAT YILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Adli TıpMersin ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURSEL GAMSIZ BİLGİN
- Türkiye'de cinsel suç mağdurlarının yardım arama deneyimleri ve destek mekanizmalarına ilişkin algıları
Sexual offence victims' perception of support mechanisms and attitude toward the help-seeking process in Turkey
YAĞMUR ALTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Hukukİstanbul ÜniversitesiKriminoloji ve Ceza Adaleti Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM SÖZÜER