Hâkim Mehmed Efendi'nin Lemeât ve Istılâhât-ı Sûfiyye tercümeleri
Hākim Mehmed Efendi and His Translations of Lama'āt and Istilāhāt al-Sūfiyya
- Tez No: 568795
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET KARATAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 200
Özet
Bu çalışmada Fahreddîn-i Irâkî'nin (ö. 688/1289) Lemeât isimli eseri ile İbnü'l-Arabî'nin (ö. 638/1240) Istılâhâtu's-sûfiyye'sinin Seyyid Mehmed Hâkim Efendi tarafından yapılan tercümeleri dil ve içerik açısından incelenmiştir. XVIII. yüzyıl Türk edebiyatının çok yönlü bir temsilcisi olan Seyyid Mehmed Hâkim Efendi'nin tercümeleri, eserlerde yer alan manzum ve mensur unsurları Türkçe'ye manzum bir şekilde aktarması dolayısıyla edebiyat tarihi açısından dikkat çekicidir. Çalışmada gösterdiğimiz üzere Hâkim'in Lemeât tercümesi ile kendinden önce yapılan İnce Bedreddin'in Lemeât tercümesi arasında benzerlikler bulunmaktadır. İbnü'l-Arabî'nin Istılâhât'ı Türk edebiyatı tarihinde tercüme konusu edilmemesine karşılık Hâkim, İbnü'l-Arabî ile arasındaki tasavvufî bağ sebebiyle eseri tercüme etmiştir. Bu çalışmada Hâkim'in hayatı, eserleri ve edebî kişiliği hakkındaki bilgiler değerlendirilmiş, Lemeât ve Istılâhâtu's-sûfiyye şekil ve içerik açısından incelenmiş, Hâkim'in tercümelerindeki dil ve üslup özellikleri tespit edilmiş, eserlerin yazma nüshaları hakkında bilgi aktarılmış ve transkripsiyonu yapılarak metinlerde yer alan Arapça ve Farsça ibârelerin Türkçe karşılıkları verilmiş ve kaynakları belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examines Seyyid Mehmed Hākim's translations of Fakhr al-Dīn 'Irāqī's (d. 688/1289) Lama'āt and Ibn al-Arabī's (d. 638/1240) Istilāhāt in terms of language and content. Hākim, as a well-educated Ottoman bureaucrat, is a versatile person in Turkish literature in the 18th century. His translations are remarkable in a literary sense with regard to his conceptual framework and poetic manner of original texts. The first translation of Lama'āt in the Turkish literature belongs to Ince Badr al-Dīn and Hākim referred Ince Badr al-Dīn's translation in his work without mentioning his name. As this study illustrates, there are similarities between Hākim's translation of Lama'āt and Ince Badr al-Dīn's translation of Lama'āt in the 15th century. Despite Ibn al-Arabī's Istilāhāt is not the subject of translation in the history of Turkish literature, Hākim translated Istilāhāt due to his mystical connection of Ibn al-Arabī. This study gives information about Hākim's life, works and literary personality and examines Lama'āt and Istilāhāt in terms of form and content. Furthermore, in this study, the language and stylistic features of Hākim's translations are determined and information about his manuscripts is given. Then, transcriptions of the manuscripts are prepared, Arabic and Persian samples in the texts are translated and their references are provided.
Benzer Tezler
- Hâkim Mehmed Efendi'nin 'Hecsü'l-Hâcis ve Hemsü'n-Nâ'is' adlı lûgatı (inceleme-tenkitli metin)
Hâkim Mehmed Efendi of 'Hecsü'l-Hâcis ve Hemsü'n-Nâ'is' name dictionary (examination- critical text)
MUSTAFA BİRGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSRAFİL BABACAN
- Hâkim Mehmed Efendi'nin Siyer-i Kebîr adlı eseri ve muhtevası
Hâkim Mehmed Efendi's Siyer-i Kebir and its content
PINAR ÇİFTCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinEskişehir Osmangazi Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYNUR KURT
- Vak'a-Nüvîs Hâkim Efendi tarihi (Metin ve Tahlîl)
Chronicler Hâkim Efendi's history (Text and Analysis)
TAHİR GÜNGÖR
Doktora
Türkçe
2014
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYA YILMAZER
- Hâkim Seyyid Mehmed Efendi'nin Terceme-i Esrâr-ı Tevhîdiye adlı eseri (metin-inceleme)
Hakim Seyyid Mehmed Efendi's work called Terceme-i Esrar-i Tevhidiye (text-analysis)
MEHMET ARİF ARICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAKUP POYRAZ
- Hâkim Seyyid Mehmed Efendi, hayatı, eserleri ve ʿAcâibu'l-Ahbâr'ı
Hâkim Seyyid Mehmed Efendi, his life, works and ʿAcâibu'l-Ahbâr
MEHMET AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKKUŞ