An inquiry on the impact of mortality salience on relationships between personality and deviant workplace behavior intentions
Ölümlülük belirginliğinin kişilik ve sapkın işyeri davranışı niyetleri ilişkisine etkisi üzerine bir araştırma
- Tez No: 570597
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET BEŞKESE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, İşletme, Psychology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Ölüm ve ölümlülük araştırmaları, insanların ölümlülükleri hatırlatıldığında ortaya çıkan ölüme özel tepkilerin keşfedilmesine yol açmıştır. Dehşet Yönetimi Kuramı (DYK), insanların ölümü hatırlatan şeylerle karşılaştıkları zaman kendilerini varoluşsal kaygıya karşı korumak için kendi kültürel dünya görüşlerini savunmaya çalıştıklarını öne sürmektedir. Bu savunmayı aynı kültürel değerleri benimseyenleri ödüllendirip, tehdit edenleri ise cezalandırarak yapmaktadırlar. Farklılığın bugünün örgütleri için kaçınılmaz bir gerçek olması çoğu işyerinde farklı kültürel dünya görüşlerinin birarada bulunması anlamına gelmektedir. Bu teorinin ışığında, bu çalışma ölüm farklındalığının beyaz yakalı çalışanların kişilik özellikleri ve dünya görüşlerini tehdit eden kişi ve örgütlere karşı sapkın işyeri davranışları gösterme niyetleri arasındaki ilişki üzerindeki etkisini ölçmeyi amaçlamaktadır. Katılımcılar Türk kamu veya özel sektöründe çalışmakta olan en az bir yıl iş tecrübesine sahip beyaz yakalı çalışanlardan (n=607) oluşmuştur. DYK araştırma geleneğine uygun olarak deneysel bir araştırma tasarımı kullanılmış, deney grubu (n=306) ölüm farkındalığı manipülasyonu alırken deney grubu (n=301) televizyon farkındalığı soruları cevaplamıştır. Araştırma modelinin yol analizi Sorumluluk (β = -.34, p < .001) ve Buluşçuluk (β = .17, p < .05) kişilik özelliklerinin sapkın işyeri davranışı niyetlerini anlamlı olarak kestirdiğini bulmuştur. Sapkın davranış niyetleri arasında yapılan grup karşılaştırmalarında beklenen ölüm farkındalığı etkisi görülmüştür. Pozitif ve negative duygu değerleri karşılaştırıldığında arada anlamlı bir fark bulunmamış, böylece önceki çalışmalarda elde edilmiş ölüm farkındalığı etkisinin duygu durumu değişiminden kaynaklanmadığı bulgusu tekrarlanmıştır. Kontrol ve deney grubu arasında yapılan çok gruplu analiz sonuçları ölüm hatırlatıcılarının kişilik özellikleri ve sapkın davranış niyetleri ilişkilerini öngörü gücü veya istatistiksel anlam bazında değiştirdiğini göstermiştir. Bulgular ölüm hatırlatıcılarının günümüz işyerinde sapkın davranışı arttırabilecek gizli bir etken olduğuna dair ipucu sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Research on death and mortality led to discovery of death-specific reactions that emerged when people were reminded of their mortality. The Terror Management Theory (TMT) suggests that people try to defend their cultural worldviews after any confrontation with reminders of death as an attempt to protect themselves against existential anxiety. They do this by rewarding those that embrace the same cultural values and by punishing those that threaten it. Diversity is an inescapable fact for organizations of today, which means different cultural worldviews are co-existing in most workplaces. In light of this theory, this study aimed to measure the effects of mortality salience (MS) on the relationship between white-collar employees' personality traits and their intentions to engage in deviant behaviors at workplace (DWBI) against worldview threatening individuals and organizations. Participants were white-collar employees (n = 607) working at Turkish public or private organizations who had at least one year of work experience. An experimental research design was conducted in accordance with TMT research tradition, where experiment group (n = 306) received MS treatment and control group (n = 301) was treated with TV salience questions. The path analysis of research model found Conscientiousness (β = -.34, p < .001) and Inventiveness (β = .17, p < .05) to be significant predictors of DWBI. Group comparisons of DWBI items revealed the expected MS effect between groups. T-test results of positive and negative affect scores revealed no difference, thus replicated the finding that MS effect was not due to mood change. Multi-group analysis results between experiment and control groups showed that mortality cues change the relationships between personality traits and DWBI either by altering prediction power or statistical significance. Findings hint that reminders of death may be a hidden factor that increase deviance at contemporary workplace. Significance of the negative effects of MS are discussed.
Benzer Tezler
- Kodokushı ve gündelik yaşamda benliğin kaybolması: Yalnız yaşayan yaşlı erkeklerin ölümü
Kodokushi and disappearance of self in everyday life: The death of aged men living alone
TANER SABANCI
Doktora
Türkçe
2023
SosyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜRREŞİT CELİL KARLUK
- The impact of ethical leadership on turnover intention through organizational commitment
Etik liderliğin, organizasyonel bağlılık aracılığı ile organizasyondan ayrılma isteğine etkisi
ESAT CAN YÜZBAŞIOĞLU
- Criticising architectural criticism on the basis of morality
Mimari eleştiriyi ahlak üzerinden eleştirmek
YUSUF BERA BİLİCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
MimarlıkGazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR DİNÇ KALAYCI
- An Inquiry on the impact of competitions in architectural practice: documentation of architectural design competitions in Turkey between the years 1931-1969
Yarışmaların mimarlık pratiğine etkisi üzerine bir araştırma: 1931-1969 yılları arasında Türkiye'deki mimari tasarım yarışmalarının belgelenmesi
ELİF ÖZÇELEBİ
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIRIM YAVUZ
- An inquiry into the adoption process of building information modeling in architectural practice
Mimarlık pratiğinde yapı bilgi modellemesine geçişte adaptasyon süreci
TUĞÇE ZEYNEP BAÇNAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Mimarlıkİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FEHMİ DOĞAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN BURAK ÇAVKA