Klasik bir eğitim kurumu olarak Enderun Mektebi ve yenileşme bağlamında kapatılış süreci
Enderun School as a classical educational institution and its closing process in the context of innovation
- Tez No: 571330
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. MEHMET AKİF FİDAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Enderun, Enderun Mektebi, Osmanlı Eğitimi, Yenileşme, Enderun, Enderun School, Ottoman Education, Modernisation
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Enderun Mektebi Osmanlı Devleti'ne yaklaşık dört yüz elli yıl hizmet vermiş, Osmanlı Devleti'nin en köklü kurumlarındandır. Osmanlı eğitim sistemi içerisinde erken dönemlerden itibaren görülen bu kurum, saray görevlilerini ve daha sonra üst düzey yönetici olacak kişileri eğitmek görevini üstlenmişti. Bir saray okulu olarak karşımıza çıkan bu mektep, kendisinden önceki Müslüman Türk devletlerinde görülen saray okulu geleneğinin en kâmil örneğini teşkil etmektedir.Mektep özellikle 16. ve 17. yüzyıllarda hem bünyesinden çıkardığı devlet adamları ile bürokrasiye hem de bilim ve sanat adamlarıyla kültür hayatına önemli katkılar sağlamıştır. Fakat 18. ve 19. yüzyıllarda devletin ihtiyaç duyduğu Yenileşme hareketleri ile bu durum değişmiştir. Yenileşme hareketleri ile Enderun Mektebi bazı fonksiyonlarını peyderpey başka kurumlara devretmiş, nihayet 1909'da kapanmıştır. Enderun Mektebi hakkında Osmanlı dönemi kaynakları oldukça azdır. Enderunlu Hızır İlyas Ağa, Tayyarzade Ata, Santuri Ali Ufkî Bey gibi isimler hem anılarını kaleme almış hem de mektep teşkilatı, eğitimi ve yapısı hakkında ayrıntılı bilgi vermiştir. Cumhuriyetten sonra İsmail Hakkı Uzunçarşılı, İsmail Hakkı Baykal, Ülke Akkutay gibi isimler Enderun Mektebinin teşkilatı, teşrifatı ve eğitim sistemi hakkında ayrıntılı çalışmalar yapmışlardır. Fakat bütün bu çalışmalarda Enderun Mektebinin kapatılışı ayrıntıya girilmeden sadece bir tarih verilerek geçiştirilmiştir. Mektebin hangi aşamalardan geçtiği ve nasıl kapatıldığı, bu esnada üst düzey yönetici eğitimini hangi kurumun sağladığı, bu mektep kapatıldıktan sonra yerine hangi müesseselerin inşa edildiği hususları, Osmanlı Yenileşmesine örnek olacak bir değişim sürecini teşkil etmektedir. Bu çalışmada Enderun Mektebinin 17. ve 18. yüzyılda ilk Yenileşme hareketleriyle yaşadığı değişimleri; 19. yüzyıldan itibaren hangi evreleri geçirerek kapatıldığı hususu incelenecektir.
Özet (Çeviri)
Enderun School which has served the Ottoman State/Empire for four hundred and fifty years and is one of the most established institutions of the Ottoman State/Empire. This institution which was seen since the early ages of the Ottoman State/Empire, undertook the mission of training and educating the palace officers and individuals who later would become top managers. This institution which appears as a palace school illustrates the most obvious example of previous palace school traditions that existed in other earlier Muslim Turkish states. Especially in the 16th and 17th centuries, the school has provided substantial contributions in terms of educating statesmen, scientists and artists. However this situation changed in the 18th and 19th centuries with the necessity of the innovation movement required by the state. Together with the innovation movement Enderun School has delegated some of its functions to other establishments and finally was shut down in 1909. There aren't many sources about Enderun School in the Ottoman period. Individuals such as Hızır İlyas Ağa from Enderun, Tayyarzade Ata and Santuri Ali Ufkî have given detailed information regarding its organization, education, structure in their memories. After the establishment of the Republic, names such as İsmail Hakkı Uzunçarşılı, İsmail Hakkı Baykal, Ülke Akkutay have conducted detailed studies about Enderun School's organization, protocol and education system. However in all these studies the closing date of Enderun School was not specified in detail. The stages the school went through and how it was closed, the institution in which the top manager education was provided, and the institutions which were built after the school was closed is a process of change that sets an example for the Ottoman innovation. This study will examine the changes that took place in the Enderun School during the 17th and 18th centuries together with the innovation movement and the stages that led to the closing of the school in the 18th century.
Benzer Tezler
- Divan-ı Yaver
Divan of Yaver
YASEMİN OKUTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. ALİ ÇELİK
- Klasik medreselerin kurumsal yapısı (Tillo Medresesi örneği)
Conception of reriligion formation process in classic Tillo Madrasahs
KAYHAN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET YILMAZ SOYYER
- Türkiye'de medreseler, seydalık ve meşruiyet arayışları
Madrasas, seydas, and their searches for legitimacy in Turkey
DENİZ AŞKIN
- Neoliberalizmin eğitim felsefesi üzerine bir inceleme
An examination on education philosophy of neoliberalism
HASRET KÖKTEN
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİLAY KÖKTÜRK