Nasr Hamid Ebu Zeyd'in dini söylem tahlilinde eleştirel Hermeneutik unsurlar
Critical hermeneutic elements in Nasr Hamid Abu Zaid's religious discourse analysis
- Tez No: 572505
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN BİLEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Dini söylem, Yeni-İhyacı Söylem, Yeni-Modernist Söylem, Söylem Analizi, Tarihsellik, Çağdaş Hermeneutik Kuramlar, Eleştirel Hermeneutik, Religious discourse, Neo-revival Discourse, Neo-Modernist Discourse, Discourse Analysis, Historicality, Contemporary Hermeneutical Theories, Critical Hermeneutics
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Tezimizde, çağdaş İslam düşünürü Ebu Zeyd'in son dönem dini söylemlere yönelik tahlil ve eleştirilerinde genel olarak hermeneutiğin özel olarak da eleştirel hermeneutik kavram, söylem ve düşünme biçimlerinin ne denli rol aldığını incelemeye çalıştık. Ebu Zeyd, İslam toplumunun cari siyasi, kültürel ve toplumsal yapıları ile bu yapılarla ilişkili olduğunu düşündüğü dinî-düşünsel söylemleri; söylem analizi, hermeneutik, dilbilim, semiyoloji gibi düşünsel disiplin ve araçların ışığında tahlil etmek istemiştir. Ebu Zeyd bütün bu entelektüel faaliyetlerini, epistemolojik ve metodolojik gereksinimleri karşılayabilecek bir seviyede gerçekleştirebilmeyi amaçlamıştır. Bu çalışmalarında Ebu Zeyd kendi fikri ve siyasi pozisyonunu, Afgani ve Abduh ile başlayan yenilenme ve ıslahat düşüncesinin akılcı, reformcu ve liberal kanadına dayandırmaktadır. Ebu Zeyd'in kendisini de dahil ettiği yenilikçi ve aydınlanmacı dini-düşünsel söyleme en önemli katkısı, bu söyleme epistemolojik bir derinlik ve çağdaş sosyal bilimsel disiplinlerle mücehhez yeni bakış açıları kazandırmış olmasıdır. Tezimizde Ebu Zeyd'in hermeneutik anlayışını, esnek ve çoğulcu bir hermeneutik idrak olarak görülmesi gerektiğini öne sürdük. Ebu Zeyd'in savunduğu dini-düşünsel söylemin ise epistemolojik ve metodolojik olarak nesnel ve felsefi hermeneutik mirastan çokça etkilenmekle birlikte, ideoloji ve dünya görüşü planında eleştirel hermeneutik anlayışla çok daha benzer bir eğilimde olduğunu tespit ettik. Çalışmamızın bir diğer iddiası günümüz İslam düşüncesinde mevcut ontolojik, epistemolojik ve teolojik karmaşadan Ebu Zeyd'in de etkilenmiş olduğudur. Ebu Zeyd'in fikri projesinin zayıf ve eksik yönleri olarak; onun gerek Batı düşüncesine dönük naif iyimserliğini ve özcü yaklaşımını gerekse hermeneutik alımlamasındaki tenakuz ve gerilimlerin mevcudiyetini göstermeyi hedefledik.
Özet (Çeviri)
In this thesis, I tried to examine the role of hermeneutics in general and more specifically critical hermeneutic concepts, discourse and thinking in the analysis and criticism of Islamic scholar Ebu Zeyd towards the contemporary religious discourses. He wanted to analyze the current political, cultural and social structures and religious-intellectual discourses of Islamic society by using intellectual disciplines and tools such as discourse analysis, hermeneutics, linguistics and semiology. He aimed to carry out all these intellectual activities at a level that could meet epistemological and methodological requirements. In his works, he bases his intellectual and political position on the rational, reformer and liberal wing of the idea of renewal and reform, which began with Afghan and Abduh. His most important contribution to the reformist religious discourse is that he has provided an epistemological depth and new perspectives equipped with the contemporary social scientific disciplines. This thesis argues that Ebu Zeyd's hermeneutic understanding should be considered as a flexible and pluralistic hermeneutic understanding. Although the religious-intellectual discourse that he advocates is influenced greatly by objective and philosophical hermeneutical heritage in terms of epistemology and methodology, it is much more in line with the critical hermeneutic understanding as far as its ideology and worldview is concerned. Another claim of this study is that he was also affected by the ontological, epistemological and theological problems of contemporary Islamic thought. As for the weaknesses of Ebu Zeyd's intellectual project, I tried to point out his naïve optimism and essentialist approach to Western thought, as well as the presence of contradictions and tensions in his hermeneutic perception.
Benzer Tezler
- Nasr Hamid Ebû Zeyd'de din dili
Religious language in Nasr Hamid abu Zeyd
ABDULLAH BASMACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FARUK ERDEM
- Nassı anlamada bir yöntem teklifi_ Nasr Hamid Ebu Zeyd örneği
A method proposal for understanding nass_The example of Nasr Hamid Ebu Zeyd
TUĞRUL ÇAĞRI TÜRKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAMİ GÜLER
- Nasr Hâmid Ebû Zeyd'in Ulûmu'l-Kur'ân eleştirisi
Nasr Hamid Abu Zaid's Critique of Ulûmu'l-Qur'an
MUHAMMED FURKAN CİNİSLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET TAHA BOYALIK
- Kur'an tefsirinde bağlamsalcı yaklaşım: Nasr Hamid Ebu Zeyd örneği
Contextual approach in interpretation of the Qur'an: Nasr Hamid Abu Zayd model
HACI YUSUF YILMAZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET PAÇACI
- İslam düşüncesinde vahyin mahiyeti
True nature of revelation in İslamic thought
SAADET ALTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ERKOL