Kur'an'da ideal bağlanma motifi olarak tanrı tasavvuru
The representation of god as the ideal attachment motif in the Qur'an
- Tez No: 573202
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SÜHEYL ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Psikoloji, Religion, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bağlanma Kuramı, John Bowlby, Tanrı Tasavvuru, Allah Tasavvuru, Attachment Theory, John Bowlby, The Representation of God, The Representation of Allah
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
İnsanlar hayatları boyunca birçok kişi ile duygusal bağ kurmaktadır. Bu bağların ilki, hiç kuşkusuz anne ile çocuk arasında kurulan bağdır. Anne ile çocuk arasındaki bu bağla başlayan bağlanma süreci, bu ilişkide edinilen içsel çalışan modeller aracılığıyla diğer duygusal ilişkilere de etki eder. Şüphesiz, bu ilişkilerden biri de kişinin Tanrı ile kurduğu ilişkidir. Bu tez kapsamında yapılmak istenen John Bowlby tarafından geliştirilen bağlanma kuramından yola çıkarak kişinin annesiyle kurduğu ilişki sonucu edindiği bağlanma stillerinin, onun gelecekte Tanrı ile kurduğu ilişki üzerinde etkisinin olup olmadığına dair bir teorik çerçeve oluşturmak ve Kur'an'daki Allah tasavvurunun ideal bir bağlanma figürü olarak düşünülüp düşünülemeyeceğini ortaya koymaktır. Bu bağlamda tez üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde bağlanma kavramı ele alınarak, John Bowlby'nin ortaya attığı bağlanma kuramının detayları açıklanmış, ardından Mary Ainsworth'un deneysel yöntemle belirlediği bağlanma stilleri (güvenli, kaygılı-kararsız ve kaçınan) açıklanmıştır. Bowlby'nin beşikten mezara kadar uzanan bağlanma davranışı düşüncesinden etkilenen Hazan ve Shaver'ın yetişkinlerde bağlanma sürecinin gelişimi çalışmalarına yer verilmiştir. Bu kapsamda farklı bir yetişkinlerde bağlanma stilleri çalışması yapan Bartholomew'nun araştırmasına da değinilmiştir. Bu bölümde son olarak kişinin bebeklikten başlayarak ergenlikte ve yetişkinlikte geçirdiği bağlanma süreci ele alınmıştır. İkinci bölümde ise insanlık tarihi boyunca insanların fikir uğraşlarında önemli bir yer edinmiş Tanrı fikri ele alınmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda Tanrı tasavvurunun ne olduğu açıklanarak Tanrı düşüncesinin felsefî arka planı genel olarak ele alınmış ve sonrasında psikolojideki bu alanda fikir beyan eden önemli kişilerin Tanrı tasavvurlarına değinilmiştir. Son bölümde ise din psikolojisi çalışmalarına bağlanma perspektifinden bakılabileceğini öne süren Kirkpatrick'in düşüncelerinden yola çıkarak Kur'an'da tasavvur edilen Allah'ın özellikleri ile güvenli bağlanılabilecek ideal bir bağlanma figürünün özellikleri arasında karşılaştırma yapılmıştır. Kur'an'da Allah tasavvurunun ideal bir bağlanma figüründen beklenen yakınlık sağlanma, güvenli bir sığınak ve güvenilir bir dayanak olma, her zaman ulaşılabilir, güçlü ve bilge olma gibi özellikleri karşıladığı görülmektedir. Bu açıdan kendisine inananlar için Allah'ın ideal bir bağlanma figürü olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
People have an emotional relationship with many people throughout their lives. The first of these bonds is undoubtedly the attachment between mother and child. The attachment process between the mother and the infant affects the other emotional relationships through the internal working models acquired in this relationship. Exactly, one of these relations is the relationship that one establishes with God. The aim of this thesis is to establish a theoretical framework to base on attachment theory that developed by John Bowlby and whether or not attachment styles that the person as a result of the relationship with his mother can impress the relation with God in the future. Also, it purposed to find out if representation of Allah in the Quran was an ideal attachment figure. In this context, the thesis consists of three main parts. In the first chapter, the concept of attachment was discussed, and John Bowlby's attachment theory was explained. Then, the attachment styles (safe, anxious-ambivalent and avoidant) determined by Mary Ainsworth were explained. Hazan and Shaver, who are affected by Bowlby's idea of attachment behavior from cradle to grave, have been involved in the development of the attachment process in adults. Moreover Bartholomew's study on a different attachment styles in adult was mentioned. Consequently the process of attachment of the person from infancy to adolescence and adulthood is discussed. In the second chapter, the idea of God, which had the most important place in people's ideas during the history of mankind, was tried to be addressed. In this context, the philosophical background of the idea of God was explained in general by explaining what the concept of God representation. Likewise then the representation of God of the important persons who expressed their opinions in psychology was stated. In the last chapter, a comparison is made between the characteristics of an ideal attachment figure that can be secure attachment with the characteristics of Allah, which is envisioned in Quran, based on the ideas of Kirkpatrick, who suggest that it can be studied from the perspective of attachment to the psychology of religion studies. It is seen that the representation of Allah in the Qur'an matches the characteristics of an ideal attachment figure, such as providing the expected proximity, being a safe haven and a secure base, being always reachable, strong and wise. In this respect, it is concluded that God is an ideal attachment figure for those who believe in him.
Benzer Tezler
- Cessâs'ın Ahkâmü'l-Kur'ân'ında bağlam
Context in Jessas' Ahkâmü'l-Quran
ABDULLAH BİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAYRAM DEMİRCİGİL
- Kur'an yorumunda bağlamın sınırlayıcılığı
Limitation of context in the Qur'anic interpretation
MEHMET BAĞÇİVAN
- التأويل النحويّ في تفسير ابن كمال باشاسورة البقرة نموذجا
Ibn Kemal Paşa tefsirindeki sözdizimsel hermeneutiği: Örnek olarak Bakara Suresi yorumu
MOHAMMED NASEEM TAHA TAHA
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULNASER SULTAN MOHSEN SALLAM
- Sosyal güvenlik kurumlarında süreç yönetimi ve süreç iyileştirmesi üzerine bir uygulama
Process management in social securi̇ty instutions and an application on process improvement
EZGİ OKUR
- Influence of powder and emulsion polymer addition on strength and capillary properties of cement mortars
Toz ve emülsyon polimer katkılarının çimentolu harçların dayanım ve kılcallık özelliklerine etkisi
ZEHRA KÖKMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Polimer Bilim ve Teknolojisiİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA HULUSİ ÖZKUL