Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinlerinde anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiiller (MEB 2016 örneği)
Combined-dealized combined acts in reading texts in secondary school books (MEB 2016 example)
- Tez No: 573963
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ ERGENE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Deyimler, fiiller, birleşik fiiller, anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiiller, Idioms, verbs, conjugated verbs, literally fused-idiom conjugated verbs
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
Deyimler, Türkçenin söz varlığını oluşturan önemli ögelerdendir. Genellikle gerçek anlamından az çok ayrı, ilgi çekici bir anlam taşıyan kalıplaşmış söz öbekleridir. Deyimler etkili anlatımıyla yüzyıllardan beri varlığını sürdüren ve Türkçeye zenginlik katan önemli değerlerdendir. Bu nedenle üzerinde durulması ve incelenmesi gereken bir hazine niteliğindedir. Türkçe, anlam kaymasına uğrayarak deyimleşmiş birleşik fiiller açısından da çok zengindir. Ancak bu konu hakkında pek fazla inceleme yapılmamıştır. Sadece“birleşik fiiller”başlığı altında çok kısa bilgilerle geçiştirildiği ve çok az bir kısmının sözlüklerde yer aldığını görmekteyiz. Bu da dil bilgisi çalışmalarında bir eksiklik olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkçede bu alanda yapılan araştırmaların azlığı ile birlikte konu, farklı bakış açıları ile ele alınmaya uygundur. Bu görüşler doğrultusunda (MEB 2016) ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinleri farklı bir çalışmayla ele alındı. Bu çalışmanın amacı, ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinlerinde anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiillerin belirlenmesi, sınıflandırılması, kullanım sıklıklarının ve çeşitliliklerinin ortaya çıkarılmasıdır. Ayrıca Türkçenin ne kadar zengin ve güçlü anlatım olanaklarına sahip olduğunu gösteren bu yapıdaki birleşik fiillerin, ortaokul Türkçe ders kitaplarında incelemesi yapılarak, gerek Türkçedeki yeri ve öneminin bilinmesi gerekse bu alandaki eksikliklerin giderilmesi hedeflenmiştir. Araştırmada ilk olarak alanyazını taranmış araştırmacıların bilgilerine başvurulmuş; birleşik fiil sınıflandırmalarında, anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiillerin yeri, tanımı ve yapısından hareketle bir değerlendirme yapılmıştır. İncelenen eserlerden tespit ettiğimiz anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiiller, önce fiil unsurları ve bu fiillerle yapılan birleşik fiiller esas alınıp, alfabetik olarak listelenmiş; sözlük anlamları verilmiştir. Daha sonra, bu fiillerle yapılan anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiillerin örneklenmesi, kullanım sıklıkları ve anlam çeşitlilikleri gibi unsurlara yer verilmiş; elde edilen veriler doğrultusunda da bazı önemli sonuçlara ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Idioms are important elements of Turkish vocabulary. They are often stereotypes that are more or less distinct from their true meaning. Idioms are important values that have existed for centuries with their effective expression and add richness to Turkish. Therefore, it is a treasure that needs to be emphasized and examined. Turkish is also very rich in terms of conjugated verbs that have been shifted into meaning. However, not many studies have been conducted on this subject. We see that only“conjugated verbs”are transposed with very short information and only a few of them are included in dictionaries. This is a deficiency in grammar studies. With the lack of research in this field in Turkish, the subject is suitable to be dealt with from different perspectives. In line with these views, the texts of reading in the Turkish textbooks of secondary school in (MEB 2016) were handled with a different study. The aim of this study is to identify, classify, use frequencies and variations of meaningful fused conjugated verbs in reading texts in secondary school Turkish textbooks. In addition, it is aimed to examine the combined verbs in this structure, which shows how rich and powerful expression opportunities Turkish has in the secondary school Turkish textbooks, to know its place and importance in Turkish and to eliminate the deficiencies in this field. Firstly, the information of the researchers who searched the literature was used; In the combined verb classifications, an evaluation was made based on the place, definition and structure of the fused-idiom combined verbs. In the meaning of the fused-idiom conjugated verbs that we determined from the examined works, firstly the verb elements and the combined verbs made with these verbs were taken as the basis and listed alphabetically; dictionary meanings are given. Afterwards, elements such as sampling, frequency of usage and variety of meaning of fused-idiom combined verbs made with these verbs were included; Some important results have been reached in line with the data obtained.
Benzer Tezler
- 1981-2021 yılları arasında okutulan ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde mitolojik unsurların tespit edilmesi ve incelenmesi
Determining and investigation of mythological elements in the texts in the secondary school Turkish textbooks taught between 1981–2021
ESRA ODUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT TURNA
- Okuduğunu anlama sürecinde söylem bağlaçlarının etkisi
The effect of discourse connectives on reading comprehension
EZGİ KAYA FİLİK
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin öğrencilerin okuduğunu anlama becerisini geliştirmeye etkisi
The effect of the activities in middle school Turkish textbooks on developing the skills of students 'reading
EZRA ÖZENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimSiirt ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAHİT EPÇAÇAN
- Ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin incelenmesi
Middle school fiftht-grade examination of the contained in Turkish textbooks
TÜRKÜ PAYZA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAdnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A.SEDA SARACALOĞLU
- Türkçe ders kitaplarının tema öğretimi açısından incelenmesi
Examination of Turkish textbooks in terms of theme teaching
FERİDE UGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ATEŞ