Erken Cumhuriyet Dönemi ulusun kültürel çerçevesi ve anadil: Dahil etme ve dışlamanın Türkçe üzerinden inşası ve Ülkü mecmuası (1933-1941)
The cultural framework of the Early Republican Period and the mother tongue: The construction of parameters of inclusion and exclusion through the Turkish language and the Ülkü magazine (1933-1941)
- Tez No: 577473
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRÜ ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Ulus, Ulusçuluk, Anadil, Etnisite, Ülkü Dergisi, Türkçe, Dahil Etme, Dışlama, Nation, Nationalism, Mother tongue, Ethnicity, The Ülkü Magazine, Turkish Language, Politics of Inclusion and Exclusion
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Sosyoloji ve Metadoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Erken cumhuriyet dönemi milli kimliğin ortak bir tarih, dil, kültür ve ülkü birliği etrafında kurulduğu ve farklı etnik toplulukların millet mefhumuna dahil olup olamayacağının da önemli ölçüde belirlendiği bir dönemdir. Bu çalışma, Halkevleri'nin merkezi yayın organı olan Ülkü Dergisi'nin 1933-1941 yılları arasındaki dil tartışmalarına odaklanarak erken cumhuriyet döneminde ulusal kimlik inşa edilirken üretilen kültürel kodların Türkçe üzerinden nasıl bir dahil etme veya dışlama kurduğunu ele almaktadır. Ülkü Dergisi, hem Cumhuriyet Halk Partisi'nin doğrudan desteklediği ve onunla organik ilişki içinde olan bir dergidir hem de Halkevleri'nin merkezi yayın organıdır. Dolayısıyla kendisini entelektüel ve akademik çevreler arasında cumhuriyet ideologlarını yetiştirecek bir kürsü ve fikri teşkilatlanma olarak gören Ülkü Dergisi, dönemin zihin haritasını anlayabilmek için zengin bir kaynaktır. Çalışmada incelenen zaman aralığı, Türk olmayan etnik grupların ulus-devletin doğrudan müdahalesi ile Türklüğe uyumlarının mecbur kılındığı önemli bir tarihsel kesittir. Bu nedenle söz konusu dönem araştırılırken, sadece Ülkü Dergisi'nin ilgili sayıları içerik analizine tabi tutulmamıştır. Aynı zamanda Halkevleri'nin çalışmaları, önemli devlet adamlarının beyanları, kanunlar, meclis tutanakları ile Hakimiyet-i Milliye, Cumhuriyet, Milliyet, Vakit gibi bazı gazetelerin gerekli görülen sayıları ve dönemin“Türkçe”merkezli cereyan eden önemli olayları da incelenmiştir. Derginin içeriği cumhuriyetin kurucu kadrolarının ve hakim siyasetin söylemi ile mutlak bir uyum içindedir. Bu uyumun sonucu olarak Ülkü Dergisi, Türkçeyi türdeş toplum tahayyülünde belirleyici bir konuma yerleştirmiş ve Türkçe konuşmayan toplulukları ulusal bünyeye dahil etmemiştir. Siyasal söylemin eşit yurttaşlık vaadine rağmen farklı etnik gruplara ve dillerine yönelen tekleştirici temayülünün dışına çıkmamıştır. Cumhuriyetin münevverlerini ve inkılap ideologlarını yetiştirme, fikir birliği sağlama gayesiyle çıkan Ülkü Dergisi, tek taraflı organik bir aydın zümrenin yetişmesine de vesile olmuştur.
Özet (Çeviri)
During the early republican period, the national identity was constructed around a common history, language, culture and ideology unity, and the parameters of inclusion and exclusion of different ethnic groups into the Turkish nation were determined. Focusing on the debates on the politics of language published in the Ülkü Magazine, which was the central publication of Halkevleri, this study examines the ways in which inclusion and exclusion mechanisms were produced during the early republican period through language debates. Ülkü Magazine was a publication that was directly supported by the Republican People's Party and was the central publication of the Halkevleri. Since Ülkü Magazine was seen as a platform and an intellectual organization that would train the republican ideologues in the intellectual and academic circles, it was a rich source depicting the mental map of this period. The period under examination is an important historical section in which non-Turkish ethnic groups have been exposed to direct intervention of the nation-state for their reorientation into Turkishness. To capture this period, only the relevant numbers of Ülkü Magazine were subjected to content analysis. In addition, the work of the Halkevleri, the declarations of significant state officers, law codes, parliamentary minutes along with issues of newspapers such as Hakimiyet-i Milliye, Ulus, Cumhuriyet, Milliyet, Vakit and important events of the period related to the language politics were examined. The content of the journal is in strict accordance with the discourse of the founding elite and the mainstream politics of the time. As a result of this harmony, Ülkü Magazine promoted an understanding of Turkish language as a determining component of imagining a homogeneous society that non-Turkish speaking communities were excluded. Despite the promise of equal citizenship, the discourse of the magazine did not go beyond the tendency of neglecting languages of different ethnic groups. Thus, Ülkü Magazine, which was published with the motivation to create circles of intellectuals and ideologues for the newly established republic, was also instrumental in the creation of a unilateral organic group of intellectuals.
Benzer Tezler
- Meşrutiyet'ten günümüze tarih ders kitaplarında Türk kimliğinin inşası
Constitutional monarchy to the present construction of Turkish identity in history textbooks
TERCAN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ŞİMŞEK
- İmparatorluk zabitinden Cumhuriyet subayına: Erken Cumhuriyet subaylarının anılarında askerî, toplumsal ve siyasî düşünce
From zabit in Empire to subay in the Republic: Military social and political thought in the memories of Early Republican military officers
EFE GÜZELOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TarihHarp Akademileri KomutanlığıStrateji ve Stratejik Araştırmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLTEKİN YILDIZ
- Narratives, rituals and spaces of the independence war:The commemorative landscape in Early Republican Türkiye
Kurtuluş savaşının anlatımları, ritüelleri ve mekânları:Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye'sinde anma peyzajı
NUR ELİF YURDAÇALIŞ
Doktora
İngilizce
2023
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TOMRİS ELVAN ALTAN ALTUĞ
- Atatürk dönemi sanat politikası ve Türk resim sanatı
Art policy and painting art of Atatürk period
CEM GENÇ
- Türkiye-Macaristan ilişkileri (1920-1945)
Relations between Turkey and Hungary (1920-1945)
EMRE SARAL
Doktora
Türkçe
2016
TarihHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN SEZER ARIĞ