Kitâb-ı Güzîde üzerine inceleme (Dil incelemesi-metin-dizin/sözlük)
Examining on Ki̇tâb-i Güzîde (Language examining-text-index/dictionary)
- Tez No: 579994
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi, Serahsî, Muhammed bin Bâlî, Kitâb-ı Güzîde, ilmihal, Old Anatolian Turkish, Serahsî, Muhammed bin Bâlî, Kitâb-ı Güzîde, catechism
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 489
Özet
Bu tez çalışmasında Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait Kitâb-ı Güzîde adlı eser ele alınmıştır. Adı geçen eser; XII. yüzyılda yaşadığı bilinen fıkıh alimi Ebû Nasr bin Tahir bin Muhammed es-Serahsî tarafından kaleme alınmış, hakkında fazla bilgi sahibi olmadığımız Muhammed bin Balî tarafından da, metinde kendisinin 'rûşen Türkîce' olarak adlandırdığı Anadolu Türkçesine aktarılmıştır. Muhammed bin Bâlî eserin başında; Ebû Nasr bin Tahir bin Muhammed es-Serahsî'nin kaleme aldığı eserin her bir sözünün çok kıymetli olduğunu, ancak bozuk ve düzensiz bir şekilde yazıldığını, kendisinin de okuyan herkesin kolaylıkla anlaması için daha açık bir dile çevirdiğini ifade etmiştir. Muhammed bin Bâlî eserin orijinal dilini 'olga-bolga', çevirdiği dili de 'fasıh ve rûşen' ifadeleriyle tanımlamıştır. Eser, Eski Anadolu Türkçesi ile yazılmış en eski din kitaplarından biri olması özelliğiyle dikkate değerdir. Bu tez çalışması beş ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde eser ve yazarı tanıtılmış, eserin nüshaları hakkında bilgi verilmiş, metinde geçen bâblar ve ayetler dizin biçiminde verilmiştir. İkinci bölüm olan Dil İncelemesi, metnin dil özelliklerinin ayrıntılı olarak verildiği bölümdür. Üçüncü bölüm olan Metin bölümü, metnin transkripsiyonunun ve metin içindeki düzeltmelerin dipnot olarak verildiği bölümdür. Dördüncü bölüm yani Dizin/Sözlük bölümünde, metinde geçen her bir sözcüğün kökeni, anlamı ve aldığı eklerle birlikte hangi sayfanın hangi satırında geçtiği ortaya konulmuştur. Metinde geçen özel isimler Özel İsimler Dizini başlığı altında verilmiştir. Beşinci ve son bölüm olan Sonuç bölümünde ise çalışmanın sonucunda ortaya çıkan bulgular ve görüşler belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the book Kitâb-ı Güzîde of the Old Anatolian Turkish period is discussed. This work was penned by Ebû Nasr bin Tâhir bin Muhammed es-Serahsî who lived in XII. century. It was transferred to Anatolian Turkish by Muhammed bin Bâlî, about whom was know little, named this text as 'rûşen Türkîce'. Muhammed bin Bâlî, at the beginning of the text, stated that each word of the work is very valuable written by Ebû Nasr bin Tâhir bin Muhammed es-Serahsî, however, he stated that it was written corrupt and irregular way, that he translated it into an open language for everyone who reads it Muhammed bin Bâlî defined the original language of the work as 'olga-bolga' and the language he translated as 'fasıh and rûşen'. This work is noteworthy that it is one of the oldest religious books written in Old Anatolian Turkish. This thesis consists of five main sections. In the Introduction section, the book and the author are introduced, the information about the copies of the work is given, and the verses and babies in the text are given in the form of index. The second part, the Language Examining is the section where the text, the properties of the text are given in detail. The third chapter, Text Section, is the section where the transcription of the text and the corrections in the text are given as footnotes. In the forth chapter, the Index/Dictionary section, the origin, meaning and inserts of each word in the text, together with the annotations on which pagewas taken. The special names in the text are given under the heading Private Names Index. The results and conclusions of the study are presented in the Final section, which is the fifth and last chapter.
Benzer Tezler
- Kitâb-ı Güzîde-i ͑İlm-i Tıbb Muhammed Bin Mahmûd-ı Şirvânî (giriş-inceleme-metin-dizin)
Kitâb-ı Güzîde-i ͑İlm-i Tıbb Muhammed Bin Mahmûd-ı Şirvânî (Introduction-research-text-index)
MELEK BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PAKİ KÜÇÜKER
- Eski Anadolu Türkçesiyle yazılmış bir Kitâb-ı Güzîde (İnceleme-metin-dizin)
Kitāb-i Güzide written in Archaic Anatolian Turkish,
NİLAY COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HATİCE EMİNOĞLU
- Ebûbekir Kânî'ye ait gösterilen Be-nâm-ı Havâriyyûn Bürûc-ı Fünûn [İnceleme-tenkitli metin]
Be-nâm-i Havâriyyûn Bürûc-i Fünûn attributed to Ebûbekir Kânî [Analysis-critical text]
ELİF TOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKREM BEKTAŞ
- Gesprochene sprache im deutsch-als-fremdsprache-unterricht. Eine pragmalinguistische analyse von lehrwerkdialogen
Almancanın yabancı dil olarak öğretiminde konuşma dili. Ders kitaplarındaki diyalogların edim bilimsel incelenmesi
ASLI ÖZEN
Yüksek Lisans
Almanca
2024
Alman Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLAY HEPPINAR
- Kemal Özer'in çocuk kitapları üzerine bir inceleme
A review on Kemal Özer's children books
EMEL CANPOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK CERAN