Geri Dön

Geleneksel İslam inancında mitolojik unsurların kritiği: Cinlerle ilgili inanışlar bağlamında bir inceleme

Criticism of mythological elements in traditional Islamic belief: A study in the context of the beliefs about jinns

  1. Tez No: 580696
  2. Yazar: SAADETTİN MERDİN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİHAN ÖZMEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 437

Özet

“Geleneksel İslam İnancında Mitolojik Unsurların Kritiği: Cinlerle İlgili İnanışlar Bağlamında Bir İnceleme”adlı çalışmada cin inancının Sümerlerden Yahudiliğe kadar olan tarihsel gelişimi incelenmiş, akabinde Müslümanların cin inancının büyük ölçüde yarı animist/ruhçu câhiliye Araplarından tevarüs ettiği gösterilmiştir. Son bölümde cin ve şeytanların zikredildiği âyetler yeni bir okumaya tabi tutulmuştur. Yiyen, içen, evlenen, kabileler halinde yaşayan, şair ve kâhinlere gökten haber getiren, istedikleri anda istedikleri sûrete girebilen, birçok hastalıklara neden olduğuna, büyü ve kehânet sektöründe faaliyet gösterdiğine inanılan bu hibrit varlıkların mahiyeti, nesnel gerçekliği sorgulanmıştır. Söz konusu bu mitik varlıkların Kur'ân'da zikredilmesinin nedeni cinlere tapan müşriklerin sakîm inançlarını tasvir etmekten ibaret olup, bilinenin aksine cinlerin ispatı olmayıp, nefyidir. İlgili âyetler tarihsel (sebeb-i nüzul) ve metinsel (siyak ve sibak) bağlamından yararlanılarak incelendiğinde“cin”kelimesinin“melek, şeytan ve insanlar”için de kullanıldığı görülmektedir. Şeytan kelimesi de bir sıfat olması hasebiyle çoğunlukla“insan şeytanları”(Mekke şeytanları, Medineli münafıklar ve Yahudi liderler); bazen“haset, megalomani, unutma”vb. kişilik zaaflarını betimlemede; nadiren de soyut şeytan (İblis) için kullanılmıştır. Bununla birlikte Süleyman'ın cin ve şeytanlarını“yabancı işçiler ve ustalar”olarak te'vil etme imkânı bulunamamıştır. Bu konuda en makul çözümün Kur'ân'ı“edebî bir metin”olarak gören yaklaşımlarda olduğu söylenilebilir. Cin inancı, tabiat yasalarının henüz bilinmediği mitolojik bir evren tasavvurunun doğal uzantısıdır. İlk Müslümanların evren tasavvurunun da büyük ölçüde mitolojik olduğunu, bu nedenle vahyin ilk muhataplarının mütearifesini esas alarak onlarla diyalog kurduğunu söylemek mümkündür. Evren tasavvurumuzun cin inancı etrafında oluşan mitolojik unsurlardan arındırılması, değişen vesâilin (bilimsel verilerin) mesâil-i kelâm'a intibak ettirilmesi suretiyle din dilinin güncellenmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Özet (Çeviri)

“Criticism Of Mythological Elements in Traditional Islamic Belief: A Study in The Context Of The Beliefs About Jinns”, the historical development of jinn belief from the Sumerians to the Judaism is examined and then it is shown that the jinn belief of Muslims is substantially inherited from the semi-animist/spiritualist Jahiliyyah Arabs. In the last section, the verses of Qur'an in which the jinns and devils are mentioned are subjected to a new reading. The nature and objective reality of these hybrid creatures, which are believed to eat, drink, marry, live in tribes, bring messages from the sky to poets and clairvoyants, assume any form they want, cause many diseases and be active in the magic and prophecy sector were examined. The reason why these mythic beings are mentioned in the Qur'an is to describe the wrong beliefs of polytheists who worship the jinns, not to prove the existence of jinns contrary to what is believed. When the relevant verses of Qur'an are examined with the use of historical (asbab al-nuzul) and textual (siyaq and sibaq) context, it is observed that the term“jinn”is also used for the“angels, demons and human beings”. Since the word devil is also an adjective, it is mostly used as“human devils”(Makkah devils, Medina hypocrites and Jewish leaders), sometimes to describe personality weaknesses such as“envy, megalomania, forgetting”, and rarely for the abstract devil (Iblis). However, it was not possible to construct Suleiman's jinns and devils as“foreign workers and masters”. In this respect, it can be suggested that the most reasonable solution is in the approaches that consider Qur'an as a“literary text”. The jinn belief is a natural extension of a description of mythological universe where the laws of nature are not yet known. It is possible to argue that the universe description of first Muslims was also largely mythological and therefore the first addressees of revelation (wahy) established dialogue with them based on the axiom. It is emphasized that our description of universe should be purified from mythological elements surrounding the jinn belief and the religious language should be updated by adapting changing scientific data to issues of theology.

Benzer Tezler

  1. Geleneksel Türk dininin İslam tasavvuf kültüründeki izleri

    Traces of traditional Turkish religion in Islamic sufi culture

    İNCİ ZEHRA GÖKDERE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinGaziantep Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDIMUHAMET MAMYTOV

  2. II. Meşrutiyet Dönemi Türk romanında dinler ve inançlar (1908-1923)

    Religions and beliefs in Turkish novel in the Period of the second constitutionalism

    YAŞAR ŞİMŞEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HİDAYET ÖZCAN

  3. Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)

    Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period

    AHMET MEHMET KİPMEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    PROF.DR. SEMRA GERMANER

  4. Кошок жана кошокчулар: кечээгиси жана азыркы учур (Бaткен, Токтогул, Кaрa-Кулжa aймaктaрындaгы жыйналган кошоктордун негизинде)

    Geçmişten günümüze ağıt ve ağıtçılar (Batken, Toktogul, Kara-Kulca bölgeleri ağıtları örneklerinde) / Lament and performer from Batken, Toktogul, Kara Kulca / Поминальные причитания и традиционные причитания, причитающие: Прошлое и настоящее (Поминaльные песни и исполнители Беткенa, Токтогул и Кaрa-Кулжи)

    RİFAT NERGİZ

    Doktora

    Kırgızca

    Kırgızca

    2020

    Halk Bilimi (Folklor)Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LAYLİ ÜKÜBAEVA

  5. Kutsal ile mitoloji arasında klasik Türk şiirinde köken mitleri

    Origin myths in classical Turkish poetry between sacred and mythology

    ÖZLEM DÜZCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUVAFFAK EFLATUN