Erken Bizans sanatında Mandorla tasvirleri
Mandorla representations of early Byzantine art
- Tez No: 580831
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ÇAYLAK TÜRKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 238
Özet
Erken Bizans döneminin ilk yıllarında Hristiyanlığın kabulüyle sanatsal anlayışta Hristiyanlık öğretisini açıklayan dini tasvirler kullanılmaya başlamıştır. Bu dönemde Tanrı'nın karakteri, İsa'nın ilahi kimliğini ve Meryem'in kutsal bakireliğini vurgulama problemi ortaya çıkmıştır. Pagan kültlerin etkisi, konsül sonuçları ve bir takım bilimsel araştırmaların Hristiyan felsefesi üzerindeki etkisi sonucu mandorla tasvirleri yüksek ilahi mesaj içeren bir tasvir olarak yorumlanmaya başlamıştır. Orta Çağ'dan itibaren vesica piscis olarak bilinen ve geometrik açıdan bademe benzemesinden dolayı adını İtalyan dilindeki mandorla kelimesinden almıştır. Orta ve Geç Bizans döneminde farklı biçimlerle sık görülen bu tasvirin Erken Bizans döneminden önce Pagan ikonografilerinde kullanıldığı anlaşılmıştır. Pagan ikonografiden itibaren dini anlatılara uygun biçimde gelişme gösteren mandorla, Erken Bizans döneminde mozaik, fresko ve taşınabilir eserlerde karşımıza çıkmıştır. Ulaşılabilen araştırmalarda dil birliğinin olmadığı fakat çağdaş araştırmaların yoğun olarak mandorla terimini kullandığı tespit edilmiştir. Erken Bizans dönemine tarihlenen sanat eserleri üzerindeki mandorla tasvirlerini inceleyen kapsamlı bir çalışma bugüne kadar yapılmamıştır. Bu nedenle mandorla tasvirinin kökenini ve Erken Bizans dönemine tarihlendirilen eser türleri üzerindeki mandorla tasvirlerini inceleyen detaylı bir katalog çalışması yapılmıştır. Biçimsel özelliklerinin sunduğu geometrik şekle göre sekiz farklı tip tespit edilmiştir. Tespit edilen tipler mandorlayı tanımlayan diğer unsurlarla beraber incelenerek ikonografik açıklaması yapılmaya çalışılmış ve dört farklı ikonografik anlam içerdiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the early years of the early Byzantine period, with the adoption of Christianity, religious descriptions explaining the Christian doctrine began to be used in artistic understanding. During this period, the problem of emphasizing the character of God, the divine identity of Jesus and the identity of Mary emerged. As a result of the influence of Pagan cults, consul conclusions and the influence of a number of scientific studies on Christian philosophy, the depictions of the mandorla became interpreted as a highly divine message. Since the Middle Ages, it was named after the Italian word mandorla because of its geometric resemblance to almonds, known as vesica piscis. It was understood that this depiction, which was frequently seen in different forms during the Middle and Late Byzantine periods, was used in Pagan iconography before the Early Byzantine period. Mandorla, which developed in accordance with religious narratives since Pagan iconography, appeared in mosaic, fresco and portable works during Early Byzantine period. It has been found that there is no unity in terms of available researches but contemporary researches use the term mandorla. A comprehensive study examining mandorla depictions on works of art dating to the early Byzantine period has not been done to date. For this reason, a detailed catalog study was conducted on the origin of the mandorla depiction and the depictions of the mandorla on the works dated to the Early Byzantine period. Eight different types were determined according to the geometric shape presented by their formal properties. The identified types were examined together with other elements, and the iconographic explanation was tried to be made and it was determined that it contained four different iconographic meanings.
Benzer Tezler
- Erken Bizans Dönemi resimli dini el yazmaları: Viyana Genesis
Early Byzantine Period illuminated ecclesiastical manuscripts: Vienna Genesis
PINAR SERDAR DİNÇER
Doktora
Türkçe
2016
Sanat TarihiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA DEMİREL GÖKALP
- Büyü ve okült (Gizlere ulaşma) bilimlerin erken Bizans sanatında yansımaları, orta çağ ve sonrası projeksiyonu
The reflection of magic and occult sciences in early Byzantine art, its projection in middle ages and beyond
ÖZGÜR ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERCAN YANDIM AYDIN
- Bizans dokuma sanatında desen anlayışı
Design concept in Byzantine textile art
CANSEL BENİAN TAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLGÜN KÖROĞLU
- Bizans sanatında fildişi malzeme kullanımı
The use of ivory material in Byzantine art
ASENA TUĞÇENUR ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat Tarihiİstanbul Medeniyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CSİLLA BALOGH
- Bizans sanatında son akşam yemeği sahneleri
The last supper scenes in Byzantine art
AYŞE İŞLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiPamukkale ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MURADİYE ÖZTAŞKIN